Treść głównego artykułu
Abstrakt
The purpose of the study is to present the principles of education in the field of book art as part of applied graphics, provided at the Academies of Fine Arts in Krakow and Warsaw. These two academic environments stimulated revival of this type of education. The analysis pertains to 1945–1952 when Poland witnessed crucial political and ideological changes affecting a new character of education. In the study, the process of nationalisation of artistic education is presented. The author shares her assumptions of the new teaching curricula designed in accordance with the ideological needs of the communist authorities. Marxism-Leninism was taught as a foreground subject. Graphic departments were established to educate specialists to be employed by the state propaganda. An attempt has been made to reconstruct the personal composition of the graphic faculties lecturers in both academic centres.
Słowa kluczowe
Tertiary artistic education in the Polish People’s Republic graphic education
Academy of Fine Arts in Krakow
Academy of Fine Arts in Warsaw
Tertiary artistic education in the Polish People’s Republic graphic education
Academy of Fine Arts in Krakow
Academy of Fine Arts in Warsaw
Szczegóły artykułu
Jak cytować
Boguszewska, A. . (2019). Sposoby kształcenia w grafice książkowej w wyższym szkolnictwie artystycznym Krakowa i Warszawy w Polsce Ludowej (1945-1952). Biuletyn Historii Wychowania, (41), 63–75. https://doi.org/10.14746/bhw.2019.41.4
Referencje
-
Archiwa
Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, teczka sygn. A 22; A 248. A 298.
Archiwum Akademii Sztuk Pięknych Warszawa, Akta osobowe KD–6; KD–97; K 511.
Akty prawne
D. Urz. MKiS, 1947, nr 4.
Dz. Urz. Min. Kultury i Sztuki, 1946, nr 5.
Dz. Urz. R. P. 1950, nr 29, poz. 269.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1950 r., w sprawie utworzenia Akademii Sztuk
Plastycznych w Warszawie, Dz. Urz. R.P. nr 39, poz. 354.
Ustawa o organizacji szkolnictwa artystycznego dnia 28 czerwca 1950 r., Dz. Urz. P.R. nr 29, poz. 269.
Ustawa z o szkołach akademickich z dnia 15 maja 1933 r., Dz. Urz. 1933, nr 29, poz. 247. (z uwzględnieniem zmian wprowadzonych ustawą z 2 lipca 1937 r., Dz. Urz. 1937, nr 52, poz. 406.
Opracowania
Akademia Sztuk Plastycznych w Warszawie. Skład Akademii i spis wykładów na rok akademicki 1950/1951, Warszawa 1953.
Boguszewska A., Kształcenie w zakresie grafiki w szkolnictwie artystycznym Krakowa, Lwowa i Wilna w latach międzywojennych, „Biuletyn Historii Wychowania” 2013, nr 29.
Chmielewski W., Problemy w polityce oświatowej w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2005, nr 3–4.
Grafika. ASP. Kraków, Akademia Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie, Kraków 2013.
Kostyro T., Realizm socjalistyczny – o niektórych źródłach jego niepowodzeń, „Sztuka” 1980, nr 3.
Lewicka A., 75 lat warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, „Sztuka” 1980, nr 3 s. 49.
Magiera D., Jaką świadomość kształtowała oświata Polski stalinowskiej? Ustrój szkolnictwa w pierwszych latach Polski Ludowej, w: Rola oświaty i szkolnictwa w procesie kształtowania się świadomości narodowej na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim, red. W. Śleszyński,
Białystok 2007.
Malarstwo okresu kształtowania się władzy ludowej w Polsce w latach 1949–1955, słowo wstępne A. Zeidler, Galeria Letnia Kazimierz Dolny 1979 [katalog wystawy].
Mauersberg S., Indoktrynacja młodzieży szkolnej. Program, podręczniki, lektura, w: Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944–1955, red. E. Walewander, KUL, Lublin 2002.
Mauersberg S., Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944–1948, Ossolineum, Wrocław 1974.
Mauersberg S.W., Kryńska E.J., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945–1956, Trans Humana, Białystok 2003.
Mauesberg S., Walczak M., Oświata polska 1944–1956 wybór źródeł, cz. I, lata 1944–1948, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Radom, Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa 1999.
Mauesberg S., Walczak M., Oświata polska 1944–1956 wybór źródeł, część II, lata 1949–1956, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Radom, Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa 2000.
Mauersberg S., Walczak M., Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956), PTP ZG, Warszawa 2005.
