Анотація
The article is devoted to the research of socialist realism canon in Ukrainian literature. This canon is considered an artificially modeled power project in the sphere of culture and literature which aimed at creating a monostylistic system with clearly defined rules and recommended schemes, especially including thought-out characters understandable for the mass Soviet reader in order to monopolize power at all levels and to establish a new Soviet identity (“homo sovieticusˮ). The socialist realism canon is a complex and heterogeneous phenomenon. It imposed patterns for analysing and reflecting on reality in art and culture. From the 1930s, any texts following the authorities’ regulations acquired a typical structure, predictable and recognizable features that turned literature into a mass-produced uniform “artistic” product. The task of such a governmental experiment was both to transform the world, and to change the way reality was perceived. The aesthetized falsification of existence, the clear domination of everything “ideological” and “totalitarian” in the field of culture, shaping the socialist realistic theory as a process of politicizing artistic consciousness - these are the blocks that determined the formation and functioning of the socialist realism canon of Ukrainian literature. The publication reflects a new vision of the problem of the literary representation of the Soviet Pantheon of Heroes in the socialist realism texts, in particular novels by Natan Rybak, Yurii Zbanatskyi, Oles Honchar, Andrii Malyshko, Natalia Zabila etc. Basically, the idea is that in order to build a bright future the Soviet system needed a new man, so all the forces were thrown into the “new
anthropological typeˮ. The article deals with the modeling role of the hero-warrior in the socialist realism text. This image was established in the mass consciousness by means of propaganda and agitation.
Посилання
Bodriiar Zh., Symvolichnyi obmin i smert [A Symbolic Exchange and Death], Lviv: Kalvariia, 2004.
Borev Yu., Sotsialisticheskij realizm: vzglyad sovremennika i sovremennyj vzglyad [Socialistic Realism: a Modern Man’s Opinion and the Modern Opinion], Moskva: АST, 2008.
Zakharchuk I., Viina i slovo: militarna paradyhma literatury sotsialistychnoho realizmu [A War and a Word: a Military Paradigm in Literature of Socialist Realism Time], Lutsk: Tverdynia, 2008.
Istoriia ukrainskoi literatury [The History of Ukrainian Literature]: u 2 t. Kyiv: Vyd-vo AN URSR, 1957, t. 2, Radianska literatura.
Klark K., Sovetskij roman: istoriya kak ritual [The Soviet Novel: History as a Rite], Ekaterinburg: Izd-vo Uralskogo un-ta, 2002.
Lakhuzen T., Novyj chelovek, novaya zhenshhina i pozitivnyj geroj, ili K semiotike pola v literaturesotsialisticheskogo realizma [A New Man, a New Woman and a Positive Hero or Towards Gender Semiotics in Literature of Socialist Realism Time], [v:] Voprosy literatury. 1992, № 1, s 184–205.
Lebedeva E.G., Sovetskaya kultura: ideologiya i mifologiya [Soviet Culture: Ideology and Mythology], [v:] Trudy Russkoj antropologicheskoj shkoly, Moskva: RGGU, 2012, vyp. 11, s. 283–292.
Lichnost v XX stoletii: analiz burzhuaznykh teorij [A Personality of the XX Century: a Research on Bourgeois Theories], otv. red. M. B. Mitin, Moskva: Mysl, 1979.
Lunacharskij А.V., Iskusstvo kak vid chelovecheskogo povedeniya [Art as an Expression of Human Behaviour], Moskva-Leningravd: Gos. med. izd-vo, 1931.
Pro perebudovu literaturno-khudozhnikh orhanizatsii [About a Redevelopment of Literature and Artistic Institutions]: postanova Politbiuro TsK VKP (b) vid 23 kvitnia 1932 r., [v:] Elektronnyi resurs: http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/USSR/1932.htm (13.10.2014).
Riker P., Ideolohiia ta utopiia [Ideology and Utopia], Kyiv: Dukh i litera, 2005.
Sovetskoe bagatstvo: stati o kulture, literature i kino [Soviet Cornucopia: Articles about Culture, Literature and Cinema], red. M. R. Balina, Sankt-Peterbur: Аkademicheskij proekt, 2002.
Sotsrealisticheskij kanon [A Canon of Socialistic Realism], pod obshh, red. Kh. Gyuntera, E. Dobrenko, Sankt-Peterburg: Аkademicheskij proek, 2000.
Kharkhun V., Sotsrealistychnyi kanon v ukrainskii literaturi: heneza, rozvytok, modyfikatsii [A Socrealistic Canon in Ukrainian Literature: Beginning, Development, Modifications], Nizhyn: TOV „Hidromaks”, 2009.
Socrealizm: fabuły — komunikaty — ikony [Socialistic Realism: Plots — Messages — Icons], red. Krzysztof Stępnik, Magdalena Piechota, Lublin: Wyd-wo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, 2006.
Studia Sovietica: zbirnyk, vidp. red. V. P. Kharkhun, Kyiv: In-t lit-ry im. T. H. Shevchenka NAN Ukrainy, 2010, vyp. 1: Ideolohichni ta estetychni stratehii sotsrealizmu.
Studia Sovietica: zbirnyk, vidp. red. V. P. Kharkhun, Kyiv: In-t lit-ry im. T. H. Shevchenka NAN Ukrainy, Nizhyn: Vydavets PP Lysenko M. M., 2011, vyp. 2: Semiosfera radianskoi kultury: znaky i znachennia.
Studia Sovietica: zbirnyk, vidp. red. V. P. Kharkhun, Kyiv: In-t lit-ry im. T. H. Shevchenka NAN Ukrainy, Nizhyn: Vydavets PP Lysenko M. M., 2014, vyp. 3: Khronolohiia radianskoi kultury: konstanty y transformatsii.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).