Ключові слова
мотив “життя як дороги”
символіка дороги
метафора подорожі
концепція Г. Сковороди
Як цитувати
Анотація
У статті розглянуто мотив “життя як дороги” в прозі Валерія Шевчука. Матеріалом для аналізу обрано роман Тіні зникомі, оскільки символіка дороги в цьому творі суперечить сучасній концепції номадичної людини, яка характеризується своєю неприв’язаністю, відірваністю від місця проживання та байдужістю до питань свого коріння й походження. Мета подорожі героїв роману, як і багатьох інших творів В. Шевчука, — пошук джерела: сімейного, культурного, духовного. Метафора подорожі базується на концепції Григорія Сковороди, для якого мандрівка символізує саморозкриття та моральне збагачення людини. Духовний шлях, який обирає герой роману В. Шевчук, веде не тільки до самопізнання, але й уводить в історію та цінності української культури, а тому герой самостверджується не тільки в особистому, але й у національному вимірах.
Посилання
Корогодський Р., У пошуках внутрішньої людини, Київ 2002.
Кухта Т., Міфологеми дому і дороги у романі Валерія Шевчука „Тіні зникомі”, [в:] Електронний ресурс: www.srw.kspu.edu (17.01.2018).
Москальчук А., Концепт дорога у структурі художньої картини світу В. Шевчука: традіційні та індивідуально-авторські складники, [в:] „Синопсис: тексти, контексти, медія”, 2015, № 3 (11), Електронний ресурс: http://synopsis.kubg.edu.ua/index.php/synopsis/article/viewFile/162/153 (27.02.2018).
Приліпко І., Художній синкретизм твору Валерія Шевчука „Тіні зникомі” [в:] „ВолиньЖитомирщина. Істор.-філол. збірник з регіон. проблем”, 2010, с. 138–143.
Сковорода Г., Вибрані твори, ред. Л. Ушкалов, Харків 2007.
Соболь В., Історіософія національної ідентичності (на прикладі праці Валерія Шевчука), [в:] „Донецький вісник Наук. товариства імені Шевченка”, Донецьк 2004, № 5, c. 44–51.
Тарнашинська Л., Українське шістдесятництво: профілі на тлі покоління, Київ 2010.
Тарнашинська Л., Художня галактика Валерія Шевчука, Київ 2001.
Шевчук В., Сад житейських думок, трудів та почуттів. Автобіографічні замітки, [в:] Темна музика сосон, Сад житейський, Київ 2003, с. 398–399.
Шевчук В., Тіні зникомі, Київ 2002.
Яковенко С., Зникомі тіні Валерія Шевчука. Варіації автотематизму, [в:] „Наукові записки”, 2001, № 19, с. 11–15.
Bauman Z., O turystach i włóczęgach, czyli o bohaterach i ofiarach nowoczesności, [w:] Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000, s. 133–155.
Ciechanowska A., Opisując nomadę, [w:] „Kultura współczesna”, 2010, № 2, s. 189–196.
Horolets A., Dyskursywne konstruowanie podmiotu wiedzącego w wybranych relacjach z podróży, [w:] „Teksty drugie”, 2012, № 3 (135), s. 134–157.
Podemski K., Socjologia podróży, Poznań 2005.
Pytlak M., Emigracje wyobrażone. Podmiot nomadyczny w Писма до Гаустин Georgiego Gospodinowa, [w:] „Pamiętnik Słowiański”, 2011, LXI, s. 107–126.
References
Korohodskyi R., U poshukakh vnutrishnoi liudyny [In Search of Inner Person], Kyiv 2002.
Kukhta T., Mifolohemy domu i dorohy u romani Valeriia Shevchuka „Tini znykomi” [Mythologemes of Home and Road in Valerii Shevchuk’s Novel „Tini znykomi”], [v:] Elektronnyi resurs: www.srw.kspu.edu (17.01.2018).
Moskalchuk A., Kontsept doroha u strukturi khudozhnoi kartyny svitu V. Shevchuka: traditsiini ta indyvidualno-avtorski skladnyky [Concept Culture in Structure of Fiction World Image: Traditional and Individual Author Constituents], [v:] „Synopsys: teksty, konteksty, mediia”, 2015, № 3 (11), Elektronnyi resurs: http://synopsis.kubg.edu.ua/index.php/synopsis/article/viewFile/162/153 (27.02.2018).
Prylipko I., Khudozhnii synkretyzm tvoru Valeriia Shevchuka „Tini znykomi” [Fiction Syncretism of Valerii Shevchuk’s Work „Tini znykomi”], [v:] „Volyn-Zhytomyrshchyna. Istor.fi lol. zbirnyk z rehion. problem”, 2010, s. 138–143.
Skovoroda H., Vybrani tvory [Selected Works], red. L. Ushkalov, Kharkiv 2007.
Sobol V., Istoriosofi ia natsionalnoi identychnosti (na prykladi pratsi Valeriia Shevchuka) [Historiography of National Identity], [v:] „Donetskyi visnyk Nauk. tovarystva imeni Shevchenka”, Donetsk 2004, № 5, c. 44-51.
Tarnashynska L., Ukrainske shistdesiatnytstvo: profi li na tli pokolinnia [Ukrainian Authors of the 60-ies: Profi les on the background of Generation], Kyiv 2010.
Tarnashynska L., Khudozhnia halaktyka Valeriia Shevchuka [Fiction Galaxy of Valerii Shevchuk], Kyiv 2001.
Shevchuk V., Sad zhyteiskykh dumok, trudiv ta pochuttiv. Avtobiohrafi chni zamitky [Garden of Life Thoughts, Work and Feelings. Authobiographic Notes], [v:] Temna muzyka soson, Sad zhyteiskyi, Kyiv 2003, s. 398–399.
Shevchuk V., Tini znykomi, Kyiv 2002.
Yakovenko S., Znykomi tini Valeriia Shevchuka. Variatsii avtotematyzmu [Valerii Shevchuk’s Work „Tini znykomi”], [v:] „Naukovi zapysky”, 2001, № 19, s. 11–15.
Bauman Z., O turystach i włóczęgach, czyli o bohaterach i ofiarach nowoczesności, [w:] Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000, s. 133–155.
Ciechanowska A., Opisując nomadę, [w:] „Kultura współczesna”, 2010, № 2, s. 189–196.
Horolets A., Dyskursywne konstruowanie podmiotu wiedzącego w wybranych relacjach z podróży, [w:] „Teksty drugie”, 2012, № 3 (135), s. 134–157.
Podemski K., Socjologia podróży, Poznań 2005.
Pytlak M., Emigracje wyobrażone. Podmiot nomadyczny w Писма до Гаустин Georgiego Gospodinowa, [w:] „Pamiętnik Słowiański”, 2011, LXI, s. 107–126.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).