Treść głównego artykułu

Abstrakt

Within 53 years, the Educational Academy of the Jesuit Fathers in Chyrów employed in total 353 teachers. Many of them worked for the school in Chyrów for many years, some devoted to the school 30 years of their lives. They accumulated professional experience but first and foremost, they educated the young generation. The teacher figure connects with school reality and so does the pupil community. The best remembered were the teachers who not only educated but also practiced their profession with passion and served as models to follow. They have been commemorated in the students’ diaries, memoirs and autobiographies. The survey is an attempt at presenting an image of the Chyrów teachers based on an analysis of the students’ memoirs. Their diaries unveil school reality frequently unavailable from other materials. They show a world experienced by the authors and as such, they can provide basic material for biographic research into the authors of the diaries as well as individuals referred to in the memories. Therefore, they help to create an image of the faculty of the Chyrów school as remembered by their pupils.

Słowa kluczowe

Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie Jesuit School in Chyrów memoirs teacher student memories ego-documents Educational Academy of the Jesuit Fathers in Chyrów memoirs teacher students’ memories ego-documents

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Topij-Stempińska, B. (2018). Nauczyciele szkoły jezuickiej w Chyrowie w literaturze pamiętnikarskiej. Biuletyn Historii Wychowania, (38), 67–78. https://doi.org/10.14746/bhw.2018.38.5

