Treść głównego artykułu

Abstrakt

Aleksander Groza was the author of a series of three alphabet books: The greater alphabet book, The lesser alphabet book and The little alphabet book. This series was created in the Ukraine in 1860. Aleksander Groza was, first of all, a writer and poet, a representative of the so-called “Ukrainian school” in Polish literature, a nobleman and a representative of the middle-class gentry. The aim of the article is to characterize the alphabet books both in terms of structure and content. I will be interested in the values that Aleksander Groza intended to foster in his students, as well as how his ideas presented themselves against the epoch.

Słowa kluczowe

early education alphabet book Ukraine romanticism positivism early education alphabet book Ukraine romanticism positivism

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Gruntkowska, D. (2023). Myśl pedagogiczna Aleksandra Grozy. Wokół cyklu Elementarzy. Biuletyn Historii Wychowania, 46. https://doi.org/10.14746/bhw.2022.46.8

Referencje

  1. Beauvois D., Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko-ruskich 1803–1832, t. 2, Szkoły podstawo- we i średnie, tłum. I. Kania, Lublin 1991.
  2. Beauvois D., Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793– 1914, tłum. K. Rutkowski, wyd. 3, Lublin 2016.
  3. Czerniecka-Haberko A., Studnicka-Mariańczyk, K., Przepis na wychowanie w świetle korespon- dencji rodziny Bnińskich, „Biuletyn Historii Wychowania” 2020, 40.
  4. Epsztein T., Tradycja powstań narodowych w wychowaniu młodego pokolenia ziemian polskich na Wołyniu, Podolu i Ukrainie w drugiej połowie XIX w., „Mazowieckie Studia Humanistyczne” 1998, nr 2.
  5. Groza A., Elementarz mniejszy, Żytomierz 1860. Groza A., Elementarz większy, Żytomierz 1860. Groza A., Elementarzyk, Żytomierz 1860.
  6. Groza A. Władysław. Wyciąg z pamiętników nie bardzo starych, t. 1, Wilno 1848.
  7. Jakubiak K., Stan badań nad nauczaniem domowym dzieci polskich od XVIII do początków XX wieku w polskiej historiografii, „Edukacja Elementarna” 2013, 4.
  8. Janicki K., Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Poznań 2021.
  9. Kizwalter T., Nowoczesność i polityka – dyskusja w zaborze rosyjskim połowy XIX w., „Przegląd Historyczny”1990, t. 81, z. 1–2.
  10. Leszczyński A., Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa 2020 .
  11. Lewińska A., Bóg w elementarzach pomorskich, „Język – Szkoła – Religia” 2006, 1.
  12. Lewińska A., Katechizm jako integralna część dawnych elementarzy, „Język –Szkoła – Religia” 2007, t. 2.
  13. Lewińska A., Obraz kościoła, „Język – Szkoła – Religia” 2008, t. 3.
  14. Nowak M., Religijność ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w drugiej połowie XIX i XX wieku (do 1939) . Wybrane problemy, „Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce” 2018, t. 129. DOI: https://doi.org/10.52204/np.2018.129.265-292
  15. Siejko N., Wydawnictwo podręczników i polska prasa pedagogiczna na Wołyniu w XIX i na począt- kach XX wieku, „Rota” 2000, 3.
  16. Stelmasiak I., Rola tradycji i kultury w wychowaniu w rodzinie polskiej na przełomie XIX/XX wieku na kresach wschodnich (na przykładzie rodziny Jędrzejewiczów), „Wychowanie w Rodzinie” 2011, t. 1.
  17. Studnicka-Mariańczyk K., Wzór wielokulturowości w wychowaniu panien i kawalerów z dworów ziemiańskich w Królestwie Polskim, „Prace Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodni- czego im. Jana Długosza w Częstochowie. Zeszyty Historyczne” 2016, 2.
  18. Ustrzycki M., Edukacja domowa i wychowanie w polskich rodzinach ziemiańskich na Litwie na przełomie XIX i XX wieku, „Kultura i Społeczeństwo” 2020, 4.