Słowa kluczowe
wolności polityczne
demokracja
demokracja liberalna
rządy prawa
ustawy szachownicowe
zasada racjonalności
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 299
Liczba pobrań: 235
Abstrakt
Jaki jest związek między demokracją a rządami prawa? Dlaczego rozwijają się one mniej więcej równolegle i dlaczego zwykle je łączymy, opisując dobre rządzenie? Ostatecznie pod względem teoretycznym są różne: niedemokratyczny reżim może działać w ramach ugruntowanych rządów prawa (np. osiemnastowieczna Anglia), a rząd wybrany w powszechnych wyborach może łamać reguły prawne (np. Rosja, Turcja bądź Pakistan). Mimo to, powtórzmy, wydaje się, że zachodzi tu jakieś wzajemne wzmocnienie – być może nawet jakaś współzależność – między tymi dwoma systemami organizacji politycznej. W artykule zostaną przeanalizowane najczęściej przytaczane wyjaśnienia wzajemnego oddziaływania demokracji i rządów prawa, a następnie zaproponowane nowe – tzn. że demokracja i rządy prawa uzupełniają się w racjonalizowaniu sprawowania władzy.
Bibliografia
Agrast M.D. et al., Rule of Law Index: 2012-2013, The World Justice, http://www.worldjusticeproject.org/sites/default/files/WJP_Index_Report_2012.pdf [dostęp: 5.12.14].
Arrow K., Social Choice and Individual Values, wyd. 2, John Wiley & Sons, Inc., New York-London-Sydney 1963.
Ash T.G., A Little Democracy is a Dangerous Thing – So Let’s Have More of It, The Guardian Aug. 3, 2006, http://www.theguardian.com/commentisfree/2006/aug/03/usa.syria [dostęp: 5.12.2014].
Balkin J.M., Living Originalism, Belknap Press, Cambridge, MA, 2011.
Barrosa R., Dictatorship and the Rule of Law: Rules and Military Power in Pinochet’s Chile, [w:] J. M. Maravall, A. Przeworski (eds.), Democracy and the Rule of Law, Cambridge Univ. Press, Cambridge 2003 [wyd. polskie: Dyktatura i rządy prawa: normy prawne i władza wojskowa w Chile Pinocheta, [w:] Demokracja i rządy prawa, red. naukowa J. M. Maravall, A. Przeworski, tłum. P. Kaźmierczak, J. Winczorek, Scholar, Warszawa 2010].
Berlin I., Equality, [w:] idem, Concepts and Categories: Philosophical Essays, wyd. H. Hardy, Princeton Univ. Press, Princeton 2013.
Biblical Archaeology Society Staff, Making Sense of Kosher Laws, Bible History Daily (July 9, 2012), http://www.biblicalarchaeology.org/daily/ancient-cultures/daily-life-and-practice/making-sense--of-kosher-laws/ [dostęp: 5.12.14].
Black D., The Theory of Committees and Elections, Cambridge Univ. Press, Cambridge 1958.
Caplan B., The Myth of the Rational Voter: Why Democracies Choose Bad Policies, Princeton Univ. Press, Princeton, NJ, 2007.
Declaration of the High-level Meeting of the General Assembly on the Rule of Law at the National and International Levels, G.A. Res. 67/1, U.N. Doc. A/RES/67/1 (Nov. 30, 2012), http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/67/1 [dostęp: 5.12.2014].
Democracy and the Rule of Law, Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit, http://www.giz.de/Themen/en/883.htm [dostęp: 5.12.14].
Democracy and the Rule of Law, The Carnegie Endowment for International Peace, http://carnegieendowment.org/programs/democracy/ [dostęp: 5.12.14].
Devereaux S., The Promulgation of the Statutes in Late Hanoverian Britain, [w:] D. Lemmings (ed.), The British and their Laws in the Eighteenth Century, The Boydell Press, Woodbridge 2005.
Diamond L., Morlino L., Introduction to Assessing the Quality of Democracy, [w:] iidem (red.), Assessing the Quality of Democracy, The Johns Hopkins Univ. Press, Baltimore, MD, 2005.
