Słowa kluczowe
powieść wierszowana
cechy egzystencjalne
Jak cytować
Abstrakt
Powieść wierszowana Marusia Czuraj Liny Kostenko jest w kulturze ukraińskiej zjawiskiem wyjątkowym i ma nieograniczony potencjał badawczy. Artykuł powstał z okazji 90. urodzin L. Kostenko. Aktualność studium wynika z niedostatecznej analizy poruszonego zagadnienia: dotychczas egzystencjalne wymiary wspomnianego utworu były omawiane tylko fragmentarycznie lub okazjonalnie. Celem pracy jest analiza egzystencjalnych założeń utworu literackiego na przykładzie losów bohaterki Marusi Czurajówny. Kierunek badania to językoznawstwo, filozofia literatury. Opierając się na metodologii egzystencjalizmu zaproponowanej przez duńskiego myśliciela S. Kierkegaarda (później rozwiniętej przez A. Camusa, J.P. Sartre’a itp.), można stwierdzić, że analizowana powieść i szczególnie jej protagonistka noszą wyraźne znamiona egzystencjalności, odzwierciedlającej ich głęboką wewnętrzną filozoficzność. W zasadzie można mówić o paradygmacie egzystencji Marusi Czurajówny, który kształtuje jej duchowość, a także unikalny pogląd na życie (jako „Ja”-w-sobie) poprzez takie kategorie, jak: miłość/zdrada/ból/samotność (inność)/śmierć.
Bibliografia
Barabash S., Tvorchist Liny Kostenko v ideino-khudozhniomu konteksti literaturnoi doby [Creativity of Lina Kostenko in the Ideological and Artistic Context of the Literary Era], avtoref. … doktora filol. nauk. Lviv: LNU imeni Ivana Franka, 2004.
Holoborodko Ya., Verbalizatsiia vichnosti: filosofski inkrustatsii Liny Kostenko [Verbalization of Eternity: Lina Kostenko’s Philosophical Inlays], [v:] „Slovo i chas”, 2012, nr 7, s. 111–116.
Kozachuk K., Proshcha Marusi Churaivny: versiia Liny Kostenko [Pilgrimage of Marusia Churai: Lina Kostenko’s Version], [v:] „Visnyk Zaporizkoho natsionalnoho universytetu”, 2008, nr 2, s. 121–124.
Krasnobaieva-Chorna Zh., Prahmatyka strakhu v ukrainskii frazemitsi [Pragmatics of Fear in Ukrainian Idioms], [w:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2017, z. V, s. 101–108.
Kuzma O., Ekzystentsiini motyvy liryky P. Skuntsia (zbirka „Odyn”) [Existential Motives of P. Skunets’ Lyrics (book ‟One”)], [v:] „Naukovyi visnyk Uzhhorodskoho universytetu, Seriia: Filolohiia. Sotsialni komunikatsii”, 2012, vyp. 28, s. 99–103.
Liepiokhin Ye., “Hranychni sytuatsii”: rol i znachennia u literature ekzystentsializmu [“Borderline Situations”: Their Role and Significance in the Literature of Existentialism], [v:] „Visnyk Lvivskoho universytetu im. Ivana Franka, Seriia: Ihozemni movy”, 2009, vyp. 16, s. 127–133.
Liakh T., Ekzystentsiina problema samotnosti v novelistytsi Marka Cheremshyny [The Existential Problem of Loneliness in Mark Cheremshina‘s Short Stories], [v:] „Literaturoznavchi obrii”, 2010, vyp. 17, s. 180–186.
Malyshivska I., Trotsenko O., Ekzystentsialistska model diisnosti u tvorakh ukrainskykh pysmennykiv pochatku XX stolittia [Existential Model of Reality in the Works of Ukrainian Writers of the Early Twentieth Century], [v:] „Prykarpatskyi visnyk NTSh, Slovo”, 2018, nr 4 (48), s. 222–232.
Marsel H., Homo viator, Kyiv: Pulsary, 1999.
Mykhailovska N., Kharakter ukrainskoi filosofskoi dumky yak vidobrazhennia spetsyfiky natsionalnoi mentalnosti [The nature of Ukrainian philosophical thought as a reflection of the specifics of the national mentality], avtoref. … doktora filosof. nauk, Lviv: LNU, 1998.
Nazarevych L., Ekzystentsiinist yak filosofska ta khudozhnio-estetychna dominant ukrainskoi maloi prozy kintsia XIX – pochatku XX stolittia [Existence as a Philosophical and Artistic-Aesthetic Dominant of Ukrainian Short Prose of the End of the XIX – Beginning of the XX Century], avtoref. … kand. filol. nauk, Ternopil, 2008.
Stetsenko V., Ekzystentsializm yak “filosofiia liudyny” XX storichchia [Existentialism as a “Philosophy of a Man” of the Twentieth Century], [v:] „Sotsiohumanitarni problem liudyny”, 2010, nr 4, s. 44–54.
Fliorko L., Samotnist liudyny yak problema suchasnoi yevropeiskoi filosofii [Human Loneliness as a Problem of Modern European Philosophy], avtoref. … kand. filos. nauk, Lviv, 2006.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).