Ikoniczność i ucieczka od referencji (na przykładzie filmów Zbigniewa Rybczyńskiego)
PDF

Jak cytować

Wysłouch, S. (2009). Ikoniczność i ucieczka od referencji (na przykładzie filmów Zbigniewa Rybczyńskiego). Przestrzenie Teorii, (11), 9–23. https://doi.org/10.14746/pt.2009.11.1

Abstrakt

The concept of reference comprises three different ways of expressing reality: simulation, representation and transformation, and it is just from this point of view that I analyse Rybczyński's films from the years 1976-1990. Rybczyński was always against registration of reality and wants to present on the screen "mental pictures", i.e. that which exists in our thoughts, fantasies and dreams. He submits reality to grotesque deformation (Święto [Holiday], 1976), destroys iconicity of the text through playful metaphor (Lokomotywa (Locomotive) based on J. Tuwim's poem, 1976), creates on the screen surreal situations (Tango, 1980) and shows transformation of people and things (The Fourth Dimension, 1998). However, "mental pictures" also contain conventional cultural symbols, which are distinctly shown in Orchestra (1990). Therefore, lifting references leads into the world of signs and signs refer to the social experience, history and European culture. Through signs we reverse to the representation of reality.
https://doi.org/10.14746/pt.2009.11.1
PDF

Bibliografia

H. Gombrich, Obraz wizualny, przeł. A. Morawińska, w: Symbole i symbolika. Wybrał i wstępem opatrzył M. Głowiński, Czytelnik, Warszawa 1990.

U. Eco, Nieobecna struktura, przeł. A. Weinsberg, P. Bravo, Warszawa 1996.

U. Eco, La Production des signes, przeł. M. Bouzaher, Paris 1992.

S. Wysłouch. Literatura i semiotyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001.

E. Tabakowska, Ikoniczność: podobieństwo i „tertium comparationis”, „Przestrzenie Teorii” 2003, nr 2.

Z. Mitosek, Między udawaniem a referencją, w: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, pod red. W. Boleckiego i R. Nycza, Wyd. IBL, Warszawa 2002.

J. Baudrillard, Symulakry i symulacja, przeł. S. Królak, Wyd. sic!, Warszawa 2005.

M.P. Markowski, O reprezentacji, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Universitas, Kraków 2006.

M. Giżycki, „Polski film - dobry!”. Kino w kręgach artystycznych dwudziestolecia, w: Wyprawa w dwudziestolecie, pod red. K. Nowakowskiej-Sito, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2008.

M. Giżycki, Anegdotyczna historia fluxfilmu (Maciunas, Yoko Ono i inni), „Kwartalnik Filmowy” 1995, nr 11.

M. Kornatowska, Rozmowa w Nowym Jorku, w: Zbigniew Rybczyński, podróżnik do krainy niemożliwości. Wokół twórczości Zbigniewa Rybczyńskiego, pod red. Z. Benedyktowicza, Instytut Sztuki PAN, Komitet Kinematografii [bez daty wydania].

.

Z. Rybczyński, Traktat o obrazie / A Treatise on the Visual Image, Art Stations Foundation, Poznań 2009.

R.W. Kluszczyński, Zbigniew Rybczyński albo kino jako wideo, w: R.W. Kluszczyński, Film - wideo - multimedia. Sztuka ruchomego obrazu w erze elektronicznej, Instytut Kultury, Warszawa 1999.

W. Tomasik, Ikona nowoczesności. Kolej w literaturze polskiej, Wrocław 2007.

J. Płażewski, Język filmu, Warszawa 1982.

K. Kostrzewska, Inspiracje malarskie w kinie Rybczyńskiego, „Kwartalnik Filmowy” nr 19-20, 1997-1998.

M. Kaźmierska, Moc wyobraźni, „Gazeta Wyborcza”, Poznań 12-13 lipca 2008.