Pasek boczny artykułu
Pobrania
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Research issues and academic achievements of the faculty of the Department of Pedagogy and Teaching at Poznań University in 1919–1939 on the centennial of the establishment of Adam Mickiewicz University in Poznań (1919–2019).
In its early days, Poznań University attracted a large number of researchers representing many disciplines of science but prevailing humanities. Poznań was a centre of very dynamic research into pedagogy and psychology. Initially, the Department of Pedagogy and Teaching at Poznań University focused on just a few research fields and areas. In the lead were issues related to the theory of upbringing, educating adults and the history of upbringing. In the local Department of Pedagogy and Teaching, a number of contributions was made to teaching and the methodology of some teaching subjects. In the Interwar Period, the following research areas were pursued by the pedagogy teachers at Poznań University: Antoni Danysz’ progressive-national trend referring to the ideological traditions of the Revolutions of 1848; Ludwik Jaxa-Bykowski’s nationalist-anthropological trend resulting from nationalist conflicts and efforts to reinforce the nation with special emphasis placed on the first decade of Poland’s independence; Marian Wachowski’s nationalist-imperialistic trend based on German philosophical pedagogy.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Referencje
- Źródła
- Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1931/32 za rektoratu prof. dr Jana Sajdaka, Poznań 1933.
- Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1932/33 za rektoratu prof. dr Stanisława Pawłowskiego, Poznań 1934.
- Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1933/34 za rektoratu prof. dr Stanisława Rungego, Poznań 1935.
- Opracowania
- Ambrozik W., Pedagogika poznańska – dokonania i perspektywy rozwoju, w: Uniwersytet. Społeczeństwo.
- Edukacja, red. W. Ambrozik, K. Przyszczypkowski, Poznań 2004.
- Błachowski S., Pedagog w Uniwersytecie Poznańskim, „Kurier Poznański” 1924, nr 264, s. 6.
- Bromberek B., Studia uniwersyteckie w zakresie nauki o edukacji w świetle badań empirycznych, Poznań 1998.
- Czubiński A., Dzieje Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1918–1939, w: 50 lat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, red. Z. Grot, Poznań 1971, s. 156–257.
- Danysz A., O kształceniu, Lwów 1918.
- Dolata B., Bogdan Nawroczyński (1882–1974) jako kierownik Katedry Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1994 [maszynopis].
- Furmanek W., Cele pedagogiczne, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I, red. T. Pilch, Warszawa 2003, s. 459.
- Gajda J., Pedagogika kultury, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV, red. T. Pilch, Warszawa 2005, s. 161–162.
- Hellwig J., Prace naukowe Antoniego Danysza w Katedrze Pedagogiki na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919–1925, „Kronika Wielkopolski” 1992, nr 1, s. 64–67.
- Hellwig J., Poznańscy pedagodzy i ich wkład w rozwój nauk o wychowaniu w okresie międzywojennym, „Studia Edukacyjne” 1998, nr 4, s. 114–116.
- Hellwig J., Ks. Karol Mazurkiewicz (1881–1942) jako historyk i teoretyk wychowania, „Kronika Miasta Poznania” 1993, nr 1–2, s. 188–195.
- Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 2002.
- Jędrzejczak M., Marian Wachowski, w: Uczeni wrocławscy 1945–1979, red. J. Trzynadlowski, Wrocław 1980, s. 64.
- Kaczmarzyk-Kiełb L., Bykowski-Jaxa (Jaksa) Ludwik, w: W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Słownik pedagogów polskich, Katowice 1998, s. 31.
- Kaczorowski H., Nawroczyński Bogdan, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. III, red. T. Pilch, Warszawa 2004, s. 604–607.
- Kowalski S., Pedagogika i psychologia, w: Nauka w Wielkopolsce – przeszłość i teraźniejszość. Studia i materiały, red. G. Labuda, Poznań 1973.
- Kupisiewicz Cz., Nawroczyński Roman Bogdan, w: Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998, s. 150–152.
