Edukacja ekologiczna w polskiej podstawie programowej
PDF

Słowa kluczowe

the core curriculum
environmental education
ecological crisis
climate change
educational policy
environmental policy
environmental strategy
sustainability
null curriculum

Jak cytować

Kozłowska, A. (2021). Edukacja ekologiczna w polskiej podstawie programowej. Rocznik Pedagogiczny, 44, 123–150. https://doi.org/10.2478/rp-2021-0009

Abstrakt

The purpose of the study was an investigation on a content of the core curriculum in Poland, for kin- dergarten children (aged 3–6) and primary school students (aged 7–18), in reference to educational demands, created by the global ecological crisis. As a source of these demands, IPCC Assessments Reports on Climate Change and UN over-arching strategies for sustainability and environmental education were used, as well as the European Union green policies’ package (The European Green Deal). Poland, as a member of the EU and a party of the United Nations Framework Convention on Climate Change, is obliged to promote and implement “green” policies, through incorporation of them into national legislation and the state system of education.

The analysis revealed in Polish core curriculum lack of content, connected with the global ecological crisis and climate change, as well as with strategies of combating them. This result shows a dramatic content gap in environmental education of Polish students, regardless the fact that ecol- ogy is a fundament of global and European developmental strategies. The responsibility for this situation is beard on decision makers for a state educational policy; in a context of Polish law, this is the Ministry of Education and the Minister for Education himself.

https://doi.org/10.2478/rp-2021-0009
PDF

Bibliografia

Agenda 2030 – rezolucja, [online] <http://www.un.org.pl/agenda-2030-rezolucja> [dostęp: 15.04.2021].

Berlińska A., Kozłowska-Rajewicz A., Czapla M., Zrównoważony rozwój – upowszechnianie zagadnienia w podstawie programowej kształcenia ogólnego, [w:] Edukacja środowiskowa w społeczeństwie wiedzy, red. Ligia Tuszyńska, Wydział Biologii UW, Warszawa 2010.

Biodiversity and the Livestock Sector – Guidelines for Quantitative Assessment, [online] http:// www.fao.org/3/ca9295en/CA9295EN.pdf [dostęp: 14.04.2021].

Budziszewska M., Kardaś A., Bohdanowicz Z. (red.), Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu, [online] https://www.wuw.pl/product-pol-13475-Klimatyczne-ABC-Interdyscyplinarne-podstawy-wspolczesnej-wiedzy-o-zmianie-kli- matu-PDF.html [dostęp: 14.04.2021].

Cardoso P., Barton Ph.S., Birkhofer K., Chichorro F., Deacon Ch., Fartmann T. i in., „Scientists” Warning to Humanity on Insect Extinctions, „Biological Conservation” 2020, 242, [online] https://doi.org/10.1016/j.biocon.2020.108426 [dostęp: 14.04.2021].

Cichy D. (red.), Bezpieczeństwo ekologiczne w świadomości młodzieży, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, Warszawa 1993.

Cichy D. (red.), Edukacja środowiskowa. Agenda 21 – realizacja zadań edukacyjnych, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 1997.

Cichy D. (red.), Edukacja środowiskowa w szkole i społeczności lokalnej, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2007.

Dołęga J.M. (red.), Podstawy kultury ekologicznej, „Zeszyty Naukowe KCiŚ PAN” 2002.

Domka L., Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1996.

Eisner E., Five Basic Orientations to the Curriculum, [w:] E. Eisner, The Educational Imagination: On the Design and Evaluation of School Programs, Macmillan, New York 1985, s. 61–86. Europejski Zielony Ład, Komisja Europejska, [online] https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_pl [dostęp: 15.04.2021].

Fudali I., Kultura Ekologiczna Młodzieży, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2002. Giddens A., Sutton Ph.W., The Environment, [w:] A. Giddens A., Ph.W. Sutton, Sociology, wyd. 8, Polity Press, Cambridge 2017, s. 152–199.

Głowacka-Sobiech E., „Od Posłuszeństwa Do Wolności”. Tradycje antywolnościowe i kultura opresji szkoły, „Rocznik Pedagogiczny” 2019, 42, s. 74–83, [online], https://doi.org/10.2478/rp-2019-0005 [dostęp: 14.04.2021].

Gola B., Etyka środowiskowa w edukacji ekologicznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2018.

