Słowa kluczowe
Węgry
Andrzej II
Bizancjum
V krucjata
Jak cytować
Abstrakt
The article focuses on the participation of the Hungarian King Andrew II in the Fifth Crusade in 1217. The author rejects the speculations (B. Hóman, S. Runciman, F. Van Tricht et al.) that the reason of the king’s decision was ascending the throne of the Latin Empire after the death of the emperor Henry in 1216. Due to the lack of evidence in sources for these speculations, the author claims that the reasons for which Andrew II took part in the Fifth Crusade were rather prestigious, devotional and ambition oriented.
Bibliografia
Sources, Publications
Acropolites Georgii, Opera recensuit Augustus Heisenberg, editionem anni MCMIII, correctiorem curavit Peter Wirth, vol. I, Stutgardiae 1978, B. G. Teubner.
Almási T., II. András [w:] Noémi Gujdár, Nóra Szatmáry, Magyar királyok nagykönyve. Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedmek életének és tetteinek képes töténete, Budapest 2012, s. 85-87, Reader’s Digest.
Божилов И., Фамилята на Асеневци (1186-1460). Генеалогия и просопография, София 1985, Издателство БАН.
Browning R., A new source in Byzantine-Hungarian relations in the twelfth century, Balkan Studies” 2 (1961), Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.
Chronica Albrici monachii Trium Fontium a monacho novi monasterii Hojensis interpolata, ed. Paul Scheffer-Boichorst, MGH SS 23, Leipzig 1925, Verlag P. Hiersemann.
Chronica de Gestis Hungarorum ab origine gentis ad a. 1330, ed. Dezső Dercsény, New Tork 1970, Corvina, Taplinger Publishing.
Codex dipomaticus Regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae, collegit et digessit T. Smičiklas, Zagrebiae 1904, Edidit Academia Scientiarum et Artium Slavorum Meridonalium auxilio Regiminis Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae.
Czamańska I., Aspekty ruchu krucjatowego na Węgrzech w XI-XV wieku [w:] Rycerstwo Europy środkowo-Wschodniej wobec idei krucjat. Redakcja naukowa Wojciech Peltz.
Dokumenty soborów powszechnych, tekst grecki, łaciński, polski, tom II (869-1312). Konstantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II, Vienne, układ i opracowanie ks. Arkadiusz Baron, ks. Henryk Pietras SJ, Kraków 2002, Wydawnictwo WAM.
Dölger F., Regesten der Kaiserkunden des oströmischen Reiches von 565-1453, Bd. II, 1455, München 1959, Verlag C. H. Beck.
Dudek J., Zielona Góra 2002, s. 131-138, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Ex Thomae historia pontificum Salonitanorum et Spalatinorum, ed. L. de Heinemann, MGH SS 29, Leipzig 1925, Verlag P. Hiersemann.
Fejér G., Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus ac civilis. Tomus III. Vol. 1 (Budae, 1829), Typis Typogr. Regiae Vniversitatis Vngaricae.
Felczak W., Historia Węgier, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Grousset R., Historie des croisades et du Royaume Frans de Jérusalem, t. 3, Paris 1936, Perrin.
Hauziński J., Imperator “końca świata” (1194-1250), Gdańsk 2000, s. 45-46, Wydawnictwo „Marpress”.
Hendrickx B., Régestes des empereurs latins de Constantinople (1204-1261/72), Ξεσσαλονικη 1988, Κεντρο Βϒzantion Eρεζϒον.
Hóman B., Geschichte des ungarischen Mittelalters, 2. Band: Vom Ende des 12. Jahrhuderts bis zu den Anfängen des Hauses Anjou, Übersetzung Hildegard von Roosz und Max Pfotenhauer, Berlin 1943, Verlag Walter De Gruyter & Co.
Ioannis Cinnami, Epitome, rerum ab Ioanne et Alexio Comnenis gestarum, ed. Augustus Meineke, Bonnae 1836, Impresis Weberi.
Јиречек К., Историја Срба, t. 1, Београд 1952; Научна Книга, Издавачко Предузеће Народне Републике Србије.
Kristó G., Az aranybullák évszázada, Budapest, 1976, Gondolat.
Kristó G., A Kárpát-medence és a Magyarság régmúltja (1301-ig), Szeged 1993, Szegedi Középkorász Mühely.
Kristó G., Makk F., Az Árpád-ház uralkodói, Budapest 1996, I. P. C. Könyvek.
Longnon J., L’Empire Latin de Constantinople et la Principauté de Morée, Paris 1949, Payot.
