Як цитувати
Анотація
У статті подано аналіз проблем, пов’язаних з функціонуванням мікологічної лексики в українській та польській мовах. Мікологія (раніше один з розділів ботаніки) вивчає систему грибів, досліджує їхню морфологію, фізіологію, значення для людини тощо; це наука, що має оригінальний термінологічний апарат. Мовознавчі дослідження, що базуються на термінології цієї галузі, нечисленні: це твердження стосується як українського, так і польського мовних матеріалів. Мета пропонованого дослідження — проаналізувати доступну наукову літературу щодо актуалізованої проблеми, надати висновки на основі зіставлення двох зазначених лексичних підсистем. Таке порівняння на сьогодні відсутнє, однак, ураховуючи багатство досліджуваного лексичного матеріалу та його різноманітність, висновки мають відповідну теоретичну і практичну значущість.Посилання
E. Baran, Zarys mikologii lekarskiej, Wrocław 1998.
E. Gerhardt, Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa 2006.
B. Gumińska , W. Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa 1985.
W. Kamiński, Atlas grzybów, Bielsko-Biała 2014.
J. Kochman, Zarys mikologii dla fitopatologów, Warszawa 1981.
T. Laessoe, A. Del Conte, Grzyby. Wielka księga, Warszawa 1997.
Z. Libudzisz, K. Kowal, Z. Żakowska, Mikrobiologia techniczna, Warszawa 2007.
M. Lisiewska, M. Szmid, Przewodnik grzyboznawczy, Poznań 2003.
J. Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów ważnych w patologii roślin, Warszawa 2003.
E. Müller, W. Loeffler, Zarys mikologii, Warszawa 1987.
A. Skirgiełło, Grzyby niższe — pragrzyby i glonowce, Warszawa 1954.
M. Snowarski, Atlas grzybów, Bielsko-Biała 2015.
S. Sokół, Atlas grzybów, Ożarów Mazowiecki 2015.
A. Szweykowska, J. Szweykowski, Botanika, t. II, Warszawa 1993.
K. Turnau, A. Stengl, Botanika systematyczna. Glony, grzyby i porosty, Kraków 1996.
W. Wojewoda, Poradnik grzybiarza, Warszawa 2012.
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz, Czerwona Lista grzybów wielkoowocnikowych zagrożonych w Polsce, [w:] K. Zarzycki, W. Wojewoda , Z. Heinrich, Lista roślin zagrożonych w Polsce, Kraków 1992, s. 27–56.
P. Zarawska, Atlas grzybów, Warszawa 2013.
М. М. Сухомлин, В. В. Джаган, Гриби України, Київ 2013.
М. Я. Зерова, С. П. Вассер, Їстівні та отруйні гриби карпатських лісів, Ужгород 1972.
Ф. Фотинюк, Гриби, Львів 1961.
І. Дудка, С. Вассер, Гриби в природі та житті людини, Київ 1980.
Флора грибів України. Агарікові гриби, Київ 1980.
Нижчі рослини, гриби і мохоподібні радянського Далекого Сходу, Київ 1990.
Д. В. Леонтьєв, О. Ю. Акулов, Загальна мікологія, Харків 2007.
И. Дудка, С. П. Вассер, Грибы. Справочник миколога и грибника, Киев 1987.
Т. Лагутина, Грибная энциклопедия, Москва 2014.
И. Куреннов, Грибы. Полная иллюстрированная энциклопедия, Москва 2014.
Н. Е. Макарова, Грибы. Большая книга, Минск 2005; А. Романова, А. Булатова, Грибы. Иллюстрированное руководство по сбору, переработке, хранению, Москва 2014 i in.
B. Bartnicka-Dąbkowska, Polskie ludowe nazwy grzybów, Prace językoznawcze PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964.
K. Kopczyński, M. Ławrynowicz, Polskie regionalne nazwy grzybów, [w:] M. Lisiewska, M. Ławrynowicz (red.), Monitoring grzybów, Poznań- Łódź 2000, s. 133–142.
J. Kuźmiuk, Nazwy niektórych grzybów w gwarach między Bugiem a Narwią, [w:] Badania dialektów i onomastyki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim, Białystok 1995, s. 137.
J. Kuźmiuk, Nazwy grzybów w języku potocznym okolic Bielska Podlaskiego, Białostocczyzna 4/4 (16), Białystok 1989, s. 34–36.
J. Kuźmiuk, Regionalne nazwy grzybów jadalnych między Biebrzą a Narwią na Białostocczyźnie, Białostocczyzna 6/2 (22), Białystok 1991, s. 30–32.
A. Chlebicki, Zawiłości etymologiczne i znaczeniowe nazw “huba” i “hubka”, [w:] Wiadomości Botaniczne 54 (1/2), Kraków 2010, s. 35–39.
Л. О. Симоненко, Синонімічні назви грибів в українській мові, [в:] „Рідне слово”, вип. 7, Київ 1973, s. 23–26.
Л. О. Симоненко, Як назвати гриби?, [в:] „Рідне слово”, вип. 9, Київ 1974, с. 38–41.
М. Ткачук, Мікономінація в чорнобильських говірках (питання реконструкції ареалу), [в:] „Волинь — Житомирщина”, № 22 (2), 2010, с. 275–282.
Р. Омельковець, Семантична трансформація як спосіб номінації мікооб’єктів у західнополіських говірках, [в:] „Типологія та функції мовних одиниць”, № 1, Луцьк, 2014, с. 231–239.
В. М. Куриленко, Гриби ― губи: полісемія чи омонімія? (на матеріалі лексики поліських говорів), [в:] „Записки з українського мовознавства”, вип. 16, Одеса 2006, s. 219–223.
Н. Науменко, „Розхрабрувався гриб у саду…»: про один незвичайний рослинний образ української поезії, [в:] „Віршознавчий семінар: з нагоди 90-річчя від дня народження Ігоря Качуровського”, Зб. наук. пр., Київ, 2009, с. 61–69.
З. Калинець-Мамчур, Словник-довідник з альгології та мікології, Львів 2011.
S. Gajda, Wprowadzenie do teorii terminu, Opole 1990.
В. Балог, Функціонально-стилістична характеристика термінологічних словосполучень (на матеріалі Словника української мови), [в:] „Українська термінологія і сучасність”, Зб. наук. праць, вип. IV, Київ 2001, с. 301–304.
З. Сікорська, Структурно-граматична характеристика української словотвірної термінології, [в:] „Українська термінологія і сучасність”, Зб. наук. праць, вип. IV, Київ 2001, с. 267–271.
Д. П. Шапран, Сучасна українська термінологія маркетингу: семантика та прагматика, Автореф. дис. канд. филол. наук, Дніпропетровськ 2005.
О. Колган, Структурні особливості термінів-словосполучень української гірничої термінології, [в:] „Лінгвістичні студії”, за ред. проф. А. П. Загнітка, вип. 15, Донецьк 2007, с. 384–389.
Є. С. Ємельянова, Взаємодія питомих та чужомовних лексичних одиниць у складі терміносполук, [в:] „Ученые записки Таврического национального университета им. В. И. Вернадского”, Сер. “Филология. Социальные коммуникации”, Сб. науч. статей, т. 24 (63), № 4, ч. 2, Симферополь 2011, с. 37.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).