Morawski S., Utopie i realia, „Sztuka” 1980, nr 3.
Piwocki K., Historia Akademii Sztuk Pięknych, 1904–1964, Warszawa 1965.
Piwocki K., Historia Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, 1904–1964, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Porębski M., Rola szkolnictwa w procesie kształtowania nowoczesnej kultury wizualnej w Polsce, „Zeszyty B. Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Historii Sztuki” 1973, z. 11.
Potyrała B., Szkoła podstawowa w Polsce 1944–1984, WSiP, Warszawa 1987.
Rudomino T., Krakowska lekcja grafiki, „Sztuka” 1987, nr 1.
Rzepińska M., Sylwetka historyczna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, „Zeszyty Naukowe Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie” 1972, nr 5.
Włodarczyk W., Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1944–2004, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2005.
Włodarczyk W., Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950–1954, Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu, Libella, Paryż 1986.
Referencje
Archiwa
Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, teczka sygn. A 22; A 248. A 298.
Archiwum Akademii Sztuk Pięknych Warszawa, Akta osobowe KD–6; KD–97; K 511.
Akty prawne
D. Urz. MKiS, 1947, nr 4.
Dz. Urz. Min. Kultury i Sztuki, 1946, nr 5.
Dz. Urz. R. P. 1950, nr 29, poz. 269.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1950 r., w sprawie utworzenia Akademii Sztuk
Plastycznych w Warszawie, Dz. Urz. R.P. nr 39, poz. 354.
Ustawa o organizacji szkolnictwa artystycznego dnia 28 czerwca 1950 r., Dz. Urz. P.R. nr 29, poz. 269.
Ustawa z o szkołach akademickich z dnia 15 maja 1933 r., Dz. Urz. 1933, nr 29, poz. 247. (z uwzględnieniem zmian wprowadzonych ustawą z 2 lipca 1937 r., Dz. Urz. 1937, nr 52, poz. 406.
Opracowania
Akademia Sztuk Plastycznych w Warszawie. Skład Akademii i spis wykładów na rok akademicki 1950/1951, Warszawa 1953.
Boguszewska A., Kształcenie w zakresie grafiki w szkolnictwie artystycznym Krakowa, Lwowa i Wilna w latach międzywojennych, „Biuletyn Historii Wychowania” 2013, nr 29.
Chmielewski W., Problemy w polityce oświatowej w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2005, nr 3–4.
Grafika. ASP. Kraków, Akademia Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie, Kraków 2013.
Kostyro T., Realizm socjalistyczny – o niektórych źródłach jego niepowodzeń, „Sztuka” 1980, nr 3.
Lewicka A., 75 lat warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, „Sztuka” 1980, nr 3 s. 49.
Magiera D., Jaką świadomość kształtowała oświata Polski stalinowskiej? Ustrój szkolnictwa w pierwszych latach Polski Ludowej, w: Rola oświaty i szkolnictwa w procesie kształtowania się świadomości narodowej na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim, red. W. Śleszyński,
Białystok 2007.
Malarstwo okresu kształtowania się władzy ludowej w Polsce w latach 1949–1955, słowo wstępne A. Zeidler, Galeria Letnia Kazimierz Dolny 1979 [katalog wystawy].
Mauersberg S., Indoktrynacja młodzieży szkolnej. Program, podręczniki, lektura, w: Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944–1955, red. E. Walewander, KUL, Lublin 2002.
Mauersberg S., Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944–1948, Ossolineum, Wrocław 1974.
Mauersberg S.W., Kryńska E.J., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945–1956, Trans Humana, Białystok 2003.
Mauesberg S., Walczak M., Oświata polska 1944–1956 wybór źródeł, cz. I, lata 1944–1948, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Radom, Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa 1999.
Mauesberg S., Walczak M., Oświata polska 1944–1956 wybór źródeł, część II, lata 1949–1956, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Radom, Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa 2000.
Mauersberg S., Walczak M., Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956), PTP ZG, Warszawa 2005.
Morawski S., Utopie i realia, „Sztuka” 1980, nr 3.
Piwocki K., Historia Akademii Sztuk Pięknych, 1904–1964, Warszawa 1965.
Piwocki K., Historia Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, 1904–1964, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Porębski M., Rola szkolnictwa w procesie kształtowania nowoczesnej kultury wizualnej w Polsce, „Zeszyty B. Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Historii Sztuki” 1973, z. 11.