Magdalino P., The Empire of Manuel I Komnens 1143-1180, Cambridge 1993 Cambridge University Press.
Makk F., The Árpáds and the Comneni: Political relations between Hungary and Byzantium in the 12 the century, trans. by György Novák, Budapest 1989, Akadémiai Kiadó.
Migne J. P., Patrologia latina, 216, Sirou.
Monumenta Hungariae Historica. Diplomataria. Árpádkori új okmánytár, Codex diplomatius Arpadianus continuatus, I, 1001-1235, ed. Gusztáv Wenzel, Pest 1860, Magyar Tudományos Akademia.
Moravcsik G., Byzantium and the Magyars, Budapest-Amsterdam 1970, Akadémiai Kiadó.
Moravcsik G,, Pour une alliance byzantino-hongroise, „Byzantinische Zeitschrift” 33, Leipzig 1933, B. G. Teubner.
Ostrogorsky G., Dzieje Bizancjum. Przekład pod redakcją H. Evert-Kappesowej, Warszawa 1969, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ostrogorsky G., Urum-Despotes. Die Anfänge der Despotenwürde in Byzanz, „Byzantinische Zeitschrift” 44, München 1951, Ch. Beck’sche Verlagsbuchhandlung.
Památky dřevního písmenictví Jihoslavanův, sebral a vydal Pavel Josef Šafařík, Praha 1873, B. Tempsky.
Пападимитрιу С. Д., Ό Πρόδρομος τοῦ Μαρκιανοῦ κώδικος, „Византιйскιй Временникъ” 10 [1903], Императорская Академιя Наукъ.
Pentek Z., Cesarstwo Łacińskie 1204-1261. Kolonialne państwo krzyżowców czy Neobizancjum? Poznań 2004, Wydawnictwo Poznańskie.
Potthast A., Regesta Pontificum Romanorum, I, Graz 1957, Akademische Druck u. Verlagsangstalt.
Röhricht R., Quinti Belli sacri scriptores minores, Genf 1879, Typis F.-G. Fick.
Röhricht R., Studien zur Geschichte des fünften Kreuzzuges, Innsbruck 1891, Verlag der Wagner’schen Universitäts-Buchhandlung.
Röhricht R., Testimonia minora de quinto bello sacro e chronicis occidentalibus, Genf 1882, Typis F.-G. Fick.
Runciman S., A History of the Crusades, t. III, Cambridge 1954, Cambridge University Press.
Runciman S., Dzieje wypraw krzyżowych, t. 3, tłum. Jerzy Schwakopf, Warszawa 1987, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Sišić F., Povijest Hrvata za kraljeva iz doma Arpadovića, Zagreb 1944, Matica hrvatska.
Sroka S. A., Historia Węgier do 1526 roku w zarysie, Bydgoszcz 2000, Homini.
Stephenson P., Byzantium’s Balkan Frontier. A political study of the Northern Balkans, 900-1204, Cambridge 2000, Cambridge University Press.
Stiernon L., Notes de titulature et de prosopographiè, „Revue des Études Byzantines” 23(1), Institut Française d’Études Byzantines.
The History of the crusades, ed. by Kenneth M. Setton, vol. II, Madison, Milwuakee, London 1969, The University of Wisconsis Press.
Urkunden zur älteren Handels- und Staatsgeschichte der Republik Venedig mit besonderer Beziehung auf Byzanz und die Levante, ed. G. L. Fr. Tafel, G. M. Thomas, Wien 1856, [w:] Fontes rerum Austriacarum, Österreichische Geschichts-Quellen, hrsg. von der Historischen Commission der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften in Wien. Zweite Abteilung: Diplomataria et acta, Bde. II, Der Kaiserlich-Königlichen Hof- und Staatsdruckerei.
Успенский Фиодор И., История Византийской Империи, Москва-Ленинград 1948, Издательство Академии Наук СССР.
Van Tricht F., The Latin Renovatio of Byzantium. The Empire of Constantinople (1204-1228), translated by Peter Longbottom, Leiden-Boston 2011, Brill.
Vetera Monumenta historica Hungariam sacram illustrantia, I, ed. Augustino Theiner, Romae 1859, Apud editorem.
Wasilewski T., Stefan Nemanjić, [w:] Słownik Starożytności Słowiańskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Wolski J. M., „Żywot św. Sawy” Teodozjusza Chilandarskiego, jako źródło do dziejów Streza, władcy Proseku, „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia” XIX [2012], Instytut Historii UAM.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.