Referencje

  1. Sources
  2. Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  3. Domański Z., Sercem przywiązany… 1903-1912, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  4. Dunin L., Tego mundurka mi było żal… 1903-1910, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  5. Filipczak Z., Z wielkim wzruszeniem wspominam 1920-1925, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  6. Grzebień L., Profesorowie, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  7. Kański E., Chyrowska gawęda, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  8. Kłobukowski M., Drogie… kochane… Katabasy… 1920-1929, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  9. Kowalski E., Z głębokim przekonaniem 1925-1929, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  10. Kowalski J., Wspomnienia z Chyrowa 1926-1933, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  11. Lewicki K., Chyrowskie popioły, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni archidiecezjalnej, Wrocław 1989.
  12. Martynowski Z.T., Co zawdzięczam Chyrowowi? 1919-1926, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  13. Mikiewicz Z., Pamięć zostanie na zawsze 1921-1929, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  14. Paygert A., Po pięćdziesięciu latach 1935-1939, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  15. Pietrzykowski J., Najpiękniejsze lata młodości 1932-1939, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  16. Radożycki J, Aby o nich nie zapomniano. Wspomnienia, My Book, Szczecin 2007.
  17. Ratio instituendae inventutis in Convictu Chyroviensi SJ, Żółkieviae 1903.
  18. Rostworowski A., Ziemia, której już nie zobaczysz, Czytelnik, Warsaw 2001.
  19. Starnawski J., Takim był Chyrów 1930-1938, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
  20. Ustawy i przepisy Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem, Chyrów 1937.
  21. Ustawy i rozporządzenia obowiązujące w galicyjskich szkołach średnich, compiled by Kopia H., Lviv 1900.
  22. Warnecki J., Najdłuższy mój monolog, Czytelnik, Warsaw 1971.
  23. Studies
  24. Araszkiewicz F.W., Szkoła średnia ogólnokształcąca w Polsce w latach 1918-1932, PAN, Warsaw 1972.
  25. Bieś A.P., Dybowska E., Grzebień L., Pedagogia jezuitów (ignacjańska), [Towarzystwa jezusowego], [in:] Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, vol. 1, ed. Kostkiewicz J., Impuls, Kraków 2012.
  26. Dybowska E., Wychowawca w pedagogice ignacjańskiej, Akademia Ignatianum w Krakowie, WAM, Kraków 2013.
  27. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564-1995, ed. Grzebień L., Kraków 1996; https://www.jezuici.krakow.pl/cgi-bin/rjbo?b=enc&q=KOPPENS&f=1 [access: 12.08.2017].
  28. Galek Cz., Obraz szkoły w II połowie XIX wieku w zaborze rosyjskim w świetle pamiętników i literatury pamiętnikarskiej, WSZiA w Zamościu, Zamość 2015.
  29. Galek Cz., Szkoła i nauczyciel w II połowie XIX wieku na północno-wschodnich terenach Monarchii Austro-Węgierskiej w polskiej literaturze pamiętnikarskiej i beletrystycznej, WSZiA w Zamościu, Zamość 2012.
  30. Grabowska -Pieńkosz D., Zapisani w pamięci. Nauczyciele zaboru austriackiego w literaturze pamiętnikarskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2016.
  31. Grzebień L., Topij -Stempińska B., Konwikt szlachecki w Tarnopolu 1856-1886. Słownik wychowanków, Akademia Ignatianum w Krakowie, WAM, Kraków 2016.
  32. Karłowska G., Nawrot M., Charakterystyka zbiorowości nauczycieli domowych w Królestwie Polskim w świetle literatury wspomnieniowej i pamiętnikarskiej, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika XXIII. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Historia wychowania 2004, p. 365.
  33. Knot A., Wstęp, [in:] Galicyjskie wspomnienia szkolne, ed. Knot A., Wydawnictwo Literackie, Kraków 1955.
  34. Kryńska E.J., Świadectwo wiernej służby: “Deo, Patriae, Amicitiae” Gimnazjum oo. Jezuitów w Chyrowie, [in:] Edukacja a ewangelizacja w trzecim tysiącleciu, ed. Kryński A., Akademia Polonijna, Częstochowa 2002.
  35. Łukaszewska -Haberkowa J., Magister bonus Chyroviae. Romuald Koppens SJ (1865-1943), [in:] Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskich jezuitów okresu II Rzeczypospolitej, ed. Cieślak S., Topij -Stempińska B., Akademia Ignatianum w Krakowie, WAM, Kraków 2012.
  36. Maternicki J., Wielokształtność historii. Rozważania o kulturze historycznej i badaniach historiograficznych, PWN, Warsaw 1986.
  37. Mauersberg S., Szkoła i nauczyciel Drugiej Rzeczypospolitej w literaturze pięknej i pamiętnikarskiej, Rozprawy z Dziejów Oświaty 1991, p. 34.
  38. Niemiec J., Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie 1886-1939, Instytut Europejskich Studiów w Rzeszowie, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego Krakowie, Rzeszów – Kraków 1998.
  39. Podstawy edukacji ignacjańskiej, WSF-P Ignatianum, WAM, Kraków 2006.
  40. Pudłocki T., Czy na pewno starzy? Obraz profesorów i nauczycieli szkół średnich Galicji drugiej połowy XIX i początku XX wieku w oczach ich uczniów, [in:] Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym), vol. 2., Aspekty społeczno-kulturowe, ed. Janiak -Jasińska A., Sierakowska K., Szwarc A., Wydawnictwo DiG, Warsaw 2016.
  41. Szczepański J., O pamiętnikach Polaków (1918-1978), [in:] Pamiętniki Polaków (1918-1978). Antologia pamiętnikarstwa polskiego, vol. 1, Druga Rzeczpospolita 1918-1939, compiled and edited by Goł ębiowski B., Grad M., Jakubczak F., Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warsaw 1982.
  42. Szulakiewicz W., Pamiętnikarski portret nauczycieli w ujęciu Rafała Taubenschlaga (1881-1958), [in:] Z dziejów polskiej oświaty. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Danucie Koźmian, ed. Koś ć I. and Magiera E., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007.
  43. Ślęczka R., Nauczyciele Szkoły Ćwiczeń krakowskiego Pedagogium, Studia Paedagogica Ignatiana 2016, No. 2.
  44. Topij -Stempińska B., Pamięć o szkole w czasie zatrzymana. Wspomnienia Krzemieńczan i Chyrowiaków, Przegląd Historyczno-Oświatowy 2017, No. 1-2.
  45. Wysoczańska R., Sytuacja wychowanków szkoły jezuickiej na przykładzie kolegium w Chyrowie w latach 1886-1939, [in:] Od narodzin do wieku dojrzałego. Dzieci i młodzież w Polsce, cz. 2, stulecie XIX i XX, ed. Mazur E., IAiE PAN, Warsaw 2003.