Abstrakt
Celem artykułu jest analiza systemu ocen społecznych w kontekście jego potencjalnych szans i zagrożeń, ze szczególnym uwzględnieniem przykładu Chińskiej Republiki Ludowej. Badanie opiera się na analizie literatury oraz przepisów prawnych regulujących wykorzystanie systemów sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej i na arenie międzynarodowej. W artykule przedstawiono mechanizm działania systemu ocen społecznych, jego wpływ na stratyfikację społeczną oraz konsekwencje etyczne i prawne. Analiza obejmuje również chiński System Zaufania Społecznego, jego strukturę, funkcjonowanie oraz konsekwencje dla obywateli, wskazując na jego wpływ na życie społeczne i gospodarcze. Wnioski wskazują, że systemy te mogą prowadzić do pogłębiania nierówności społecznych oraz naruszenia praw jednostki, co podkreśla potrzebę skutecznych regulacji i kontroli ich funkcjonowania.
Bibliografia
Bachulska, Alicja. Rozwój systemu oceny wiarygodności społecznej w ChRL: między “orwellowskim koszmarem” a technokratyczną utopią? Ośrodek Badań Azji, Centrum Badań nad Bezpieczeństwem, Akademia Sztuki Wojennej, 2019.
Bartoszewicz, Mateusz. “Chiński System Zaufania Społecznego.” Przegląd Geopolityczny 32, 2020: 58–67.
Cristianini, Nello, and Teresa Scantamburlo. “On Social Machines for Algorithmic Regulation.” AI & Society: Knowledge, Culture and Communication 35, 2020: 645–62. DOI: https://doi.org/10.1007/s00146-019-00917-8
Kindt, Els J., and Catherine Jasserand. “Commentary on Article 5. Prohibited AI Practices.” In The EU Artificial Intelligence (AI) Act: A Commentary, edited by Ceyhun Necati Pehlivan, Nikolaus Forgó, Peggy Valcke. Wolters Kluwer, 2024.
Raz, Aviad, and Jusaku Minari. “AI-Driven Risk Scores: Should Social Scoring and Polygenic Scores Based on Ethnicity Be Equally Prohibited?” Frontiers in Genetics 14, 2023: 1169580. DOI: https://doi.org/10.3389/fgene.2023.1169580
Zhang, Mi. “Analiza Systemu Oceny Wiarygodności Społecznej z wykorzystaniem teorii Nudge.” Master’s thesis, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, 2021.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Mikołaj Widliński, Sara Dobosz

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
