Słowa kluczowe
culling
Yugoslav wars
Željko Ražnatović Arkan
Jak cytować
Abstrakt
However much interest the Yugoslav conflicts of the nineties seem to have sparked within the broader academic community, some relevant topics are still found to be missing or underresearched. The forced mobilization during the Milošević regime that culled men of almost all age in order for them to fight for their country is one of them. With the recently published Untold stories of the victims of the forced mobilization, some new light has been shed on the cullings of the 1990s. This article explores those stories, including recently emerged transcripts from the governmental sessions discussing them, and puts them through a historical lens.
Bibliografia
Abrams L., Oral history theory, Abingdon 2016.
Anderson D., The collapse of Yugoslavia: Background and summary: Department of the Parliamentary Library, 1995.
Andjelic N., The rise and fall of Yugoslavia: Politics and football in the service of the nation (s), "Südosteuropa. Zeitschrift für Politik und Gesellschaft" 2014, no. 2, p. 99–125.
Backović O., Vasić M., Vasović A., Ko to rado ide u vojnike - mobilizacijska kriza - analitički pregled medijskog izveštavanja, in: Rat u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini 1991–1995, eds. B. Magaš, I. Žanić, Zagreb-Sarajevo 1999, p. 353–368.
Banac I., The national question in Yugoslavia: origins, history, politics, Ithaka 1984.
Biserko S., The Dissolution of Yugoslavia: roots of the conflict. Humanity in action, 2013, https://www.humanityinaction.org/knowledgebase/360-the-dissolution-of-yugoslavia-roots-of-the-conflict [access: 30.09.2020].
Blackburn R., The Break-up of Yugoslavia and the fate of Bosnia, "New Left Review" 1993, no. 199, p. 100.
Bookman M., War and peace: The divergent breakups of Yugoslavia and Czechoslovakia, "Journal of Peace Research" 1994, vol. 31, no. 2, p. 175–187.
Bowman G., Xenophobia, fantasy and the nation: The logic of ethnic violence in former Yugoslavia, in: Anthropology of Europe: Identity and boundaries in conflict, eds. V. Goddard, J. Llobera, R. Shore, Oxford 1994, p. 43–171.
Chandler D., Western intervention and the disintegration of Yugoslavia, 1989–1999, in: Degraded capability: the media and the Kosovo crisis, London 2000, p. 19–30.
Cvetković J., Đorđević B., Špeh S., Grupna psihoterapija pacijenata sa iskustvom torture i prisilne mobilizacije, in: Posledice prinudne mobilizacije izbeglica 1995. godine, eds. G. Opačić, V. Jović, B. Radović, G. Knežević, Beograd 2006, p. 131.
Denich B., Dismembering Yugoslavia: nationalist ideologies and the symbolic revival of genocide, „American Ethnologist” 1994, no. 21/2, p. 367–390.
Denich B., Unmaking multiethnicity in Yugoslavia: media and metamorphosis, in: Neighbours at war: anthropological perspectives on Yugoslav ethnicity, culture, and history, eds. J. Halpern, D. Kideckel, 2000, p. 39–55.
Denitch B., Ethnic nationalism: the tragic death of Yugoslavia. Minneapolis 1996.
Djokić D., Ker-Lindsay J., New perspectives on Yugoslavia: key issues and controversies, Abingdon 2010.
Dobrković N., Yugoslavia and Macedonia in the years 1991–1996: from brotherhood to neighbourhood, in: The new Macedonian question, 1999, p. 79–95.
Duijzings G., Ethnic unmixing under the aegis of the West: a transnational approach to the breakup of Yugoslavia, „Bulletin of the Royal Institute for Inter-Faith Studies” 2003, vol. 5, no. 2, p. 1–16.
Golubović Z., Social change in 1990's and social character: The case of Yugoslavia, „Sociologija” 1995, vol. 37, no. 4, p. 441–453.
Hayden R., Imagined communities and real victims: self‐determination and ethnic cleansing in Yugoslavia, „American Ethnologist” 1996, vol. 23, no. 4, p. 783–801.
Hudson K., Breaking the South Slav dream: the rise and fall of Yugoslavia, London 2003.
Jovanović S., The Creation and breakup of Yugoslavia and Czechoslovakia: developing polypeitharchic history, Belgrade 2017.
