Słowa kluczowe
Ambasada PRL w Bukareszcie
Vaclav Havel
Nicolae Ceauşescu
Mirea Dinescu
dysydenci
Jak cytować
Abstrakt
Tekst powstał w oparciu o notatki opracowywane w 1989 roku przez polską ambasadę w Bukareszcie i dołączane do nich rożne teksy rumuńskich dysydentów, krytyczne wobec reżimu Nicoale Ceauşescu. Urzędnicy ambasady odnotowywali każdy przejaw sprzeciwu i oczekiwali pojawienia się zorganizowanej opozycji politycznej. Z ich punktu widzenia odosobnione akty protestu, kierowane w postaci listów otwartych do Prezydenta N. Ceauşescu czy przewodniczącego Związku Pisarzy, nie zwiastowały szybkiego upadku dyktatora. W kontekście wydarzeń z grudnia 1989 roku należy jednak uznać te protesty za świadectwo odrzucenia istniejącego systemu przez większość społeczeństwa. Ich treść i forma świadczą o zrozumieniu oraz trafnym wskazaniu źródeł katastrofalnej sytuacji Rumunii. Społeczeństwo rumuńskie było gotowe odrzucić ówczesny ustrój społeczny, gospodarczy i polityczny.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie
Nr nabytku 37/93, wiązka nr 2, teczka Rumunia.
Opracowania i artykuły:
Burakowski A., Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceauşescu 1965–1989, Warszawa 2008.
Câmpeanu P., Ceauşescu, Warszawa 2004.
Havel V, Siła bezsilnych, tłum, Agnieszka Holland, w: Vaclav Havel, Siła bezsilnych i inne eseje, Warszawa 2011.
Kunze T., Ceauşescu. Piekło na ziemi, Warszawa 2016.
Marie J. B., Praktyka Komisji Praw człowieka ONZ w związku z naruszeniami praw człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, t. 43, nr. 1, 1981, s. 1, 116 i inne, https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/21054/1/009%20JEAN-BERNARD%20MARIE%20RPEiS%2043%281%29%2C%201981.pdf [dostęp: 16.08.2020].
Paţilea P. (Crângan), The Political discourse as ideological subversive act in the Romanian totalitarian age. Mircea Dinescu’s case, „Procedia. Social and Behavioral Sciences” 2012, nr 63, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812047507 [dostęp: 27.11.2020].
Păun N., La chute du Mur de Berlin, symboles et action en Roumanie, https://books.openedition.or/cirac/265#text [dostęp: 12.09.2020].
Willaume M., Rumunia, Warszawa 2004.
Prasa:
Buletin de stiri17 martie 1989, Radio Europa Liberă Râmania, Istoria trăită, Sorin Şerb, 16 martie 2019,
https://romania.europalibera.org/a/buletin-de-stiri-17-martie-1989/29824981.html [dostęp: 12.09.2020].
Razem przeciw NIEMU. Rozmowa z Corneliu Bogdanem, przeprowadzona przez Annę Husarską, „Gazeta Wyborcza”, 03.01.1990.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.