Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska przemocy w polskich zakładach karnych, wskazując na jego wieloaspektowy charakter oraz znaczenie dla funkcjonowania społeczności więziennej. Omówiono również specyficzne zasady, według których funkcjonują więźniowie. Artykuł ma charakter przeglądowy. Wykorzystano metodę desk research z uwzględnieniem statystyk Służby Więziennej. Wnioski z analizy potwierdzają, że przemoc jest powszechnym problemem, przy czym najczęściej występuje przemoc ekonomiczna, a przemoc fizyczna budzi największy lęk wśród osadzonych. Zaprezentowane statystyki, dotyczące zdarzeń nadzwyczajnych, podkreślają potrzebę wdrożenia kompleksowych strategii prewencyjnych i interwencyjnych. Wskazano na kluczowe wyzwania stojące przed systemem penitencjarnym, takie jak konieczność zapewnienia bezpieczeństwa, przestrzegania praw osadzonych oraz skutecznej resocjalizacji. Artykuł proponuje różnorodne działania mające na celu przeciwdziałanie przemocy oraz wspieranie procesu resocjalizacji w polskich zakładach karnych.
Bibliografia
Helios, Joanna i Wioletta Jedlecka. 2017. Współczesne oblicza przemocy. Zagadnienia wybrane. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Januszkiewicz, Ewelina. 2013. „Osoby pozbawione wolności stwarzające poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego w świetle danych statystycznych w latach 1991-2013”. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 80: 51-65.
Januszkiewicz, Marlena. 2015. „Wypadki nadzwyczajne zagrażające bezpieczeństwu jednostek penitencjarnych”. W: Współczesne oblicza bezpieczeństwa, red. Ewa M. Guzik-Makaruk i Emil W. Pływaczewski, 159-167, Białystok: Temida 2.
Jaworski, Wojciech. 2024. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. Dostęp: 17.05.2024. https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/zaklad-karny-w-gorzowie-wielkopolskim-przeciwdzialanie-agresji-i-przemocy.
Kodeks karny wykonawczy (KKW). Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. (Dz.U.2024.0.706 t.j.).
Krakowska, Elżbieta. 2014. Przyczyny i profilaktyka negatywnych zachowań więźniów. Dostęp: 07.08.2014. https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/Przyczyny-i-profilaktyka-negatywnych-zachowan-wiezniow.
Malina, Jolanta. 2013. „Agresja i przemoc w środowisku osób pozbawionych wolności na przykładzie zakładów karnych w Wojkowicach i w Herbach”. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 80: 25-50.
Michalska, Amanda i Damian Michalski. 2020. Zachowania niepożądane w zakładach karnych. Wybrane zagadnienia. Warszawa – Olsztyn: Wydawnictwo AEH.
Perska-Gradowska, Paulina. 2022. „Czynniki ryzyka przemocy i analiza instytucjonalna w placówkach dla nieletnich”. W: Agresywność nieletnich. Fenomen, etiologia, profilaktyka, red. Paulina Perska-Gradowska, Dorota Rondalska i Agnieszka Nymś-Górna, 171-181. Warszawa: Difin Sp. z o.o.
Statystyka Służby Więziennej. 2024. Dostęp: 17.05.2024. https://sw.gov.pl/strona/Statystyka https://sw.gov.pl/strona/Statystyka.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Agnieszka Nymś-Górna
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.