Abstrakt
The aim of this paper is to illustrate in which cases the translators use the adaptation when they are confronted with a term related to sociocultural aspects. We will discuss the notions of equivalence and adaptation and their limits in the translation. Some samples from Arte TV news and from the American film Shrek translated into Polish, German and French will be provided as a support for this article.Bibliografia
Bastin G.L. (1990), « Traduire, adapter, réexprimer », Meta, 35.
Bastin G.L. (1993), « La notion d’adaptation en traduction », Meta, 38, p. 473-478.
Bensimon, P. (1998), « Présentation », Palimpsestes, XI, Traduire la culture, Paris : Presses de la Sorbonne Nouvelle.
Berman A. (1984), L’épreuve de l’étranger. Culture et traduction dans l'Allemagne romantique, Paris : Editions Gallimard.
Borowczyk P. (2004), Stratégies des traducteurs audiovisuels face aux réalités socioculturelles sur l’exemple de la télévision Arte. Praca doktorska obroniona na Wydziale Neofilologii UAM.
Borowczyk P. (2008), « Les techniques adaptatrices utilisées par les traducteurs audiovisuels dans les versions doublées (française, polonaise et allemande) du film américain Shrek », in : Francophonie et interculturalité, dir. J. Lis et T. Tomaszkiewicz, Łask : LEKSEM.
Catford J.C. (1965), A Linguistic Theory of Translation, London : Oxford University Press.
Chaciński M. (2007), « Zagubieni w przekładzie », Przekrój nauki, 3, p. 44-46.
Dąbska-Prokop U. (red.) (2000), Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa : Educator.
Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier C.M. (1999), Terminologie de la traduction, Amsterdam-Philadelphia : John Benjamins Publishing Company.
Gambier Y. (1992), « Adaptation : une ambiguïté à interroger », Meta, 37.
Hurtado-Albir A. (1990), La notion de fidélité en traduction, Paris : Didier Erudition.
Jarmołowicz J. (2004), « Specyfika przekładu utworów dramatycznych na podstawie wybranych węgierskich dramatów współczesnych », in: Hungarologia : język i kultura, dir. I. Koutny, Prodruk, p. 89-119.
Kielar B. (1988), Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Wrocław : Ossolineum.
Koller W. (1992), Einführung in die Übersetzungswissenschaft, Heidelberg-Wiesbaden : Quelle und Meyer.
Ladmiral J.-R. (1998), «Le prisme interculturel de la traduction », Palimpsestes XI, Traduire la culture, Paris : Presses de la Sorbonne Nouvelle.
Lécrivain C. (1998), « Europe, traduction et spécificités culturelles », in : Europe et traduction, dir. M. Ballard, Artois : Artois Presses Université.
Lederer M. (1994), La traduction aujourd'hui, Modèle interprétatif, Paris : Hachette.
Luyken G-M. et al. (1991), Vaincre les barrières linguistiques à la télévision. Doublage et sous-titrage pour le public européen, Manchester : Institut Européen de la Communication.
Nida E. (1964), Towards the Science of Translating, Leiden : Brill.
Pisarska, A., Tomaszkiewicz, T. (1996), Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM.
Reiss K., Vermeer H.J. (1991), Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Tübingen : Niemeyer.
Stolze R. (1997), Übersetzungstheorien ; Eine Einführung, Tübingen : Gunter Narr Verlag.
Tomaszkiewicz T. (1993), Les opérations linguistiques qui sous-tendent le processus de sous-titrage des films, Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM.
Tomaszkiewicz T. (1998), « Traduction dans les mass-médias », Scripta. Manent, Poznań : Wydawnictwo Wydziału Neofilologii.
Tomaszkiewicz T. (2006), Przekład audiowizualny, Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
Vinay J.-P., Darbelnet J. (1966), Stylistique comparée du français et de l’anglais, Paris : Didier.
Wierzbięta B. (2004), « Co ja tu robię ? », Polityka, 27, p. 55.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).