Gough A., The Emergence of Environmental Education Research: A „History” of the Field, [w:] International Handbook of Research on Environmental Education, red. R.B. Stevenson, M. Brody, J. Dillon, A.E.J. Wals, New York–London 2013, s. 13–22.

Gough N., Thinking Globally in Environmental Education: A Critical History, [w:] International Handbook of Research on Environmental Education, red. R.B. Stevenson, M. Brody, J. Dillon, A.E.J. Wals, New York–London 2013, s. 33–44.

Grande Le L., The Politics of Needs and Sustainability Education, [w:] International Handbook of Research on Environmental Education, red. R.B. Stevenson, M. Brody, J. Dillon, A.E.J. Wals, New York–London 2013, s. 126–132.

Hardin G., The Tragedy of the Commons, „Science” 1968, vol. 162, issue 3859, s. 1243–1248, [online] https://science.sciencemag.org/content/162/3859/1243 [dostęp: 14.04.2021].

Hłobił A., Teoria i praktyka edukacji ekologicznej na rzecz zrównoważonego rozwoju / Ecological Education for Sustainable Development – Theory and Practise, „Problemy Ekorozwoju : studia filozoficzno-sozologiczne” 2010, vol. 5, nr 2, s. 87–94, [online] https://www.infona.pl//reso-urce/bwmeta1.element.baztech-article-BPL2-0017-0020> [dostęp: 14.04.2021].

IPCC – Intergovernmental Panel on Climate Change, [online] https://www.ipcc.ch/ [dostęp: 14.04.2021].

Kelly A.V., The Curriculum: Theory and Practice, wyd. 6, SAGE, Los Angeles–London 2009. Konstańczak S., Wybrane zagadnienia ekofilozofii, Wydawnictwo Pomorskiej Akademi Pedagogicznej, Słupsk 2005.

Masson-Delmotte V., Panmao Z., Pörtner H.-O., Roberts D., Skea J., Buendía E.C. i in. (red.), Climate Change and Land. An IPCC Special Report on Climate Change, Desertification, Land Degradation, Sustainable Land Management, Food Security, and Greenhouse Gas Fluxes in Terrestrial Ecosystems – Summary for Policymakers, Intergovernmental Panel on Climate Change 2020, [online] https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/4/2020/02/SPM_Upda-ted-Jan20.pdf [dostęp: 14.04.2021].

Morton T., Being Ecological, Pelican Books 2018.

Papuziński A., Hull Z. (red.), Wokół eko-filozofii, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2001.

Porozumienie paryskie / Działania w dziedzinie klimatu, [online] https://ec.europa.eu/clima/policies/international/negotiations/paris_pl [dostęp: 14.04.2021].

Portney K.E., Sustainability, The MIT Press, Cambridge, MA–London 2015.

Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej, Ministerstwo Ochrony Środowiska, Warszawa 2001.

Reid A. (red.), Curriculum and Environmental Education. Perspectives, Priorities and Challenges, Routledge, Taylor & Francis Group, London–New York 2018.

Ritchie H., Roser M., Land Use, [online] https://ourworldindata.org/land-use?fbclid=IwAR3Fhyl16NPvM7pPhuSeOPtUKBOpMrfXUyP4McA4lOztK5P8XrdhtMsZv0w> [dostęp: 14.04.2021].

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, DzU z 2017 r. poz. 356, [online] http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000356/O/D20170356.pdf [dostęp: 14.04.2021].

Rybska E., Marjampolska M., Wskaźniki lingwistyczne zrównoważonego rozwoju w Podstawie programowej, „Edukacja Biologiczna i Środowiskowa” 2013, 3, s. 40–50, [online] https://www.researchgate.net/publication/260192005 [dostęp: 14.04.2021].

Special Report – Climate Change and Land, IPCC https://www.ipcc.ch/srccl/ [dostęp: 15.04.2021].

Terlecka M.K. (red.), Edukacja Ekologiczna. Wybrane Problemy, Armagraf, Krosno 2014, [online] https://depot.ceon.pl/handle/123456789/6216 [dostęp: 14.04.2021].

UN Environment Strategy for Environmental Education and Training, UN Environment Programme, [online] https://www.unep.org/about-un-environment/policies-and-strategies/un-environment-strategy-environmental-education-and [dostęp: 15.04.2021].