Słowa kluczowe
powołanie do spadku
swoboda testowania
spadkobierca
dziedziczenie
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł ma na celu analizę zagadnienia dopuszczalności wskazania spadkobiercy poprzez odwołanie się do okoliczności pozatestamentowych. Przepisy Księgi czwartej Kodeksu cywilnego expressis verbis nie dopuszczają takiej możliwości, a zagadnienie to nie spotkało się dotychczas z istotnym zainteresowaniem doktryny. Autor prezentuje regulacje dotyczące ustanowienia spadkobiercy i wykładni testamentu. Zestawione zostały przeciwstawne poglądy w zakresie dopuszczalności takiego rozrządzenia testamentowego, zwłaszcza w kontekście zakresu swobody testowania. Zwieńczeniem artykułu jest wyrażenie przez autora własnego stanowiska na tle przedstawionej argumentacji.
Bibliografia
Bajerski, M. (2016). Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13. Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 1: 241-254.
Błahuta, F. (1972). Komentarz do art. 959, [w:] F. Błahuta et al., Kodeks cywilny. Komentarz KC, t. III. Warszawa: 1885-1887.
Bystrzyńska-Fornal, E. (2004). Oznaczenie (określenie) osoby spadkobiercy w testamencie. Przegląd Sądowy 2: 55-67.
Ciszewski, J., Knabe, J. (2019). Komentarz do art. 959, [w:] J. Ciszewski, P. Nazaruk (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Lex/el.
Dzienis, P. (2002). Glosa do postanowienia SN z dnia 13 czerwca 2001 r., II CKN 543/00. Palestra 11-12: 231-239.
Ebke, J. (2004). Testierfreiheit und Pflichtteilsrecht. Die Antinomie von Freiheit und Pflicht des Erblassers in familienerbrechtlicher Perspektive. Tübingen.
Górecki, J. (2011). Stosowanie reguł interpretacyjnych z art. 961 kodeksu cywilnego, [w:] J. Glumińska-Pawlic, Z. Tobor (red.), Prawnicze dylematy interpretacyjne. Toruń.
Grzegorczyk, K. (2020). Zasada osobistości testamentu w prawie polskim. Kwartalnik Prawa Prywatnego 1: 99-135.
Gwiazdomorski, J. (1959). Prawo spadkowe. Warszawa.
Gwiazdomorski, J. (1990). Prawo spadkowe w zarysie. Warszawa.
Kawałko, A. (2019). Komentarz do art. 927, [w:] M. Fras, M. Habdas (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. VI: Spadki (art. 922-1087). Warszawa: Lex/el.
Księżak, P. (2012). Zachowek w polskim prawie spadkowym. Warszawa.
Księżak, P. (2015). Dopuszczalność darowizny na wypadek śmierci. Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13. Państwo i Prawo 10: 123-128.
Księżak, P. (2017). Prawo spadkowe. Warszawa.
Masiubański, J. (2014). Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13. Rejent 12: 115-130.
Niedośpiał, M. (1993). Testament. Zagadnienia ogólne testamentu w polskim prawie cywilnym. Kraków-Poznań.
Niedośpiał, M. (2002). Swoboda testowania. Bielsko-Biała.
Niedośpiał, M. (2003). Glosa do postanowienia SN z dnia 13 czerwca 2001 r., II CKN 543/00. Przegląd Sądowy 9: 141-148.
Niezbecka, E. (2015). Komentarz do art. 948, [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV: Spadki. Warszawa: Lex/el.
Niezbecka, E. (2015). Komentarz do art. 959, [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV: Spadki. Warszawa: Lex/el.
Osajda, K. (2009). Ustanowienie spadkobiercy w testamencie w systemach prawnych common law i civil law. Warszawa.
Osajda, K. (2019). Prawo spadkowe (w) przyszłości. Perspektywy rozwoju prawa spadkowego. Monitor Prawniczy 2: 66-75.
Osajda, K. (2021). Komentarz do art. 941, [w:] K. Osajda, W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Legalis/el.
Osajda, K. (2021). Komentarz do art. 948, [w:] K. Osajda, W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Legalis/el.
Osajda, K. (2021). Komentarz do art. 959, [w:] K. Osajda, W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Legalis/el.
Pazdan, M. (2021). Komentarz do art. 948, [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny, t. II: Komentarz. Art. 450-1088. Warszawa: Legalis/el.
