Abstrakt
The aim of this article is to discuss the main points of Roberto Schwarz’s thought, which is little known to a Polish audience. To this end, I analyze his interpretations of Machado de Assis’s work and the concept of ‘displaced ideas’. I also relate Schwarz’s considerations to the problematic of the theoretical conceptualization of the masterpiece in Marx’s writings and point to potential applications of Schwarz’s theory to studies on Polish literature.
Bibliografia
Adorno Th., Horkheimer M., Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2010.
Bloom H., Genius. A Mosaic of One Hundred Exemplary Creative Minds, New York 2002.
Brecht B., Wokół teorii realizmu, [w:] Marksizm i literaturoznawstwo współczesne, wyb. i oprac. A. Lam, B. Owczarek, przeł. A. Lam, Warszawa 1979.
Candido A., O Romantismo no Brasil, São Paulo 2004.
Machado de Assis J.M., Wspomnienia pośmiertne Brasa Cubas, przeł. i posł. J. Klave, Kraków 1977.
Marks K., Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r., [w:] idem, F. Engels, Dzieła, t. 1, Warszawa 1960.
Marks K., Wprowadzenie do krytyki ekonomii politycznej, [w:] idem, F. Engels, Dzieła, t. 13, Warszawa 1960.
Marks K., Engels F., Manifest komunistyczny, Warszawa 1951.
Moretti F., Przypuszczenia na temat literatury światowej, „Teksty Drugie” 2014, nr 4, przeł. P. Czapliński, s. 131–147.
Moretti F., Więcej przypuszczeń, „Teksty Drugie” 2014, nr 4, przeł. P. Czapliński, s. 148-158.
Prawer S.S., Karl Marx and World Literature, Oxford – New York – Melbourne 1978.
Schwarz R., A Master on The Periphery of Capitalism: Machado de Assis, transl. J. Gledson, Durham–London 2001. DOI: https://doi.org/10.1215/9780822380801
Schwarz R., Ao vencedor as batatas, São Paulo 2000.
Schwarz R., The Importing of the Novel to Brazil, [w:] idem, Misplaced Ideas. Essays on Brazilian Culture, ed. J. Gledson, London – New York 1992.
Schwarz R., Um mestre na periferia do capitalismo: Machado de Assis, São Paulo 2000.
Sontag S., Afterlives: The Case of Machado de Assis, „The New Yorker” 1990, 29 kwietnia, https://www.newyorker.com/magazine/1990/05/07/afterlives-the-case-of-machado--de-assis (dostęp: 22.05.2024).
Viveiros de Castro E., A escravidão venceu no Brasil. Nunca foi abolida, „Público” 2014, 16 marca, https://www.publico.pt/2014/03/16/mundo/entrevista/a-escravidao-venceu-no-brasil-nunca-foi-abolida-1628151 (dostęp: 22.05.2024).
Žižek S., Kukła i karzeł. Perwersyjny rdzeń chrześcijaństwa, przeł. M. Kropiwnicki, Bydgoszcz 2006.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Kacper Kutrzeba

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
