Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Autism is one of the most mysterious human disorders ever known. Although existing since the dawn of humanity, it was only in 1943 that science took up this subject. Before, undiscovered and unnamed, it was considered merely a legend, and the only existing records were those of a few pioneer case studies. With his discoveries, Leo Kanner, the first person to properly define autism, marked the beginning of a struggle to describe the disorder using scientific language. Unfortunately, the attempts were not always successful. Autism, as described by contemporary science, is a neurodevelopmental disorder. Theories claiming its psychogenic aetiology can no longer be sustained. The history of research concerning autism points to a phenomenon known as collective thinking – a term coined by Ludwik Fleck, as well as to the process of the emergence of a scientific myth. It is a study of how researchers’ presuppositions can shape social beliefs, and at the same time how constructing scientific theories is inherently ingrained in the cognitive style of an era. The second half of the 20th century marks the beginning of a gradual change in the classification of autism. The perception of the nature of this disorder shifted from psychogenic theories to organic aetiologies. It is the voice of the enormously talented and creative individuals with high-functioning autism that triggered a breakthrough in the research - a voice that was ignored until the 1980s.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Referencje
- Anders S., Czarnoksięstwo w naukach społecznych, Warszawa 2002.
- M. Banasiak, A. Witusik, T. Pietras, P. Górski, Epidemiologia autyzmu, w: T. Pietras, A. Witusik, P. Gałecki (red.), Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2010.
- Bobkowicz-Lewartowska L., Autyzm dziecięcy – zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków 2000.
- Brauner A. i F., Dziecko zagubione w rzeczywistości: historia autyzmu od czasów baśni o wróżkach. Fikcja literacka i rzeczywistość kliniczna, Warszawa 1988.
- Brauns A., Barwne Cienie i nietoperze. Życie w autystycznym świecie, Poznań 2009.
- Bürgin L., Błędy nauki. Zapomniani geniusze – ich droga przez mękę, Warszawa 1998, Wydawnictwo PROKOP.
- Delacato C. H., Dziwne, niepojęte: autystyczne dziecko, Warszawa 1995.
- Fleck L., Powstanie i rozwój faktu naukowego, Lublin 1986.
- Gałkowski T., Usprawnienie dziecka autystycznego w rodzinie, Warszawa 1980, Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem.
- Gałkowski T., Dziecko autystyczne w środowisku rodzinnym i szkolnym, Warszawa 1995, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
- Grandin T., Myślenie obrazami oraz inne relacje z życia z autyzmem, Warszawa 2006.
- Grochowska J., Wczesne diagnozowanie autyzmu z pomocą kwestionariusza CHAT, w: Gałkowski T., Kossewska J. (red.), Autyzm wyzwaniem naszych czasów, Kraków 2001, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
- Gruna-Ożarowska A., Umysł niewspółodczuwający – neurobiologia autyzmu, w: B. Winczura (red.), Autyzm – na granicy zrozumienia, Kraków 2009, Impuls.
- Jeszke J., Mity polskiej historiografii nauki, Warszawa 2007.
- Kaczmarek B., Nie jak, ale dlaczego? O własnym języku dzieci z autyzmem, w: Winczura B. (red.), Autyzm – na granicy zrozumienia, Kraków 2009, Impuls.
- Kołakowski L., Obecność mitu, Wrocław 1994.
- Markiewicz K., Możliwości komunikacyjne dzieci autystycznych, Lublin 2004.
- Morrison J., DSM–5 bez tajemnic. Praktyczny Przewodnik dla klinicystów, Kraków 2016, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego .
- Motycka A., Rozum i intuicja w nauce, Warszawa 2005.
- Płatos M. (red.), Ogólnopolski Spis Autyzmu Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce, Warszawa 2016, Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max”.
- Pietras T., Witusik A., Autyzm – pozycja nozologiczna, charakterystyka kliniczna i diagnoza, w: Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, red. Pietras T., Witusik A., Gałecki P., Wrocław 2010.
- Randall P., Parker J., Autyzm: jak pomóc rodzinie, Gdańsk 2004.
- Skórczyńska M., Wczesne diagnozowanie autyzmu – perspektywy i dylematy, w:, Autyzm – na granicy zrozumienia, Winczura B. (red.), Kraków 2009, Impuls.
- Szydziak M., Ewolucja poglądów na przyczyny autyzmu, w: Marzec D., Banasiak A. (red.) Dziecko z autyzmem: rozważania teoretyczne, doniesienia z badań, Częstochowa 2005, Akademia im. Jana Długosza.
- Talarowska M., Florkowski A., Gałecki P., Zboralski K., Badanie psychologiczne w autyzmie, w: Pietras T., Witusik A., Gałecki P. (red.), Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, Wrocław 2000, Wydawnictwo Continuo.
- Williams D., Nikt nigdzie – niezwykła autobiografia autystycznej dziewczyny, Warszawa 2005.
- Winczura B., Zaburzenia ze spektrum autystycznego: różnicowanie diagnostyczne, w: Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, T. 6, Wyzwania współczesnej pedagogiki specjalnej – praktyka edukacyjna i rewalidacyjna, Żółkowska T., Ostapiuk B., Wlazło M. (red.), Szczecin 2000, Wydawnictwo Zapol.