Dworkin R., Law’s Empire, Belknap Press, Cambridge, MA, 1986, s. 178. [Wyd. polskie: Imperium prawa, tłum. J. Winczorek, wstęp M. Zirk-Sadowski, Wolters Kluwer, Warszawa 2006].
Dworkin R., Sovereign Virtue: The Theory and Practice of Equality, Harvard Univ. Press, Cambridge, MA, 2002.
Elfenbein D., The Myth of Conservatism as a Constitutional Philosophy, Iowa Law Review 71, 1986.
Farber D.A., Public Choice Theory and Legal Institutions, UC Berkeley Public Law Research Paper No. 2396056, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2396056 [dostęp: 5.12.14].
Fuller L.L., The Morality of Law, Yale Univ. Press, New Haven-London 1964 [Wyd. polskie: Moralność prawa, tłum. S. Amsterdamski, ABC, Warszawa 2004].
Gutmann A., Thompson D., Democracy and Disagreement, Belknap Press, Cambridge, MA, 1996.
Habermas J., Popular Sovereignty as Procedure, [w:] J. Bohman, W. Rehg (red.), Deliberative Democracy: Essays on Reason and Politics, MIT Press, Cambridge, MA, London 1997.
Hayek F.A., New Studies in Philosophy, Politics, Economics and the History of Ideas, The Univ. of Chicago Press, Chicago 1978.
Hayek F.A., The Road to Serfdom, Routledge, London 1944, rozdz. 6. [Wyd. polskie: Droga do zniewolenia, tłum. K. Gurba i in., przekład przejrzał M. Kuniński, Arcana, Kraków 2009].
Hendriks F., Vital Democracy: A Theory of Democracy in Action, Oxford Univ. Press, Oxford 2010.
Holmes S., Passions and Constraint: On the Theory of Liberal Democracy, The Univ. of Chicago Press, Chicago 1997.
Hua Y., In China, Power is Arrogant, New York Times, May 8, 2013, http://www.nytimes.com/2013/05/09/opinion/yu-in-china-power-is-arrogant.html [dostęp: 5.12.2014].
Kelman M., On Democracy-Bashing: A Skeptical Look at the Theoretical and „Empirical Practice of the Public Choice Movement, Symposium on the Theory of Public Choice, Virginia Law Review 74, 1988.
Kelsen H., What is Justice?, [w:] idem, Essays in Legal and Moral Philosophy, tłum.P. Heath, wyd. D. Davidson, J. Hintikka, G. Nuchelmans, W. C. Salmon, D. Reidel Publishing, Dordrecht 1973).
Levitsky S., Way L., Assessing the Quality of Democracy, Journal of Democracy 13, 2002, nr 2.
Manning J.F., Competing Presumptions about Statutory Coherence, Fordham Law Review 74, 2006.
Manning J.F., The Absurdity Doctrine, Harvard Law Review 116, 2003.
Manning J.F., What Divides Textualists from Positivists, Columbia Law Review 106, 2006.
Merkel W., Embedded and Defective Democracies, Democratization 11, 2004.
Miller F.D., Jr., The Rule of Law in Ancient Greek Thought, [w:] M. Sellers, T. Tomaszewski (red.), The Rule of Law in Comparative Perspective, Springer 2010.
Mueller D., Public Choice, Cambridge Univ. Press, Cambridge 1979.
Naipaul V.S., Beyond Belief: Islamic Excursions among the Converted Peoples, Vintage, New York 1998, s. 223.
Nectow v. City of Cambridge, 277 U.S. 183, 187 (1928).
O’Donnell G., Why the Rule of Law Matters, [w:] L. Diamond, L. Morlino (eds.), Assessing the Quality of Democracy, The Johns Hopkins Univ. Press, Baltimore, MD, 2005.
Office of the High Commissioner for Human Rights, Preliminary Observations on the Official Visit to the Russian Federation by the Special Rapporteur on the Independence of Judges and Lawyers (Apr. 25, 2013),http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=13264&LangID=E [dostęp: 5.12.14].