Jović V., Psihoanalitički osvrt na pitanja kompenzacije prisilno mobilisanih izbeglica, in. Posledice prinudne mobilizacije izbeglica 1995. godine, eds. G. Opačić, V. Jović, B. Radović, G. Knežević, Beograd 2006, p. 105–130.
Knezevic M., Reporting rights? A look at threats to journalism in the former Yugoslavia since the Balkans wars, „Index on Censorship” 2015, vol. 44, no. 3, p. 52–55.
Kohn E., Rape as a weapon of war: women's human rights during the dissolution of Yugoslavia, „Golden Gate UL Rev.” 1994, no. 24, p. 199.
Kolarić J., Dosije: prisilna mobilizacija izbeglica, Beograd 2019.
Korac M., Gender, conflict and peace-building: lessons from the conflict in the former Yugoslavia, „Women's Studies International Forum” 2006, vol. 29, no. 5, p. 510– 520.
Lindsey R., From atrocity to data: historiographies of rape in former Yugoslavia and the gendering of genocide, „Patterns of Prejudice” 2002, vol. 36, no. 4, p. 59–78.
Lischer S., Kenyon S., Militarized refugee populations: humanitarian challenges in the former Yugoslavia, in: The Rosemarie Rogers Working Paper Series, 1999, no. 5.
López-Barajas Aguilar J., Y llegó la barbarie. Nacionalismo y juegos de poder en la destrucción de Yugoslavia, ”Cuadernos de Historia Contemporánea” 2016, no. 38, p. 474–475.
Lucarelli S., Europe and the breakup of Yugoslavia: a political failure in search of a scholarly explanation, Leiden 2000.
Magaš B., The destruction of Yugoslavia: tracking the break-up 1980–92, London-New York 1993.
Mandelbaum M., A perfect failure: NATO's war against Yugoslavia, ”Foreign Affairs” 1999, vol. 2–8.
Massey G., Hodson R., Sekulić D., Ethnic enclaves and intolerance: The case of Yugoslavia, ”Social Forces” 1999, vol. 78, no. 2, p. 669–693.
Mihajlov M., Can Yugoslavia survive?, ”Journal of democracy” 1991, vol. 2, no. 2, p. 79–91.
Mitić M., Vuković S., Psihološki profil prisilno mobilisanih, in: Posledice prinudne mobilizacije izbeglica 1995. godine, eds. G. Opačić, V. Jović, B. Radović, G. Knežević, Beograd 2006, p. 79.
Naimark N., Case H., Yugoslavia and its historians: understanding the Balkan wars of the 1990s, Stanford 2003.
Oberschall A., The manipulation of ethnicity: from ethnic cooperation to violence and war in Yugoslavia, „Ethnic and racial studies” 2000, vol. 23, no. 6, p. 982–1001.
Opačić G., Jović V., Knežević G., Tortura ili obuka: vrste mučenja u grupi izbeglica prisilno mobilisanih u Srbiji u toku 1995. godine, in: Posledice prinudne mobilizacije izbeglica 1995. godine, eds. G. Opačić, V. Jović, B. Radović, G. Knežević, Beograd 2006, p. 59.
Orel B., The Theatre exchange between Slovenia and the republics of former Yugoslavia in the 1990s, in: Theatre in the Context of the Yugoslav Wars, New York 2018, p. 227–242.
Pavković A., The fragmentation of Yugoslavia: nationalism and war in the Balkans, New York 2000.
Perks R., Thomson A., The oral history reader, Abingdon 2015.
Powers G., Religion, conflict and prospects for reconciliation in Bosnia, Croatia and Yugoslavia, „Journal of International Affairs” 1996, vol. 50, p. 221–252.
Rabrenovic G., The dissolution of Yugoslavia: ethnicity, nationalism and exclusionary communities, „Dialectical anthropology” 1997, vol. 22, no. 1, p. 95–101.
Radović B., „Oni” su ih htjeli, a „on” nije: o kontekstu, organizaciji i sprovođenju prinudne mobilizacije izbeglica u Srbiji 1995. godine, in: Posledice prinudne mobilizacije izbeglica 1995. godine, eds. G. Opačić, V. Jović, B. Radović, G. Knežević, Beograd 2006, p. 11
Ramet S., Thinking about Yugoslavia: scholarly debates about the Yugoslav breakup and the wars in Bosnia and Kosovo: Cambridge 2005.
