Treść głównego artykułu
Abstrakt
In the article, a postulate is put forward to train professional history teachers by taking into consideration their social service: to prepare them well for the role of guides in the world of knowledge and values while granting them more autonomy. The goal is to draw attention to the professionalism of teachers as described by Wanda Dróżka and Dorota Gołębniak: (1) “professional autonomy”; (2) “care for maintaining and developing high standards of specialist and ethical qualifications”; (3) “reflection and self-reflection”; (4) “adopting own practices in an appropriate, individual way” (5) “high prestige and a relatively good remuneration”. The defined professionalism of teachers is the basis for their autonomous, satisfying and responsible work at school and the local environment. It is a combination of a postulate of social service and competences. The article presents a discussion of historians on teachers’ education in the context of making their vocation more professional.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Referencje
- Akty prawne
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli, Dz.U. 2004, nr 207, poz. 2110.
- Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, Dz.U. 2012, poz. 131.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego, Dz.U. 1999, nr 14, poz. 129.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz.U. 2009, nr 4, poz. 17.
- Opracowania
- Ausz A., Ausz M., Metody nauczania historii a multimedia. Możliwości zastosowania komputera w metodzie projektów – teoria i praktyka, „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie” maj – czerwiec 2011, nr 3.
- Bieniek M., Krupa K.: Metoda Jaźwińskiego (próba zastosowania mnemotechniki w nauczaniu historii), „Wiadomości Historyczne” marzec – kwiecień 1998, nr 2.
- Chmura-Rutkowska I., Głowacka-Sobiech E., Skórzyńska I., „Niegodne historii”? O nieobecności i stereotypowych wizerunkach kobiet w świetle podręcznikowej narracji historycznej w gimnazjum, Poznań 2015.
- Dróżka D., Od pewności ku refleksyjności w zawodzie nauczycielskim. Przyczynek do dyskusji, „Przegląd Pedagogiczny” 2011, nr 1.
- Giermakowski M., Jak konstruować autorski program nauczania historii?, „Wiadomości Historyczne” listopad – grudzień 1998, nr 5.
- Gołębniak D., Zmiany w edukacji nauczycieli. Wiedza. Biegłość. Refleksyjność, Poznań–Toruń 1998.
- Jadczak M., Debata oxfordzka w praktyce szkolnej nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne” wrzesień – październik 1999, nr 4.
- Jóźwik S., Nauczanie historii regionalnej metodami aktywnymi, „Wiadomości Historyczne” marzec – czerwiec 2000, nr 2–3.
- Julkowska V., Refleksje dydaktyka historii na kanwie lektury, O myśleniu historycznym Wojciecha Wrzoska, „Sensus Historiae” 2010, nr 1.
- Klus-Stańska D., Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, Warszawa 2018.
- Konopka H., Metoda portfolio w nauczaniu historii, „Wiadomości Historyczne” listopad – grudzień 1998, nr 5.
- Krause A., Muchacka B., Przybyliński S., Kształcenie nauczycieli – analiza na podstawie eksperckich doświadczeń z ocen programowych i instytucjonalnych Polskiej Komisji Akredytacyjnej, „Rocznik Pedagogiczny” 2017, nr 40.
- Król A., Dziesięć motywujących pytań jako narzędzie współczesnego nauczyciela, „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie” listopad – grudzień 2016, nr 6.
- Kujawska M., W poszukiwaniu modelu nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne” 1996, nr 5.
- L’historire en partage 1. Le récit du vrai, Question de didactique e d’histoprigraphie, red. H. Moniot, M. Serwański, Paris 1994.
- Maternicki J., Wstęp, w: Współczesna dydaktyka historii. Zarys Encyklopedyczny, red. J. Maternicki, Warszawa 2004.
- Maternicki J., Perspektywiczny model nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne” 1996, nr 1.
- Maternicki J., Studia historyczne w Polsce. Główne kierunki reform po 1989 r., „Wiadomości Historyczne” 2001, nr 4.
- Maternicki J., Profesjonalizacja polskiej dydaktyki historii w XX wieku, „Wiadomości Historyczne” 2001, nr 2.
- Maternicki J., Wielokształtność historii. Rozważania o kulturze historycznej i badaniach historiograficznych, Warszawa 1986.
- Maternicki J., Historia jako przekaz wartości z rozważań nad perspektywicznym modelem edukacji historycznej, „Wiadomości Historyczne” marzec – kwiecień 1989, nr 2.
- Michalski Ł., Kronika zaniechań. Polityka państwa wobec szkolnej edukacji historycznej 1989–2005, Historycy i politycy. Polityka pamięci III RP, red. P. Skibiński, T. Wiścicki, M. Wysocki, Warszawa 2011.
- Moniot H., Rozmaitość krajobrazów dydaktyki historii, „Wiadomości Historyczne” 1990, nr 5.
- Moniot H., La question de la référence en didactique de l’histoire, w: Didactique des disciplines. Les références au savoir, red. A. Terrisse, Bruxelles 2001.
- Nauczyciel historii. Ku nowej formacji dydaktycznej, red. M. Kujawska, Poznań 1996.
- O nowy model edukacji historycznej, mówi prof. dr hab. H. Samsonowicz – Minister Edukacji Narodowej, „Wiadomości Historyczne” 1990, nr 1–2.
- Okła G., Metoda projektów w nauczaniu historii, „Wiadomości Historyczne” styczeń – luty 2000, nr 1.
- Popiołek S., Przesłanki funkcjonowania postaw twórczych nauczycieli, „Nauczyciel i Wychowanie” 1980, nr 6.
- Szacka B., Czas przeszły. Pamięć. Mit, Warszawa 2006.
- Szpociński A., O historycznym i socjologicznym rozumieniu kategorii „świadomość historyczna”, w: Świadomość historyczna jako przedmiot badań historycznych, socjologicznych i historycznodydaktycznych.
- Materiały konferencji naukowej, Warszawa, 13 czerwca 1985, red. J. Maternicki, Warszawa 1985.
- Tomaszewski W., Gry dydaktyczne na lekcjach historii, „Wiadomości Historyczne” styczeń – luty 1997, nr 1.
- Wilczyński M., Roszak S., Programy kształcenia historyków w świetle Krajowych Ram Kwalifikacji, „KLIO. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2012, t. 21 (2).
- Wojciechowski P., Niekonwencjonalne techniki rozwijania umiejętności, dostrzegania i rozwiązywania problemów, „Wiadomości Historyczne” marzec – czerwiec 2000, nr 2–3.
- Wojdon J., Historia w przestrzeni publicznej, Warszawa 2018.
- Zając S., Sztuka pytania, „Wiadomości Historyczne” marzec – czerwiec 2000, nr 2–3.
- Zielecki A., Możliwości kształtowania w toku studiów świadomości dydaktyczno-historycznej nauczycieli, „Wiadomości Historyczne” maj – czerwiec 1989, nr 3.
- Zielecki A., Kształcenie nauczycieli historii w zakresie drugiej specjalności, „Wiadomości Historyczne” 1996, nr 2.
- Zielecki A., Edukacja historyczna w zreformowanej szkole, „Wiadomości Historyczne” 1997, nr 5.
- Źródła internetowe
- Osiński Z., Edukacja historyczna okresu PRL w służbie władzy i ideologii – konsekwencje i zagrożenia, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2385/ Edukacja_historyczna_okresu_PRL_w_sluzbie_wladzy_i_ideologii.pdf;sequence=1 [dostęp: 26.02.2019].
- Proces boloński, https://www.archiwum.nauka.gov.pl/proces-bolonski/proces-bolonski.html [dostęp: 3.03.2019].
- Wilkowski M., Zwrot cyfrowy w edukacji historycznej, „Historia i Media”, http://historiaimedia.org/2012/06/19/zwrot-cyfrowy-w-edukacji-historycznej [dostęp: 26.02.2019].
Referencje
Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli, Dz.U. 2004, nr 207, poz. 2110.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, Dz.U. 2012, poz. 131.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego, Dz.U. 1999, nr 14, poz. 129.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz.U. 2009, nr 4, poz. 17.
Opracowania
Ausz A., Ausz M., Metody nauczania historii a multimedia. Możliwości zastosowania komputera w metodzie projektów – teoria i praktyka, „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie” maj – czerwiec 2011, nr 3.
Bieniek M., Krupa K.: Metoda Jaźwińskiego (próba zastosowania mnemotechniki w nauczaniu historii), „Wiadomości Historyczne” marzec – kwiecień 1998, nr 2.
Chmura-Rutkowska I., Głowacka-Sobiech E., Skórzyńska I., „Niegodne historii”? O nieobecności i stereotypowych wizerunkach kobiet w świetle podręcznikowej narracji historycznej w gimnazjum, Poznań 2015.
Dróżka D., Od pewności ku refleksyjności w zawodzie nauczycielskim. Przyczynek do dyskusji, „Przegląd Pedagogiczny” 2011, nr 1.
Giermakowski M., Jak konstruować autorski program nauczania historii?, „Wiadomości Historyczne” listopad – grudzień 1998, nr 5.
Gołębniak D., Zmiany w edukacji nauczycieli. Wiedza. Biegłość. Refleksyjność, Poznań–Toruń 1998.
Jadczak M., Debata oxfordzka w praktyce szkolnej nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne” wrzesień – październik 1999, nr 4.
Jóźwik S., Nauczanie historii regionalnej metodami aktywnymi, „Wiadomości Historyczne” marzec – czerwiec 2000, nr 2–3.
Julkowska V., Refleksje dydaktyka historii na kanwie lektury, O myśleniu historycznym Wojciecha Wrzoska, „Sensus Historiae” 2010, nr 1.
Klus-Stańska D., Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, Warszawa 2018.
Konopka H., Metoda portfolio w nauczaniu historii, „Wiadomości Historyczne” listopad – grudzień 1998, nr 5.
Krause A., Muchacka B., Przybyliński S., Kształcenie nauczycieli – analiza na podstawie eksperckich doświadczeń z ocen programowych i instytucjonalnych Polskiej Komisji Akredytacyjnej, „Rocznik Pedagogiczny” 2017, nr 40.
Król A., Dziesięć motywujących pytań jako narzędzie współczesnego nauczyciela, „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie” listopad – grudzień 2016, nr 6.
Kujawska M., W poszukiwaniu modelu nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne” 1996, nr 5.
L’historire en partage 1. Le récit du vrai, Question de didactique e d’histoprigraphie, red. H. Moniot, M. Serwański, Paris 1994.
Maternicki J., Wstęp, w: Współczesna dydaktyka historii. Zarys Encyklopedyczny, red. J. Maternicki, Warszawa 2004.
Maternicki J., Perspektywiczny model nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne” 1996, nr 1.
Maternicki J., Studia historyczne w Polsce. Główne kierunki reform po 1989 r., „Wiadomości Historyczne” 2001, nr 4.
Maternicki J., Profesjonalizacja polskiej dydaktyki historii w XX wieku, „Wiadomości Historyczne” 2001, nr 2.
Maternicki J., Wielokształtność historii. Rozważania o kulturze historycznej i badaniach historiograficznych, Warszawa 1986.
Maternicki J., Historia jako przekaz wartości z rozważań nad perspektywicznym modelem edukacji historycznej, „Wiadomości Historyczne” marzec – kwiecień 1989, nr 2.
Michalski Ł., Kronika zaniechań. Polityka państwa wobec szkolnej edukacji historycznej 1989–2005, Historycy i politycy. Polityka pamięci III RP, red. P. Skibiński, T. Wiścicki, M. Wysocki, Warszawa 2011.
Moniot H., Rozmaitość krajobrazów dydaktyki historii, „Wiadomości Historyczne” 1990, nr 5.
Moniot H., La question de la référence en didactique de l’histoire, w: Didactique des disciplines. Les références au savoir, red. A. Terrisse, Bruxelles 2001.
Nauczyciel historii. Ku nowej formacji dydaktycznej, red. M. Kujawska, Poznań 1996.
O nowy model edukacji historycznej, mówi prof. dr hab. H. Samsonowicz – Minister Edukacji Narodowej, „Wiadomości Historyczne” 1990, nr 1–2.
Okła G., Metoda projektów w nauczaniu historii, „Wiadomości Historyczne” styczeń – luty 2000, nr 1.
Popiołek S., Przesłanki funkcjonowania postaw twórczych nauczycieli, „Nauczyciel i Wychowanie” 1980, nr 6.
Szacka B., Czas przeszły. Pamięć. Mit, Warszawa 2006.
Szpociński A., O historycznym i socjologicznym rozumieniu kategorii „świadomość historyczna”, w: Świadomość historyczna jako przedmiot badań historycznych, socjologicznych i historycznodydaktycznych.
Materiały konferencji naukowej, Warszawa, 13 czerwca 1985, red. J. Maternicki, Warszawa 1985.
Tomaszewski W., Gry dydaktyczne na lekcjach historii, „Wiadomości Historyczne” styczeń – luty 1997, nr 1.
Wilczyński M., Roszak S., Programy kształcenia historyków w świetle Krajowych Ram Kwalifikacji, „KLIO. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2012, t. 21 (2).
Wojciechowski P., Niekonwencjonalne techniki rozwijania umiejętności, dostrzegania i rozwiązywania problemów, „Wiadomości Historyczne” marzec – czerwiec 2000, nr 2–3.
Wojdon J., Historia w przestrzeni publicznej, Warszawa 2018.
Zając S., Sztuka pytania, „Wiadomości Historyczne” marzec – czerwiec 2000, nr 2–3.
Zielecki A., Możliwości kształtowania w toku studiów świadomości dydaktyczno-historycznej nauczycieli, „Wiadomości Historyczne” maj – czerwiec 1989, nr 3.
Zielecki A., Kształcenie nauczycieli historii w zakresie drugiej specjalności, „Wiadomości Historyczne” 1996, nr 2.
Zielecki A., Edukacja historyczna w zreformowanej szkole, „Wiadomości Historyczne” 1997, nr 5.
Źródła internetowe
Osiński Z., Edukacja historyczna okresu PRL w służbie władzy i ideologii – konsekwencje i zagrożenia, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2385/ Edukacja_historyczna_okresu_PRL_w_sluzbie_wladzy_i_ideologii.pdf;sequence=1 [dostęp: 26.02.2019].
Proces boloński, https://www.archiwum.nauka.gov.pl/proces-bolonski/proces-bolonski.html [dostęp: 3.03.2019].
Wilkowski M., Zwrot cyfrowy w edukacji historycznej, „Historia i Media”, http://historiaimedia.org/2012/06/19/zwrot-cyfrowy-w-edukacji-historycznej [dostęp: 26.02.2019].