Ключові слова
women’s literature
women’s space
Ukrainian writers
proletarian writers
Soviet writers
Як цитувати
Анотація
The article is devoted to an analysis of the works of women writers from Central Ukraine during the 1920s and 1930s from the point of view of their cultural identification in the new Soviet reality. Currently, most of these women authors are unexplored and exist outside the literary canon. Feminist, cultural and sociological studies provide the theoretical framework for the article. The aim of the research is to find out how women’s literature from that time was positioned in the cultural and political space and the literary hierarchy. We distinguish three groups of women writers based on a study of their aesthetic basis and ideological beliefs, – Ukrainian writers, Proletarian writers, and Soviet writers. The first group was characterized by an appeal to modernist aesthetics and national issues. The work of the second group was inspired by proletarian aesthetics, themes of revolutionary struggle and women’s experience of various social groups. The work of the third group was based on the method of socialist realism, the theme of building a new Soviet reality, and the search for the place and role of women in the historical context.
Посилання
Aheieva V., Cholovichyi psevdonim i zhinocha nezalezhnist. (Sproba hinokrytyky) [Male pseudonym and female independence. (Attempt at gynocriticism)], [v:] „Mahisterium. Literaturoznavchi studii”, 2000, vyp. 4, s. 31–36.
Bahtin M., Iz zapisey 1970–1971 goda [From the records of 1970–1971], [v:] M. Bahtin, Estetika slovesnogo tvorchestva, Moskva: Iskusstvo, 1979, s. 336–360.
Voronyna M., Zakonodavchi zminy shchodo pravovoho stanovyshcha zhinok do Zhovtnevoho perevorotu [Legislative changes from the legal framework of women to the Zhovtnevy shift], [v:] Ukrainski zhinky u hornyli modernizatsii, red. O. Kis’, Kharkiv: Klub simeinoho dozvillia, 2017, s. 131–155.
Humenna D., Dar Evdotei. Ispyt pamiati. Knyha persha. Knyha druha [The gift of Eudotheus. Memory test. Book one. Book two], Kyiv: Dnipro, 2004.
Desiat rokiv ukrainskoi literatury (1917–1927) [Ten years of Ukrainian literature (1917–1927)], v 2 tomakh, upor. A. Leites, M. Yashek, t. 2, Kharkiv: DVU, 1928.
Yekelchyk S., Imperiia pamiati. Rosiisko-ukrainski stosunky v radianskii istorychnii uiavi [Stalin’s Empire of Memory Russian-Ukrainian Relations in the Soviet Historical Imagination], Kyiv: Krytyka, 2008.
Labur O., „Nova zhinka”: unormovani obrazy zhinky-suspilnytsi i zhinky-trudivnytsi v radianskii literaturi Ukrainy 1920–1930-kh rokiv [“New Woman”: Normalized Images of Women Social Workers and Women Workers in Soviet Literature of Ukraine in the 1920s and 1930s], [v:] „Kraieznavstvo”, 2010, vyp. 3, s. 205–213.
Lotman Yu., Semiotika kulturyi i ponyatie teksta [Semiotics of culture and the concept of text], [v:] Yu. Lotman, Izbrannyie stati v treh tomah, Tallinn: „Aleksandra”, 1992, t. 1, s. 129–132.
Lushchii S., Mariia Halych u koli lankivtsiv [Maria Halych in the circle of Lankivtsiv], [v:] „Slovo i Chas”, 2010, no. 4, s. 21–34.
Lutskyi Yu., Literaturna polityka v Radianskii Ukraini 1917–1934 [Literary Politics in the Soviet Ukraine: 1917–1934], Kyiv: Helikon, 2000.
Pavlychko S., Dyskurs modernizmu v ukrainskii literature [The discourse of modernism in Ukrainian literature], Kyiv: Lybid, 1999.
Petrov V., Ukrainska intelihentsiia – zhertva bolshevytskoho teroru [The Ukrainian intelligentsia is a victim of Bolshevik terror], [v:] Viktor Petrov, Rozvidky, Kyiv: Tempora, 2013, t. 2, s. 655–714.
Platforma ideolohichna y khudozhnia spilky selianskykh pysmennykiv „Pluhu” [Platform ideological and artistic union of peasant writers “Pluh”], [v:] Desiat rokiv ukrainskoi literatury (1917– 1927), red. M. Yashek, A. Leites, Kharkiv: DVU, 1928, t. II, s. 73–77.
Rudiachenko O., Veronika Cherniakhivska. Na kholodnomu nebi blymaiut zori [Veronika Chernyakhivska. The stars twinkle in the cold sky], [v:] Elektronnyi resurs: https://www.ukrinform.ua/rubric-culture/3230640-veronika-cernahivska-na-holodnomu-nebi-blimautzori.html (16.12.2021).
Stelmakh Kh., Teorii zhinochoho pysma ta feministychna krytyka [Theories of women’s writing and feminist criticism], [v:] „Komparatyvni doslidzhenniakh slovianskykh mov i literatury”, 2012, vyp. 19, s. 357–365.
Kharlan O., Poetyka povsiakdennoho prostoru u prozi Marii Halych i Zofi Nalkovskoi [Poetics of everyday space in the prose of Maria Halych and Zofya Nalkovska], [v:] „Kyivski polonistychni studii”, 2011, t. 18, s. 260–263.
Showalter E., Feministychna krytyka u pushchi [Feminist Criticism in the Wilderness], [v:] Antolohiia svitovoi literaturno-krytychnoi dumky XX st., red. M. Zubrytska, Lviv: LitOpys, 1996, s. 512–537.
Shtompka P., Sotsiologiya sotsialnyih izmeneniy [The Sociology of Social Change], Moskva: Aspekt Press, 1996.
Yakubskyi B., Do vzaiemyn marksivskoi metod z starymy metodamy literaturoznavstva [To the relationship of Marx’s method with the old methods of literary criticism], [v:] „Zhyttia i revoliutsiia”, 1928, no. 2, s. 54–65.
Bourdieu P., The Rules of Art. Genesis and Structure of the Literary Field, Standford University Press, 1995. DOI: https://doi.org/10.1515/9781503615861
Demska-Budzuliak L., Od Mawki do Kassandry. Kobiecy głos w dyskursie totalitaryzmy. Na materiale ukraińskiego dyskursu krytyczno-literackiego lat 20. i 30. XX w. [From Mawka to Kassandra. A female voice in the discourse of totalitarianism. On the material of the Ukrainian critical and literary discourse of the 20s and 30s of the XXth century], [w:] Wspólnota wyobrażona. Pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914–1945, red. G. Borkowska, I. Boruszkowska, K. Nadana-Sokołowska, Warszawa: IBL PAN, 2017, s. 9–24.
Grosz E., Space, Time and Perversion, [in:] Essays on the Politics of Bodies, by E. Grosz, New York– London: Routledge, 1995, pp. 9–24.
Ліцензія
Авторське право (c) 2022 Łesia Demska-Budzulak
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).