Słowa kluczowe
niezależność sądownictwa
autonomia prawa
polityka
podział władzy
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 120
Liczba pobrań: 64
Abstrakt
Artykuł dotyczy relacji między autonomią prawa a wpływem polityki na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w warunkach systemu demokratycznego. Celem jest wskazanie, w jakim zakresie możliwe jest zachowanie równowagi między niezależnością prawa a jego osadzeniem w kontekście społeczno-politycznym. Rozważania prowadzę na styku refleksji teoretycznoprawnej i analizy współczesnych sporów wokół reformy sądownictwa w Polsce po roku 2015. Przedstawiam funkcjonalne i ontologiczne ujęcia autonomii prawa oraz wskazuję obszary, w których polityka oddziałuje na wymiar sprawiedliwości: proces legislacyjny, nominacje sędziów i funkcjonowanie sądów. Argumentuję, że autonomia prawa to nie ucieczka od polityki, lecz zdolność do stawiania jej granic.
Bibliografia
Banaszak, B. (2009). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. C. H. Beck.
Berger, L. P., i Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości (J. Niżnik, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Biernat, T. (2000). Legitymizacja władzy politycznej. Elementy teorii. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Nowacki, J., i Tobor, Z. (2016). Wstęp do prawoznawstwa (wyd. 5). Wolters Kluwer.
Bożyk, S., Jackiewicz, A., Jamró z, L., Kryszeń , G., Matwiejuk, J., Olechno, A., i Prokop, K. (2014). Prawo konstytucyjne. Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Temida 2.
Brzozowski, W. (2016). Niezależność konstytucyjnego organu państwa i jej ochrona. Wydawnictwo Sejmowe.
Celarek, K. (2011). Legislacja administracyjna. Studium z zakresu nauki administracji i prawa administracyjnego. Wydawnictwo Naukowe Akademii Wyższej Szkoły Biznesu.
Dobrowolski, P., i Gorywoda, Ł. (2004). Publiczne wysłuchanie. Kontrola stanowienia prawa przez obywateli. Raport Instytutu Sobieskiego, 9, 1–29. https://sobieski.org.pl/wp-content/uploads/R009-2004-XI-Dobrowolski-Gorywoda-Publiczne-wysluchanie.pdf
Dudzińska, A. (2015). System zamknięty. Socjologiczna analiza procesu legislacyjnego. Instytut Studiów Politycznych PAN; Scholar.
Gromski, W. (2000). Autonomia i instrumentalny charakter prawa. Kolonia Limited.
Mouffe, Ch. (2008). Polityczność. Przewodnik Krytyki Politycznej (J. Erbel, tłum.). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Kozak, A. (2002). Granice prawniczej władzy dyskrecjonalnej. Kolonia Limited.
Łętowska, E. (2016). Dekalog dobrego sędziego. Krajowa Rada Sądownictwa, 30(1), 5–8. http://www.krspl.home.pl/admin/files/kwartalnik/krs_01_2016_druk_prv.pdf
Makowski, G., i Zbieranek, J. (2007). Lobbing w Polsce – żywy problem, martwe prawo. Analizy i opinie, 79, 1–7. https://www.isp.org.pl/uploads/drive/pdf/AiO_79_2007.pdf
Rakowska-Trela, A. (2018). Sądy i sędziowie wobec niedemokratycznych przemian. Studia i Analizy, 47, 300–302. http://www.studiapolitologiczne.pl/pdf-115552-44857?filename=Tendencje.pdf
Sczaniecki, M. (2016). Powszechna historia państwa i prawa. Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Tracz-Dral, J. (2010). Instytucja wysłuchania publicznego. Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji, Dział Analiz i Opracowań Tematycznych, Opracowania tematyczne, OT-590.
Winczorek, P. (2000). Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Liber.
Wnuk-Lipiń ski, E. (2004). Świat międzyepoki. Globalizacja, demokracja, państwo narodowe. Znak.
Wojtczak, D. (2018). Zasada społeczeństwa obywatelskiego jako zasada naczelna konstytucji. Dyskurs Prawniczy i Administracyjny, 1, 243–266. http://www.dyskurs.inp.uz.zgora.pl/index.php/DPiA/issue/view/1/1 DOI: https://doi.org/10.34768/dpia.2018.1.23
Wronkowska, S. (2005). Podstawowe pojęcia prawa i prawodawstwa. Ars boni et aequi.
Wronkowska, S., i Ziembiński, Z. (2001). Zarys teorii prawa. Ars boni et aequi.
Wróblewski, J. (1988). Sądowe stosowanie prawa. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zajadło, J. (2017). Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. C. H. Beck.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.