- Malinowski A., Ludwik Jaxa-Bykowski o szkolnictwie wyższym, „Forum Akademickie” 2011, nr 7–8, s. 93–94.
- Markiewiczowa H., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, Warszawa 2001, s. 6.
- Markiewicz W., Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1945–1958, w: Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, red. Z. Grot, Poznań 1972.
- Michalski S., Tradycje związkowego ruchu nauczycielskiego a węzłowe problemy pracy Związku Nauczycielstwa Polskiego w okresie powojennym, w: Działalność pedagogiczna i ideowo-wychowawcza Związku Nauczycielstwa Polskiego w Wielkopolsce 1945–1970, red. S. Michalski, Poznań 1971.
- Możdżeń S., Danysz Antoni, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I, red. T. Pilch, Warszawa 2003, s. 615.
- Możdżeń S., Bykowski-Jaxa Ludwik, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I, red. T. Pilch, Warszawa 2003, s. 446.
- Muszyński H., Spór o metodologiczny status nauk o wychowaniu, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1982, nr 2, s. 5.
- Mysłakowski Z., O rozwoju pedagogiki w Polsce, „Nauka Polska” 1919, t. 2, s. 461–465.
- Nawroczyński B., Dlaczego powinniśmy uprawiać pedagogikę naukową, „Przegląd Pedagogiczny” 1926, nr 7.
- Nawroczyński B., Główna zasada „szkoły pracy”, „Przyjaciel Szkoły” 1925, nr 9.
- Nawroczyński B., Polska myśl pedagogiczna, Lwów 1938.
- Nawroczyński B., Zasady nauczania, Wrocław–Warszawa 1947.
- Nawroczyński B., Życie duchowe. Zarys filozofii kultury, Kraków–Warszawa 1947.
- Nowak-Kluczyński K., Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim 1919–1933, w: Społeczeństwo i edukacja. Teorie a implikacje praktyczne, red. A. Ćwikliński, M. Przybyła, Poznań 2015, s. 45–69.
- Nowak-Kluczyński K., Kierownicy Katedry Pedagogiki i Dydaktyki na Uniwersytecie Poznańskim w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w: Wielkopolska i Wielkopolanie w dziejach polskiej edukacji, red. E. Głowacka-Sobiech, K. Kabacińska-Łuczak, Poznań 2017, s. 231–256.
- Nowak-Kluczyński K., Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim i Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (lata 1919–1993), w: XXV lat Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu 1993–2018. Wydanie jubileuszowe, red. A. Cybal- Michalska, A. Gromkowska-Melosik, K. Kuszak, M. Piorunek, W. Segiet, Poznań 2018, s. 283–294.
- Nowak-Kluczyński K., Od Antoniego Danysza do Ludwika Jaxa-Bykowskiego. Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919–1939, „Kronika Miasta Poznania” 2019, nr 1, s. 301–316.
- Nowak-Kluczyński K., Danysz Antoni – pedagog, historyk wychowania, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 86–92.
- Nowak-Kluczyński K., Nawroczyński Bogdan – pedagog, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 459–463.
- Nowak-Kluczyński K., Jaxa-Bykowski Ludwik – pedagog, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 194–198.
- Okoń W., Poglądy dydaktyczne Bogdana Nawroczyńskiego, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1983, nr 2.
- Patrias-Biesiada I., Marian Wachowski jako wykładowca Katedry Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1994 [maszynopis].
- Ratuś A., Pedagogika herbartowska, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV, red. T. Pilch, Warszawa 2005, s. 141.
- Rezler M., Kalendarium poznańskie, Poznań 2003.
- Stopińska-Pająk A., Danysz Antoni, w: W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Słownik pedagogów polskich, Katowice 1998, s. 46.
- Szulakiewicz W., Źródła do badań nad dziejami środowiska historyków wychowania w archiwach
- Polskiej Akademii Nauk, w: Źródła w badaniach naukowych historii edukacji, red. W. Szulakiewicz, Toruń 2003, s. 229–240.
