Abstrakt
The authors emphasize the importance of language diagnosis of children raised in bi- or multiculturalism in early identification of developmental disorders. In the diagnostic process, they distinguish between skills independent of culture and those culturally (environmentally) conditioned, like the language system. They discuss the causes of speech development delays from a neurobiological and social (environmental) perspective. The article also includes short case reports.
Bibliografia
Bloom Elma (2010), Effects of input on early grammatical development of bilingual children, „International Journal of Bilingualism”, t. 14, nr 4, s. 422–446.
Błasiak-Tytuła Marzena (2015), Narracja a rozumienie u dzieci dwujęzycznych, „Nowa Logopedia”, t. 6: Rozumienie – diagnoza i terapia, s. 135–145.
Błasiak-Tytuła Marzena (2016), Wczesne wspomaganie rozwoju mowy dziecka dwujęzycznego. Profilaktyka logopedyczna w sytuacji dwujęzyczności klasycznej, w: Neurologopedia. Neurobiologiczne podstawy wczesnej terapii zaburzeń rozwojowych, red. Marzena Błasiak-Tytuła, Anna Siudak, WIR, Kraków, s. 155–170.
Błasiak-Tytuła Marzena (2017), Kształtowanie się i rozwój mowy dziecka dwujęzycznego, w: Diagnoza i terapia w działaniach logopedy i terapeuty, red. Ewa Jeżewska-Krasnodębska, Barbara Skałbania, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków, s. 247–256.
Bokus Barbara, Shugar Grace W. (2007), Psychologia języka dziecka – stare pytania, nowe dane, nowe hipotezy, w: Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, red. Barbara Bokus, Grace W. Shugar, przeł. Ewa Haman, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Cieszyńska Jagoda (2006), Dwujęzyczność, dwukulturowość – przekleństwo czy bogactwo? O poszukiwaniu tożsamości Polaków w Austrii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Cieszyńska Jagoda (2010), Dwujęzyczność – rozumienie siebie jako Innego, w: Nowe podejście w diagnozie i terapii logopedycznej – metoda krakowska, red. Jagoda Cieszyńska, Marta Korendo, Zdzisława Orłowska-Popek, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Cieszyńska-Rożek Jagoda (2013), Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa, Wydawnictwo Omega Stage Systems, Kraków.
Cieszyńska-Rożek Jagoda (2014a), Wpływ wysokich technologii na rozwój poznawczy dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym, w: Człowiek, technologia, media. Konteksty kulturowe i psychologiczne, red. Agnieszka Ogonowska, Grzegorz Ptaszek, Impuls, Kraków, s. 11–22.
Cieszyńska-Rożek Jagoda (2014b), Stymulacja rozwoju systemu językowego dzieci dwu- i wielojęzycznych. Propozycje technik terapeutycznych, „Polski w Niemczech”, nr 2, s. 19–34.
Cieszyńska-Rożek Jagoda (2014c), Fruehes Lesenlernen der bilingualen Kinder als Stimulierung der Entwicklung des Sprachsystems, w: Zweisprachigkeit und bilingualer Unterricht, red. Magdalena Olpińska-Szkiełko, Loretta Bertelle, Peter Lang Edition, Frankfurt am Main, s. 29–45.
De Houwer Annick (1995), Bilingual language acquisition, w: Handbook of child language, red. Paul Fletcher, Brian MacWhinney, Wiley-Blackwell, Cambridge, s. 219–250.
De Houwer Annick (2007), Parental language input patterns and children’s bilingual use, „Applied Psycholinguistics”, t. 28, s. 411–424.
De Houwer Annick (2017), Minority Language Parenting in Europe and Children’s Well-Being, w: Handbook on Positive Development of Minority Children and Youth, red. Natasha J. Cabrera, Birgit Leyendecker, Springer, Cham, s. 231–246.
Hoff Erika, Rumiche Rosario, Burridge Andrea B., Ribot Krystal M., Welsh Stephanie (2014), Expressive vocabulary development in children from bilingual and monolingual homes: A longitudinal study from two to four years, „Early Childhood Research Quarterly”, t. 29, s. 433–444.
Laskowski Roman (2009), Język w zagrożeniu. Przyswajanie języka polskiego w warunkach polsko-szwedzkiego bilingwizmu, Universitas, Kraków.
Lipińska Ewa (2015), Dwujęzyczność kognitywna, „LingVaria”, nr 2 (20), s. 55–68.
MacLeod Andrea A.N., Fabiano-Smith Leah C., Boegner-Pagé Sarah, Fontolliet Salomé (2013), Simultaneous bilingual language acquisition: The role of parental input on receptive vocabulary development, „Child Language Teaching and Therapy” t. 29 (1), s. 131–142.
Miodunka Władysław T. (2010), Polszczyzna jako język drugi. Definicja języka drugiego, w: Silva Rerum Philologicarum, red. Janusz S. Gruchała, Halina Kurek, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 233–245.
Miodunka Władysław T. (2014), Dwujęzyczność polsko-obca w Polsce i poza jej granicami. Rozwój i perspektywy badań, „LingVaria”, nr 1 (17), s. 199–226.
Paradis Johanne, Genesee Fred, Crago Martha B. (2011), Dual language development & disorders, wyd. 2, Brookes Publishing Co, Baltimore, London, Sydney.
Pearson Barbara Z. (2013), Jak wychować dziecko dwujęzyczne, przeł. Karol Chlipalski, Zofia Wodniecka, Media Rodzina, Poznań.
Rostowski Jan, Rostowska Teresa (2014), Rola systemów lustrzanych neuronów w rozwoju języka i komunikacji interpersonalnej, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 2, s. 49–65.
Schlyter Suzanne, Håkansson Gisela (1994), Word order in Swedish as the first language, second language, and weaker language in bilinguals, „Scandinavian Working Papers on Bilingualism”, t. 9, s. 49–66.
Stow Carol, Dodd Barbara (2005), A survey of bilingual children referred for investigation of communication disorders: A comparison with monolingual children referred in one area in England, „Journal of Multilingual Communication Disorders”, t. 3 (1), s. 1–23.
Tomasello Michael (2002), Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, przeł. Joanna Rączaszek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Wróblewska-Pawlak Krystyna (2014), O naturalnej dwujęzyczności i przekazywaniu języka dzieciom w sytuacji imigracji, „LingVaria”, nr 1 (17), s. 239–250.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).