Ramet S, Pavlakovic V., Serbia since 1989: politics and society under Milosevic and after. Washington 2007, http://public.eblib.com/choice/publicfullrecord.aspx?p=3444386 [access: 30.09.2020].
Schabas W., The UN international criminal tribunals: the former Yugoslavia, Rwanda and Sierra Leone: Cambridge 2006.
Press:
Alternativna informativna mreža (AIM). Jovanović V., Jeftine glave, 10.03.1994, http://aimpress.ch/dyn/pubs/archive/data/199403/40310-003-pubs-pod.htm [access: 27.11.2020].
Alternativna informativna mreža (AIM). Lučić Čavić M., Pregled štampe, 31.01.1994, http://www.aimpress.ch/dyn/pubs/archive/data/199401/40131-003-pubs-beo.htm [access: 27.11.2020].
Alternativna informativna mreža (AIM). Švarm F., Hajka na Krajišnike, 18.06.1995, http://www.aimpress.ch/dyn/pubs/archive/data/199506/50618-001-pubs-beo.htm [access: 27.11.2020].
„Danas”. Ministarstvo odbrane: Pavle Bulatović ubijen pre 20 godina a rezultata istrage ni danas nema, „Danas”, 07.02.2020, https://www.danas.rs/drustvo/ministarstvo-odbrane-pavle-bulatovic-ubijen-pre-20-godina-a-rezultata-istrage-ni-danas-nema/ [access: 27.11.2020].
„Deutsche Welle”. Rujević N., Konačno istina o Arkanovom ubistvu?, „Deutsche Welle”, 10.02.2020, https://www.dw.com/sr/kona%C4%8Dno-istina-o-arkanovom-ubistvu/a-52321421 [access: 27.11.2020].
Kurir.rs. Ceca nacionale sa Jovanon u ludom provodu! Srpska majka u transu na proslavi Bajrama kod Harisa Džinovića (video), https://www.kurir.rs/stars/3470129/ceca-i-jovana-u-ludom-nocnom-provodu-pevacica-sve-snimala-a-oni-su-im-pravili-drustvo-lom-video [access: 27.11.2020].
„Naša borba”. Lov na ljude na novosadski način: e, sad neću ni kako „oću“, „Naša borba“, 29.06.1995, p. 13.
„Naša borba”. Milicija odvodila mladiće sa maturske večeri, „Naša borba”, 15.06.1995.
„Naša borba”. Milicija ’češlja’ Studentski grad., „Naša borba”, 15.06.1995.
„Naša borba”. Mobilizacija krajišnika u Srbiji se nastavlja: Milicija ‘češlja’ Studentski grad, „Naša borba”, 15.06.1995.
„Naša borba”. Mobilizacija u Srbiji između politike i bezakonja: lov na topovsko meso, „Naša borba“, 24–25.06.1995, p. V.
„Naša borba”. Racija u beogradskom noćnom klubu „Havana“: upad u „raj za Bosance“, „Naša borba“, 27.06.1995, p. 2.
Sputniknews, Svakog četvrtka na Sputnjiku: Momir Bulatović - bez distance [Сваког четвртка на Спутњику: Момир Булатовић - без дистанце], 08.08.2016, https://rs.sputniknews.com/komentari/201708081112213294-Momir-bulatovic-kolumne-1/ [access: 27.11.2020].
„Svet&scandal”. Ceca Ražnatović o svojim nadimcima: “Srpska majka” mi je omiljen!, „Svet&scandal”, 06.02.2016, https://www.svet.rs/vesti/estrada/ceca-raznatovic-o-svojim-nadimcima-srpska-majka-mi-je-omiljen [access: 27.11.2020].
„Večernje novosti”. Kontrola, a ne mobilizacija, „Večernje novosti”, 25.06.1995.
”Vreme”. Milošević M., Švarm F., Nikolić Z., Brajović V., Milovanović V., Ubistvo ministra vojnog, ”Vreme”, 12.02.2000, https://www.vreme.com/arhiva_html/475/03.html [access: 27.11.2020].
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.