Psałterz poznański. Prolegomena lingwistyczne
PDF

Słowa kluczowe

Psalter
poetic paraphrase
song book
translation tradition

Jak cytować

Nowak-Barcińska, M. (2019). Psałterz poznański. Prolegomena lingwistyczne. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 25(2), 221–242. https://doi.org/10.14746/pspsj.2018.25.2.12

Abstrakt

This article discusses a collection of fifty psalms published as The Poznań Psalter. A Collection of Psalms for Common Singing at Home and in Church (Poznań 2017). As a text genre, the publication represents a song book, which – according to its dictionary definition – is: ‘a collection of songs (solemn or popular) with their lyrics and notes’. The publication can alternatively be classified as a hymnal. The authors of the paraphrased psalter intended to underscore the musical character of the Biblical texts. This musical character is underscored by giving the particular psalms their regular rhythmic pattern, partly supported with a rhyming pattern. As far as the musical layer of the Poznań Psalter is concerned, the authors make a conscious reference to tradition, since the melodic lines are transferred from the Geneva Psalter (1563 edition). The language layer, on the other hand, departs from tradition, since it does not exhibit the historically marked lexical or grammatical structures. Analysing the text of the Poznań Psalter, composed by the Protestant (Reformed Evangelical Church) authors in the context of the Polish tradition of Biblical translation, one can conclude that this tradition retains its vital interdenominational nature, which – as in the case in point – is capable of using the Warsaw Bible and the Millennium Bible as sources of textual adaptation.

https://doi.org/10.14746/pspsj.2018.25.2.12
PDF

Bibliografia

Teksty źródłowe

Bbrz – Biblia brzeska 1563, [reprint], Kalwin Publishing, Collegium Columbinum, Clifton–Kraków 2003.

BEIB – Biblia, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Przymierza. Przekład z języka hebrajskiego, aramejskiego i greckiego, Ewangeliczny Instytut Biblijny, Poznań 2017.

Bgd – Biblia to jest całe Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z hebrajskiego i greckiego języka na polski pilnie i wiernie przetłómaczone, [reprint], Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa, brw.

BT5 – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, wyd. 5, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań–Warszawa 2000.

Bwar – Biblia, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Nowy przekład z języka hebrajskiego i greckiego opracowany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 1975.

Ps-K – Psalmy – Kantyki. Układ według liturgii godzin. Przekład z tłumaczenia filologiczno-

naukowego Marek Skwarnicki, Placyd Galiński OSB, Znak, Kraków 1976.

Ppoz – Psałterz poznański. Wybór psalmów do wspólnego śpiewania w domu i w kościele, Poznań 2017.

Słowniki

MSTT – Mały słownik terminów teorii tekstu, red. Katarzyna Sujkowska-Sobisz, Katarzyna Wyrwas, Oficyna Wydawnicza Rytm, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Warszawa 2005.

PSWP – Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. Halina Zgółkowa, t. 1–50, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1994–2005.

Literatura

Bieńkowska Danuta (2002), Polski styl biblijny, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź.

Kossowska Maria (1962), Z dziejów polskiego stylu psałterzowego, „Język Polski”, z. 2, s. 135–148; z. 3, s. 194–212.

Koziara Stanisław (1993), Pojęcia wartościujące w polskich przekładach psałterza, Universitas, Kraków.

Koziara Stanisław (1998), O szyku zaimkowej przydawki dzierżawczej w polskich przekładach Psałterza (na przykładzie psalmu Miserere), „Język Polski”, z. 1–2, s. 62–69.

Koziara Stanisław (2002), Rola Biblii gdańskiej w kształtowaniu stylowej odrębności polszczyzny biblijnej, „Myśl Protestancka”, nr 3–4 (23–24), s. 68–80.

Koziara Stanisław (2009), Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego (ujęcie filologiczno-normatywne), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.

Lisowski Tomasz (2015), Problem leksykalnej relacji filiacyjnej między biblijnymi przekładami renesansowymi. Casus Nowego Testamentu „Biblii” Jakuba Wujka (1599) i Nowego Testamentu „Biblii brzeskiej” (1563), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 22, z. 1, s. 119–137.

Strony internetowe

http://instytuttollelege.org/ [dostęp: 17 lutego 2018]

http://psalterz.pl/wp/ [dostęp: 30 października 2017]

http://reformowanypoznan.org/ [dostęp: 30 października 2017]