Abstrakt
Dnia 13 lutego 1706 roku, na obszarze Rzeczypospolitej, tuż przy jej zachod niej granicy, między wsiami Dębowa Łęka a Osowa Sień, rozegrała się krwawa bitwa, która przeszła do historii pod mianem „bitwy pod Wschową”. Szwedzkie oddziały dowodzone przez generała Karla Gustafa Rehnskölda rozgromiły liczebniejsze siły sasko-rosyjskie pod wodzą generała Johanna Matthiasa Schulenburga. Bitwa ta uważana jest za jedną z ważniejszych batalii wielkiej wojny północnej (1700–1721). Na temat bitwy wschowskiej powstało kilka obszerniejszych prac w języku polskim, niemieckim i szwedzkim. Wszystkie one ukazują to wydarzenie głównie od strony wojskowo-historycznej. W niniejszym artykule zostały omówione dwa wątki tej bitwy: wyznaniowy i pastoralny. Tworzą go dwie części: pierwsza – poświęcona znaczeniu religii w krajach uczestniczących w bitwie i ich władców, oraz druga – dotycząca duszpasterstwa polowego w obu armiach tamtych czasów.
Bibliografia
Anusik Z., Karol XII, Wrocław 2006.
Chodyniecki D., Kapelani wojskowi w dziejach Polski do wybuchu II wojny światowej, „Saeculum Christianum” 4 (1997) nr 2, s. 105-153.
Jarochowski K., Bitwa wschowska dnia 13 lutego 1706 r., [w:] tenże, Opowiadania i studia historyczne, Poznań 1884, s. 188-221.
Feldman J., August II, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. I, Kraków 1935, s. 179-183.
Fryxell A., Lebensgeschichte Karl’s des Zwölften, Königs von Schweden, tłum. G. F. von Jenssen-Tusch, t. I, Braunschweig 1861.
Hofmeister Ph., Militärseelsorge, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, t. VII, Freiburg 1962, kol. 416-418.
Mączka A. (red.), Historia Europy, Wrocław – Warszawa – Kraków 1997.
Mutius A. v., Militärseelsorge, [w:] Die Religion in Geschichte und Gegenwart, t. IV, Tübingen ³1986, kol. 946-949.
Nordensvan G., Cederström, Gustav Olaf, Freiherr v., [w:] U. Thieme (red.), Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart, t. VI, Leipzig 1912, s. 260.
Nordensvan C. O., August den starke, Stockholm 1923.
Nowak E., Rys dziejów duszpasterstwa wojskowego w Polsce 968–1831, Warszawa 1932.
Płoski T., Duszpasterstwo wojskowe w Polsce w świetle stosunków państwo – Kościół, „Studia Warmińskie” 37 (2000), s. 579-596.
Rostworowski E., Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 2000.
Sjöström O., Fraustadt 1706. Ett fält färgat rött, Lund 2008.
Sjöström O., Bitwa pod Wschową 1706. A potem pole bitwy zabarwiło się na czerwono…, tłum. W. Łygaś, Zabrze – Tarnowskie Góry 2012.
Staszewski J., August II Mocny, Wrocław – Warszawa – Kraków 1998.
Wileńska E., Kapelan, [w:] Encyklopedia katolicka, t. VIII, Lublin 2000, kol. 650-651.
Zechlin H., Die Schlacht bei Fraustadt. Eine militärgeschichtliche Studie, „Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Provinz Posen“, rocz. XI, z. 1-2 (1896), s. 1-52.
Zechlin H., Die Schlacht bei Fraustadt. Eine militärgeschichtliche Studie (Schluß), „Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Provinz Posen“, rocz. XI, z. 1-2 (1896), s. 207-274.
Zechlin H., Bitwa pod Wschową, tłum. A. Kalbarczyk, Poznań 2015.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia Praktyczna są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia Praktyczna udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Teologii Praktycznej pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).