Ключові слова
półpredykatywny syntaksem apozytywny
styl artystyczny
trop
stylistyczne nacechowanie syntaksemu pozytywnego
Як цитувати
Анотація
The article focuses on the fact that modern Ukrainian linguistic research is mainly devoted to the functioning of appositive epithets and metaphors syntaxemes in the poetical type of the belles-letters style. Therefore, the aim of the paper is an attempt at a comprehensive analysis of the tropical meanings of the appositive syntaxeme proper and semi-predicative appositive syntaxeme in texts of in prose and poetical belles-letters style, as well as a description of their stylistic roles. The article reveals that, in most cases, appositive syntaxemes are epithets, similes, and metaphors. Іt has been found that in belles-letters text, the appositive syntaxeme in detached and non-detached positions can take the form of the following tropes: personification, oxymoron, paronomasia, antithesis, amplification. Moreover, it is capable of expressing irony and sarcasm. The author records the cases of the use of semi-predicative appositive syntaxemes in the roles of synecdoches, periphrases and hyperboles. The author concludes that all appositive syntaxemes with tropical function create bright images of human characters as well as the other creatures, objects and phenomena that surround them. They allow writers to convey their thoughts, attitudes, and the peculiarities of their perception of the world.
Посилання
Halych O., Nazarets V., Vasyliev Ye., Teoriia literatury [Theory of Literature], nauk. red. O. Halych, Kyiv: Lybid’, 2008.
Danyliuk I.V., Marynizmy v obraznii strukturi apozytyvnykh slovospoluchen (na materiali ukrainskoho poetychnoho dyskursu) [Marine Terms in Appositive Word Combinations (on the material of Ukrainian poetical discourse)], [v:] „Mova i kultura”, hol. red. D. S. Buraho, Kyiv 2011, vyp. 14, t. VIII (154), s. 119–123.
Dudyk P.S., Stylistyka ukrainskoi movy [Stylistics of Ukrainian Language], red. K. S. Musiienko, Kyiv: Vydavnychyi tsentr „Akademiia”, 2005.
Kozachuk H.O., Apozytyvy ta spoluchennia sliv apozytyvnoho typu v „Kobzari” Tarasa Shevchenka [Appositions and Joinings of Words of Appositive Type in Taras Shevchenko’s „Kobzar”], [v:] „Naukovyi chasopys NPU im. M. P. Drahomanova. Seriia 10: Problemy hramatyky i leksykolohii ukrainskoi movy”, vidp. red. M. Ya. Pliushch, Kyiv 2014, vyp. 11, s. 99–103.
Kostych L., Prykladkovi konstruktsii v poeziiakh T. Shevchenka [Appositive Constructions in T. Shevchenko’s Poetry], [v:] „Shevchenkoznavchi studii”, hol. red. H. F. Semeniuk, Kyiv 2011, vyp. 13, s. 225–233.
Marchuk O.I., Porivnialni funktsii prykladky u tvorakh M. M. Kotsiubynskoho [Comparative Functions of Apposition in M.M. Kotsiubynskyi’s Works], [v:] „Zapysky z ukrainskoho movoznavstva”, vidp. red. O. I. Bondar, Odesa 2006, vyp. 16, s. 212–218.
Matsko L.I., Sydorenko O.M., Matsko O. M., Stylistyka ukrainskoi movy [Stylistics of Ukrainian Language], za red. L. I. Matsko, Kyiv: Vyshcha shkola, 2003.
Mezhov O.H., Typolohiia minimalnykh semantyko-syntaksychnykh odynyts [Typology of Minimal Semantic and Syntactic Units], Lutsk: VNU im. Lesi Ukrainky, 2012.
Ostroushko O., Funktsii prykladkovykh konstruktsii u poetychnomu teksti (na materiali tvoriv L. Kostenko, I. Dracha) [Functions of Appositive Constructions in Poetical Text (on the material of L. Kostenko’s and I. Drach’s works)], [v:] „Suchasni problemy movoznavstva ta literaturoznavstva”, vidp. red. I. V. Sabadosh, Uzhhorod 2011, vyp. 16, s. 393–395.
Pidkaminna L.V., Apozytyvni epitety u poetychnii movotvorchosti T. H. Shevchenka [Appositive Epithets in T. H. Shevchenko’s Poetical Style of Speech], [v:] „Naukovyi chasopys Natsionalnoho pedahohichnoho universytetu im. M. P. Drahomanova. Seriia 10: Problemy hramatyky i leksykolohii ukrainskoi movy”, vidp. red. M. Ya. Pliushch, Kyiv 2007, vyp. 3, s. 241–246.
Sloboda N.V., Vidokremlennia yak zasib ekspresyvizatsii metafor (na materiali poezii shistdesiatnykiv) [Separation of Metaphors as a Means of Expressiveness (on the material of Sixtiers’s poetry)], [v:] „Naukovyi chasopys Natsionalnoho pedahohichnoho universytetu im. M. P. Drahomanova. Seriia 10: Problemy hramatyky i leksykolohii ukrainskoi movy”, vidp. red. M. Ya. Pliushch, Kyiv 2011, vyp. 7, s. 226–229.
Filiniuk V.A., Epitety-prykladky v poetychnii movi Emmy Andiievskoi [Appositive Epithets in Poetical Discourse of Amma Andiievska], [v:] „Naukovi zapysky Ternopilskoho natsionalnoho pedahohichnoho universytetu. Seriia: Movoznavstvo”, hol. red. D. H. Buchko, Ternopil 2004, № 1 (11), s. 92–95.
Yatsuk O.V., Vyrazhalni zasoby realizatsii khudozhno-obraznoi funktsii napivpredykatyvnykh apozytyvnykh odynyts (na materiali ukrainskoi prozy kintsia ХХ–poch. ХХI st.) [Realization of Artistically-shaped Function of Semi-predicative Appositive Units (on the material of Ukrainian prose at the end of XX–at the beginning of XXI centuries)], [v:] „Naukovi pratsi Kamianets-Podilskoho natsionalnoho universytetu im. Ivana Ohiienka. Filolohichni nauky”, vidp. red. L. M. Marchuk, Kamianets-Podilskyi 2012, vyp. 31, s. 193–199.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).