- Winnicka H., Mazurkiewicz Karol, w: Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 345.
- Winnicka H., Tync Stanisław, w: Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 534.
- Wojnar I., Z tradycji polskiej pedagogiki kultury „Kultura i Wychowanie” – kwartalnik 1933–1939, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1998, nr 3–4, s. 159–167.
- Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku, Kielce 1998.
- Wołoszyn S., Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie, Warszawa 1964.
- https://wse.amu.edu.pl/strona-glowna/wse/o-wydziale [dostęp: 28.11.2019].
Referencje
Źródła
Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1931/32 za rektoratu prof. dr Jana Sajdaka, Poznań 1933.
Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1932/33 za rektoratu prof. dr Stanisława Pawłowskiego, Poznań 1934.
Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1933/34 za rektoratu prof. dr Stanisława Rungego, Poznań 1935.
Opracowania
Ambrozik W., Pedagogika poznańska – dokonania i perspektywy rozwoju, w: Uniwersytet. Społeczeństwo.
Edukacja, red. W. Ambrozik, K. Przyszczypkowski, Poznań 2004.
Błachowski S., Pedagog w Uniwersytecie Poznańskim, „Kurier Poznański” 1924, nr 264, s. 6.
Bromberek B., Studia uniwersyteckie w zakresie nauki o edukacji w świetle badań empirycznych, Poznań 1998.
Czubiński A., Dzieje Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1918–1939, w: 50 lat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, red. Z. Grot, Poznań 1971, s. 156–257.
Danysz A., O kształceniu, Lwów 1918.
Dolata B., Bogdan Nawroczyński (1882–1974) jako kierownik Katedry Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1994 [maszynopis].
Furmanek W., Cele pedagogiczne, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I, red. T. Pilch, Warszawa 2003, s. 459.
Gajda J., Pedagogika kultury, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV, red. T. Pilch, Warszawa 2005, s. 161–162.
Hellwig J., Prace naukowe Antoniego Danysza w Katedrze Pedagogiki na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919–1925, „Kronika Wielkopolski” 1992, nr 1, s. 64–67.
Hellwig J., Poznańscy pedagodzy i ich wkład w rozwój nauk o wychowaniu w okresie międzywojennym, „Studia Edukacyjne” 1998, nr 4, s. 114–116.
Hellwig J., Ks. Karol Mazurkiewicz (1881–1942) jako historyk i teoretyk wychowania, „Kronika Miasta Poznania” 1993, nr 1–2, s. 188–195.
Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 2002.
Jędrzejczak M., Marian Wachowski, w: Uczeni wrocławscy 1945–1979, red. J. Trzynadlowski, Wrocław 1980, s. 64.
Kaczmarzyk-Kiełb L., Bykowski-Jaxa (Jaksa) Ludwik, w: W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Słownik pedagogów polskich, Katowice 1998, s. 31.
Kaczorowski H., Nawroczyński Bogdan, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. III, red. T. Pilch, Warszawa 2004, s. 604–607.
Kowalski S., Pedagogika i psychologia, w: Nauka w Wielkopolsce – przeszłość i teraźniejszość. Studia i materiały, red. G. Labuda, Poznań 1973.
Kupisiewicz Cz., Nawroczyński Roman Bogdan, w: Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998, s. 150–152.
Malinowski A., Ludwik Jaxa-Bykowski o szkolnictwie wyższym, „Forum Akademickie” 2011, nr 7–8, s. 93–94.
Markiewiczowa H., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, Warszawa 2001, s. 6.
Markiewicz W., Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1945–1958, w: Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, red. Z. Grot, Poznań 1972.
Michalski S., Tradycje związkowego ruchu nauczycielskiego a węzłowe problemy pracy Związku Nauczycielstwa Polskiego w okresie powojennym, w: Działalność pedagogiczna i ideowo-wychowawcza Związku Nauczycielstwa Polskiego w Wielkopolsce 1945–1970, red. S. Michalski, Poznań 1971.