Potyrała B., Szkoła podstawowa w Polsce 1944–1984, WSiP, Warszawa 1987.
Rudomino T., Krakowska lekcja grafiki, „Sztuka” 1987, nr 1.
Rzepińska M., Sylwetka historyczna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, „Zeszyty Naukowe Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie” 1972, nr 5.
Włodarczyk W., Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1944–2004, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2005.
Włodarczyk W., Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950–1954, Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu, Libella, Paryż 1986.
Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, teczka sygn. A 22; A 248. A 298.
Archiwum Akademii Sztuk Pięknych Warszawa, Akta osobowe KD–6; KD–97; K 511.
Akty prawne
D. Urz. MKiS, 1947, nr 4.
Dz. Urz. Min. Kultury i Sztuki, 1946, nr 5.
Dz. Urz. R. P. 1950, nr 29, poz. 269.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1950 r., w sprawie utworzenia Akademii Sztuk
Plastycznych w Warszawie, Dz. Urz. R.P. nr 39, poz. 354.
Ustawa o organizacji szkolnictwa artystycznego dnia 28 czerwca 1950 r., Dz. Urz. P.R. nr 29, poz. 269.
Ustawa z o szkołach akademickich z dnia 15 maja 1933 r., Dz. Urz. 1933, nr 29, poz. 247. (z uwzględnieniem zmian wprowadzonych ustawą z 2 lipca 1937 r., Dz. Urz. 1937, nr 52, poz. 406.
Opracowania
Akademia Sztuk Plastycznych w Warszawie. Skład Akademii i spis wykładów na rok akademicki 1950/1951, Warszawa 1953.
Boguszewska A., Kształcenie w zakresie grafiki w szkolnictwie artystycznym Krakowa, Lwowa i Wilna w latach międzywojennych, „Biuletyn Historii Wychowania” 2013, nr 29.
Chmielewski W., Problemy w polityce oświatowej w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2005, nr 3–4.
Grafika. ASP. Kraków, Akademia Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie, Kraków 2013.
Kostyro T., Realizm socjalistyczny – o niektórych źródłach jego niepowodzeń, „Sztuka” 1980, nr 3.
Lewicka A., 75 lat warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, „Sztuka” 1980, nr 3 s. 49.
Magiera D., Jaką świadomość kształtowała oświata Polski stalinowskiej? Ustrój szkolnictwa w pierwszych latach Polski Ludowej, w: Rola oświaty i szkolnictwa w procesie kształtowania się świadomości narodowej na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim, red. W. Śleszyński,
Białystok 2007.
Malarstwo okresu kształtowania się władzy ludowej w Polsce w latach 1949–1955, słowo wstępne A. Zeidler, Galeria Letnia Kazimierz Dolny 1979 [katalog wystawy].
Mauersberg S., Indoktrynacja młodzieży szkolnej. Program, podręczniki, lektura, w: Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944–1955, red. E. Walewander, KUL, Lublin 2002.
Mauersberg S., Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944–1948, Ossolineum, Wrocław 1974.
Mauersberg S.W., Kryńska E.J., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945–1956, Trans Humana, Białystok 2003.
Mauesberg S., Walczak M., Oświata polska 1944–1956 wybór źródeł, cz. I, lata 1944–1948, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Radom, Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa 1999.
Mauesberg S., Walczak M., Oświata polska 1944–1956 wybór źródeł, część II, lata 1949–1956, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Radom, Instytut Technologii Eksploatacji, Warszawa 2000.
Mauersberg S., Walczak M., Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956), PTP ZG, Warszawa 2005.
Morawski S., Utopie i realia, „Sztuka” 1980, nr 3.
Piwocki K., Historia Akademii Sztuk Pięknych, 1904–1964, Warszawa 1965.
Piwocki K., Historia Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, 1904–1964, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Porębski M., Rola szkolnictwa w procesie kształtowania nowoczesnej kultury wizualnej w Polsce, „Zeszyty B. Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Historii Sztuki” 1973, z. 11.
Potyrała B., Szkoła podstawowa w Polsce 1944–1984, WSiP, Warszawa 1987.
Rudomino T., Krakowska lekcja grafiki, „Sztuka” 1987, nr 1.
Rzepińska M., Sylwetka historyczna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, „Zeszyty Naukowe Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie” 1972, nr 5.
Włodarczyk W., Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1944–2004, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2005.
Włodarczyk W., Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950–1954, Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu, Libella, Paryż 1986.