Pazdan, M. (2021). Komentarz do art. 959, [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny, t. II: Komentarz. Art. 450-1088. Warszawa: Legalis/el.
Piotet, P. (1978). Schweizerisches Privatrecht. Band IV: Das Erbrecht. Erster Halbband. Basel-Stuttgart.
Pyrtel, A. (2018). Testament w formie elektronicznego dokumentu opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Monitor Prawniczy 14: 761-773.
Radwański, Z. (1993). Wykładnia testamentów. Kwartalnik Prawa Prywatnego 1: 5-30.
Rakoczy, B. (2002). Glosa do postanowienia SN z dnia 13 czerwca 2001 r., II CKN 543/00. Przegląd Sądowy 10: 123-129.
Rzewuski, M. (2014). Podpis spadkodawcy na testamencie własnoręcznym. Warszawa.
Rzewuski, M. (2014). Wykładnia słusznościowa testamentu. Białostockie Studia Prawnicze 17: 227-236. DOI: https://doi.org/10.15290/bsp.2014.17.19
Rzewuski, M. (2017). Wykładnia testamentu a okoliczności zewnętrzne towarzyszące testowaniu. Przegląd Sądowy 1: 106-119.
Skowrońska, E. (1993). Z problematyki powołania spadkobiercy w testamencie. Palestra 37 (1-2): 5-15.
Skowrońska-Bocian, E. (2004). Testament w prawie polskim. Warszawa.
Skowrońska-Bocian, E., Wierciński, J. (2017). Komentarz do art. 948, [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. VI: Spadki. Warszawa: Lex/el.
Skowrońska-Bocian, E., Wierciński, J. (2017). Komentarz do art. 959, [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. VI: Spadki. Warszawa: Lex/el.
Sokołowski, T., Żok, K. (2022). Komentarz do art. 948, [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny, t. III: Komentarz. Art. 627-1088. Warszawa: Legalis/el.
Stecki, L. (1989). Komentarz do art. 959, [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, t. II. Warszawa: 854.
Świrgoń-Skok, R. (2019). Wpływ nowych technologii na zagadnienie form testamentu w polskim prawie spadkowym. Zeszyty Prawnicze 19 (1): 135-151. DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2019.19.1.08
Tschäppeler, H.P. (1983). Die Testierfreiheit zwischen Freiheit des Erblassers und Gleichheit der Nachkommen. Zürich.
Walczak, D.J. (2021). Sporządzenie testamentu ustnego przy pomocy środków porozumiewania się na odległość. Monitor Prawniczy 19: 1019-1025.
Wierciński, J. (2012). Uwagi o zamiarze testowania (animus testandi). Przegląd Sądowy 7-8: 132-143.
Wolak, G. (2014). Darowizna mortis causa. Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13. Rejent 7: 117-136.
Wolak, G. (2020). Wykładnia testamentu a określenie osoby spadkobiercy w testamencie. Nowy Przegląd Notarialny 2-3: 61-85.
Wójcik, S. (1986). Testament, [w:] J.S. Piątowski, System prawa cywilnego, t. IV: Prawo spadkowe. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: 172-219.
Wójcik, S., Zoll, F. (2015). Testament, [w:] B. Kordasiewicz (red.), System prawa prywatnego, t. 10. Warszawa: 333-419.
Załucki, M. (2012). Współczesne tendencje rozwoju dziedziczenia testamentowego – czyli nie tylko o potrzebie wprowadzenia wideotestamentu do nowego kodeksu cywilnego. Roczniki Nauk Prawnych 2: 23-52.
Załucki, M. (2018). Videotestament. Prawo spadkowe wobec nowych technologii. Warszawa.
Załucki, M. (2020). Komentarz do art. 948, [w:] M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Legalis/el.
Zdanikowski, P.M. (2021). Gloss to the Resolution of the Supreme Court of 26 february 2021, III CZP 24/20 (on the Interpretation of the Will). Review of European and Comparative Law 47 (4): 235-244. DOI: https://doi.org/10.31743/recl.13083
Zelek, M. (2022). Komentarz do art. 926, [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny, t. III: Komentarz. Art. 627-1088, Legalis/el.
Zelek, M. (2022). Komentarz do art. 959, [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny, t. III: Komentarz. Art. 627-1088, Legalis/el.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Dawid Jan Walczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.