Ostrander G.M., The Rights of Man in America, 1606-1861, wyd. 2, Univ. of Missouri Press, Columbia 1969.
Pennock J.R., Administration and the Rule of Law, Farrar & Rinehart, New York 1941.
Pennock J.R., Responsiveness, Responsibility, and Majority Rule, American Political Science Review 46, 1952.
Posner R.A., Overcoming Law, Harvard Univ. Press, Cambridge, MA, 1995.
Pub. L. No. 106-554, 114 Stat. 2763 (2000)
Puddington A., Freedom in the World 2013: Democratic Breakthroughs in the Balance, Freedom House, http://www.freedomhouse.org/sites/default/files/FIW%202013%20Booklet_0.pdf [dostęp: 5.12.14].
Reid J.Ph., Law’s Umpire, [w:] Reid, J. Ph., Rule of Law: The Jurisprudence of Liberty in the Seventeenth and Eighteenth Centuries, N. Ill. Univ. Press, DeKalb 2004.
Rosenfeld M., The Rule of Law and the Legitimacy of Constitutional Democracy, Southern California Law Review 74, 2001.
Ry. Express Agency v. New York, 336 U.S. 106 (1949).
Ry. Express Agency v. New York, 336 U.S. 106, 112 (1949).
Scalia A., Manning J.F., A Dialogue on Statutory and Constitutional Interpretation, George Washington Law Review 80, 2012.
Scalia A., The Rule of Law as a Law of Rules, University of Chicago Law Review 56, 1989.
Seibert-Fohr A., The Rise of Equality in International Law and Its Pitfalls: Learning from Comparative Constitutional Law, Brooklyn Journal of International Law 35, 2010.
Snyder C., The Dirty Legal War: Human Rights and the Rule of Law in Chile 1973-1995, Tulsa Journal of Comparative & International Law 2, 1995.
Stearns M.L., T.J. Zywicki, Public Choice Concepts and Applications in Law, American Casebook Series, West, St. Paul, MN, 2009.
Strickland J.A., Rape Exceptions in Post-Webster Antiabortion Legislation: A Practical Analysis, Columbia Journal of Law and Social Problems 26, 1992.
Tamanaha B.Z., On the Rule of Law: History, Politics, Theory, Cambridge Univ. Press, Cambridge 2004, rozdz. 7-8.
Tamanaha B.Z., The Dark Side of the Relationship Between the Rule of Law and Liberalism, N.Y.U. Journal of Law & Liberty 3, 2008.
Tamanaha B.Z., The History and Elements of the Rule of Law, Singapore Journal of Legal Studies 2012.
The State of Human Rights and the Rule of Law in Russia: U.S. Policy Options Before the S. Subcomm. on European Affairs of the Comm. on Foreign Relations, 112th Cong. (2011), http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/CHRG-112shrg73919/pdf/CHRG-112shrg73919.pdf [dostęp: 5.12.14].
The United Nations Centre for Human Rights, Human Rights and Elections: A Handbook on the Legal, Technical and Human Rights Aspects of Elections, U.N. Doc. HR/P/PT/2 (1994, http://www.ohchr.org/Documents/Publications/training2en.pdf [dostęp: 5.12.14].
Thucydides, The Peloponnesian War, tłum. R. Crawley, Barnes & Noble, New York 2006, ks. 2.37: [tłum. cytatu za: Tukidydes, Wojna peloponeska, tłum. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa 1988].
Uncommon Knowledge with Peter Robinson, Democracy Now? Democracy Versus the Rule of Law (The Hoover Institution, June 24, 2003),zapis wywiadu dostępny na: http://www.hoover.org/multimedia/uncommon-knowledge/26968 [dostęp: 5.12.14].
Waldron J., Is the Rule of Law an Essentially Contested Concept (in Florida)?, Law and Philosophy 21, 2002, s. 137;
Weale A., Democracy, Rights and Constitutionalism, w: Democracy, wyd. 2, Polgrave Macmillan 2007.
Zakaria F., The Future of Freedom: Illiberal Democracy at Home and Abroad, W. W. Norton & Company 2007.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.