Możdżeń S., Danysz Antoni, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I, red. T. Pilch, Warszawa 2003, s. 615.
Możdżeń S., Bykowski-Jaxa Ludwik, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I, red. T. Pilch, Warszawa 2003, s. 446.
Muszyński H., Spór o metodologiczny status nauk o wychowaniu, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1982, nr 2, s. 5.
Mysłakowski Z., O rozwoju pedagogiki w Polsce, „Nauka Polska” 1919, t. 2, s. 461–465.
Nawroczyński B., Dlaczego powinniśmy uprawiać pedagogikę naukową, „Przegląd Pedagogiczny” 1926, nr 7.
Nawroczyński B., Główna zasada „szkoły pracy”, „Przyjaciel Szkoły” 1925, nr 9.
Nawroczyński B., Polska myśl pedagogiczna, Lwów 1938.
Nawroczyński B., Zasady nauczania, Wrocław–Warszawa 1947.
Nawroczyński B., Życie duchowe. Zarys filozofii kultury, Kraków–Warszawa 1947.
Nowak-Kluczyński K., Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim 1919–1933, w: Społeczeństwo i edukacja. Teorie a implikacje praktyczne, red. A. Ćwikliński, M. Przybyła, Poznań 2015, s. 45–69.
Nowak-Kluczyński K., Kierownicy Katedry Pedagogiki i Dydaktyki na Uniwersytecie Poznańskim w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w: Wielkopolska i Wielkopolanie w dziejach polskiej edukacji, red. E. Głowacka-Sobiech, K. Kabacińska-Łuczak, Poznań 2017, s. 231–256.
Nowak-Kluczyński K., Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim i Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (lata 1919–1993), w: XXV lat Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu 1993–2018. Wydanie jubileuszowe, red. A. Cybal- Michalska, A. Gromkowska-Melosik, K. Kuszak, M. Piorunek, W. Segiet, Poznań 2018, s. 283–294.
Nowak-Kluczyński K., Od Antoniego Danysza do Ludwika Jaxa-Bykowskiego. Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919–1939, „Kronika Miasta Poznania” 2019, nr 1, s. 301–316.
Nowak-Kluczyński K., Danysz Antoni – pedagog, historyk wychowania, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 86–92.
Nowak-Kluczyński K., Nawroczyński Bogdan – pedagog, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 459–463.
Nowak-Kluczyński K., Jaxa-Bykowski Ludwik – pedagog, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 194–198.
Okoń W., Poglądy dydaktyczne Bogdana Nawroczyńskiego, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1983, nr 2.
Patrias-Biesiada I., Marian Wachowski jako wykładowca Katedry Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1994 [maszynopis].
Ratuś A., Pedagogika herbartowska, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV, red. T. Pilch, Warszawa 2005, s. 141.
Rezler M., Kalendarium poznańskie, Poznań 2003.
Stopińska-Pająk A., Danysz Antoni, w: W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Słownik pedagogów polskich, Katowice 1998, s. 46.
Szulakiewicz W., Źródła do badań nad dziejami środowiska historyków wychowania w archiwach
Polskiej Akademii Nauk, w: Źródła w badaniach naukowych historii edukacji, red. W. Szulakiewicz, Toruń 2003, s. 229–240.
Winnicka H., Mazurkiewicz Karol, w: Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 345.
Winnicka H., Tync Stanisław, w: Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 534.
Wojnar I., Z tradycji polskiej pedagogiki kultury „Kultura i Wychowanie” – kwartalnik 1933–1939, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1998, nr 3–4, s. 159–167.
Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku, Kielce 1998.
Wołoszyn S., Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie, Warszawa 1964.
https://wse.amu.edu.pl/strona-glowna/wse/o-wydziale [dostęp: 28.11.2019].