- Wójcik R., Porzycka A., Witusik A., Pietras T., Neurorozwojowa hipoteza autyzmu, w: Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, red. Pietras T., Witusik A., Gałecki P., Wrocław 2010.
- TED2010, Temple Grandin: Światu potrzeba umysłów różnego rodzaju, http://www.ted.com/talks/lang/pl/temple_grandin_the_world_needs_all_kinds_of_minds.html, 2012 [10.11.2012].
Referencje
Anders S., Czarnoksięstwo w naukach społecznych, Warszawa 2002.
M. Banasiak, A. Witusik, T. Pietras, P. Górski, Epidemiologia autyzmu, w: T. Pietras, A. Witusik, P. Gałecki (red.), Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2010.
Bobkowicz-Lewartowska L., Autyzm dziecięcy – zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków 2000.
Brauner A. i F., Dziecko zagubione w rzeczywistości: historia autyzmu od czasów baśni o wróżkach. Fikcja literacka i rzeczywistość kliniczna, Warszawa 1988.
Brauns A., Barwne Cienie i nietoperze. Życie w autystycznym świecie, Poznań 2009.
Bürgin L., Błędy nauki. Zapomniani geniusze – ich droga przez mękę, Warszawa 1998, Wydawnictwo PROKOP.
Delacato C. H., Dziwne, niepojęte: autystyczne dziecko, Warszawa 1995.
Fleck L., Powstanie i rozwój faktu naukowego, Lublin 1986.
Gałkowski T., Usprawnienie dziecka autystycznego w rodzinie, Warszawa 1980, Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem.
Gałkowski T., Dziecko autystyczne w środowisku rodzinnym i szkolnym, Warszawa 1995, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Grandin T., Myślenie obrazami oraz inne relacje z życia z autyzmem, Warszawa 2006.
Grochowska J., Wczesne diagnozowanie autyzmu z pomocą kwestionariusza CHAT, w: Gałkowski T., Kossewska J. (red.), Autyzm wyzwaniem naszych czasów, Kraków 2001, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Gruna-Ożarowska A., Umysł niewspółodczuwający – neurobiologia autyzmu, w: B. Winczura (red.), Autyzm – na granicy zrozumienia, Kraków 2009, Impuls.
Jeszke J., Mity polskiej historiografii nauki, Warszawa 2007.
Kaczmarek B., Nie jak, ale dlaczego? O własnym języku dzieci z autyzmem, w: Winczura B. (red.), Autyzm – na granicy zrozumienia, Kraków 2009, Impuls.
Kołakowski L., Obecność mitu, Wrocław 1994.
Markiewicz K., Możliwości komunikacyjne dzieci autystycznych, Lublin 2004.
Morrison J., DSM–5 bez tajemnic. Praktyczny Przewodnik dla klinicystów, Kraków 2016, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego .
Motycka A., Rozum i intuicja w nauce, Warszawa 2005.
Płatos M. (red.), Ogólnopolski Spis Autyzmu Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce, Warszawa 2016, Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max”.
Pietras T., Witusik A., Autyzm – pozycja nozologiczna, charakterystyka kliniczna i diagnoza, w: Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, red. Pietras T., Witusik A., Gałecki P., Wrocław 2010.
Randall P., Parker J., Autyzm: jak pomóc rodzinie, Gdańsk 2004.
Skórczyńska M., Wczesne diagnozowanie autyzmu – perspektywy i dylematy, w:, Autyzm – na granicy zrozumienia, Winczura B. (red.), Kraków 2009, Impuls.
Szydziak M., Ewolucja poglądów na przyczyny autyzmu, w: Marzec D., Banasiak A. (red.) Dziecko z autyzmem: rozważania teoretyczne, doniesienia z badań, Częstochowa 2005, Akademia im. Jana Długosza.
Talarowska M., Florkowski A., Gałecki P., Zboralski K., Badanie psychologiczne w autyzmie, w: Pietras T., Witusik A., Gałecki P. (red.), Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, Wrocław 2000, Wydawnictwo Continuo.
Williams D., Nikt nigdzie – niezwykła autobiografia autystycznej dziewczyny, Warszawa 2005.
Winczura B., Zaburzenia ze spektrum autystycznego: różnicowanie diagnostyczne, w: Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, T. 6, Wyzwania współczesnej pedagogiki specjalnej – praktyka edukacyjna i rewalidacyjna, Żółkowska T., Ostapiuk B., Wlazło M. (red.), Szczecin 2000, Wydawnictwo Zapol.
Wójcik R., Porzycka A., Witusik A., Pietras T., Neurorozwojowa hipoteza autyzmu, w: Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia, red. Pietras T., Witusik A., Gałecki P., Wrocław 2010.
TED2010, Temple Grandin: Światu potrzeba umysłów różnego rodzaju, http://www.ted.com/talks/lang/pl/temple_grandin_the_world_needs_all_kinds_of_minds.html, 2012 [10.11.2012].