Słowa kluczowe
realizm
naturalizm
modernizm
ekspresjonizm
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł podejmuje znany problem złożonych relacji między twórczością Stanisława Przybyszewskiego a naturalizmem, przenosząc go jednak z płaszczyzny stricte światopoglądowej na bardziej poetologiczną. W centrum uwagi umieszcza bowiem spór o opis i opisowość jako te składniki dzieła literackiego (lub malarskiego), które konstytuują obraz świata. Rzecz dotyczy więc styku estetyki z epistemologią.
Bibliografia
Baguley, David. Naturalist Fiction. The Entropic Vision. Cambridge: Cambridge University Press, 1990.
Dietzel, Thomas. Hügel, Hans-Otto. Deutsche literarische Zeitschriften 1880–1945. Ein Repertorium. München: K.G. Saur, 1988.
Eile, Stanisław. „Powieść «nagiej duszy»”. Teksty nr 1 (1973): 67–82.
Franczak, Jerzy. Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej. Kraków: Universitas, 2007.
Hamon, Philippe. „Czym jest opis?”. Przetłumaczone przez Agnieszka Kuryś i Katarzyna Rytel. Pamiętnik Literacki 74, nr 1 (1983): 195–220.
Kołaczkowski, Stefan. „Twórcze fermenty”. