Leczenie gorsze od choroby? Diagnoza kondycji polskiego szkolnictwa wyższego na podstawie badań elit polskich uczelni publicznych
PDF

Słowa kluczowe

uniwersytet
szkolnictwo wyższe
polityka naukowa
modele uczelni
badania jakościowe

Jak cytować

Shaw, M. (2015). Leczenie gorsze od choroby? Diagnoza kondycji polskiego szkolnictwa wyższego na podstawie badań elit polskich uczelni publicznych. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, (1(45), 117–135. https://doi.org/10.14746/nsw.2015.1.5

Abstrakt

Finansowany z publicznych pieniedzy system szkolnictwa wyższego w Polsce jest szeroko postrzegany jako „chory” – niesprzyjający celom, jakie stawiają mu różne grupy społeczne. Istnieje zgoda co do istnienia tego problemu, nie ma natomiast zgody co do diagnozy i metod leczenia. Diagnoza przedstawiona w artykule oparta jest na dwuletnich badaniach elit szkolnictwa wyższego – władz uczelni i przedstawicieli rządu. Według autorki jedną z możliwych przyczyn „choroby” jest polipragmazja – jak w medycynie określa się sytuację, gdy chory konsultuje się jednocześnie z kilkoma lekarzami, którzy stawiają różne diagnozy i przepisują różne leki, mogące wchodzić ze sobą w niepożądane interakcje. Uniwersytet „choruje”, ponieważ ministerstwo i władze akademickie aplikują mu odmienne „lekarstwa”. Podczas gdy władze akademickie podkreślają rolę uniwersytetu w dochodzeniu do prawdy, twórcy polityki naukowej widzą go przede wszystkim jako koło zamachowe gospodarki. Presja ze strony rządu wywołuje zachowania kompensacyjne środowisk akademickich polegające na obchodzeniu przepisów i tworzeniu pozorów. W efekcie cele realizowane przez władze uczelni odbiegają od tych zakładanych w najnowszym polskim prawodawstwie, a bodźce płynące z instytucji politycznych zachęcają do zachowań sprzecznych z etosem akademickim. Z badań wynika jednak, że istnieją trzy obszary potencjalnej synergii, które mogą stać się punktami zwrotnymi w transformacji polskiego szkolnictwa wyższego: kształcenie elitarne,merytoryczne finansowanie badań naukowych oraz kompetencje „miękkie”.

https://doi.org/10.14746/nsw.2015.1.5
PDF

Bibliografia

Aberbach, J.D., Rockman, B.A. (2002). Conducting and coding elite interviews. Political Science & Politics. 35(4): 673-676.

ASBIRO (2014). Jedyna szkoła, w której uczą wyłącznie przedsiębiorcy [The only school where all teachers are entrepreneurs]. http://www.asbiro.pl/ [4.04.2014].

Balcerowicz, L. (2014). Jakość i efektywność w szkołach wyższych a systemy ich finansowania. Kongres Kultury Akademickiej. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

BBVA (2011). International Study on Scientific Culture: General Attitudes to Science. BBVA Foundation Department of Social Studies and Public Opinion. http://www.fbbva.es/TLFU/dat/culturacientificanotadeprensalarga.EN.pdf [30.12.2015].

Bendyk, E. (2008). Płacz nad trumną. Polityka. http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/251169,1,placz-nad-trumna.read [30.12.2015].

Dexter, L.A. (1970). Elite and specialized interviewing. Colchester, UK: European Consortium for Politcal Research.

Dybczyński, A. (2011). Jestem baronem. Nie chcę dłużej żyć w średniowieczu. Gazeta Wyborcza http://wroclaw.gazeta.pl/wroclaw/1,35751,9022221,Jestem_baronem__Nie_chce_dluzej_zyc_w_sredniowieczu.html [30.12.2015].

Dziewitek, P. (2014). Kolejny krok w tył we współpracy UMK i NGO. Stowarzyszenie Pracownia Obywatelska. http://pracowniaobywatelska.pl/kolejny-krok-w-tyl-we-wspolpracy-umk-i-ngo/ [30.12.2015].

Financial Times. (2013). Business school rankings from the Financial Times – Kozminski University.http://rankings.ft.com/businessschoolrankings/kozminski-university-warsaw/ [data].

Fullan, M. (2001). The new meaning of educational change. New York: Teachers College Press. Fuller Buckminster (n/d). Buckminster Fuller Institute. http://www.bfi.org/about-bfi/updates/2014/03/countdown-begins [30.12.2015].

Geertz, C. (1973). The interpretation of cultures. New York: Basic Books.

Guba, E.G., Lincoln, Y.S. (2005). Paradigmatic Controversies, Contradictions, and Emerging Confluences. W: E.G. Guba, Y.S. Lincoln (red.). Handbook of Qualitative Research (191-215). Thousand Oaks, CA: Sage.

Hartman, J. (2013). Umarła klasa. Gazeta Wyborcza. http://wyborcza.pl/magazyn/1,132517,13885836,Umarla_klasa.html [30.12.2015].

Kwiek, M. (2012). Changing Higher Education Policies: From Deinstitutionalization to Reinstitutionalization of the Research Mission in Polish Universities. Science and Public Policy. 39(5): 641-654.

Marody, M. (2014). Etos, wartości i standardy w nauce akademickiej i „post-akademickiej”. Kongres Kultury Akademickiej, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. http://kongresakademicki.pl/ [30.12.2015].

Menzel, H. (1978). Meaning: Who needs it? W: M. Brenner, P. Marsh, M. Brenner (red.). The social contexts of method (140-171). New York: St. Martin’s Press.

Modzelewski, K. (2014). Humanistyka akademicka – misja czy komercja i biurokracja? Kongres Kultury Akademickiej, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. http://kongresakademicki.pl/[30.12.2015].

Newsweek (2014). Polacy na walizkach. Emigracyjny efekt domina. Newsweek. 23 marca. http://polska.newsweek.pl/emigracja-z-polski-gdzie-wyjezdzaja-polacy-newsweek-l,artykuly,282624,1.html [30.12.2015].

OECD (2011). Stat Extracts: Graduates by field of education. http://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=RGRADSTY [30.12.2015].

OBOP (2013). 2 miliardy. Sposób na bezrobocie. Warszawa: Energy for Europe, s. 16. http://fede.org.pl/raport-2miliardy-sposob-na-bezrobocie/ [30.12.2015].

OBOS (2009). Rola wykształcenia i zmiany w jej społecznym postrzeganiu w latach 1993-2009 (BS/163/2009). Warszawa.

Ozminkowski, V. (2009). Uczelnie niższe. Newsweek. 5 grudnia. http://www.newsweek.pl/uczelnie-nizsze,49872,1,1.html [30.12.2015].

Pacholski, L. (2011). Byłem admirałem stojącej flotylli. Gazeta Wyborcza. http://wroclaw.gazeta.pl/wroclaw/1,35751,9058004,Leszek_Pacholski__Bylem_admiralem_stojacej_flotylli.html [30.12.2015].

Papuzińska, M. (2009). Kryzys polskich uczelni: Szkoły z kasą. Polityka, http://www.polityka.pl/kraj/analizy/303296,1,kryzys–polskich–uczelni.read [30.12.2015].

Schwandt, T.A. (2000). Three epistemological stances in qualitative inquiry: Interpretivism, Hermeneutics, Social Constructivism. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.). Handbook of qualitative research (189-213). Thousand Oaks, CA: Sage.

Sztompka, P. (2014). Uniwersytet współczesny: Zderzenie dwóch kultur. Kongres Kultury Akademickiej. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. http://kongresakademicki.pl/uniwersytet-wspolczesny-zderzenie-dwoch-kultur/ [30.12.2015].

Tadeusiewicz, R. (2014). Humanistyka: hamulec i kierownica. Panorama Polskiej Akademii Nauk. t. 6, nr 18. http://panorama.pan.pl/s,humanistyka-hamulec-i-kierownica,122.html [30.12.2015].

Thomas, W.I., Znaniecki, F. (1927). The Polish Peasant in Europe and America. New York: Alfred A. Knopf.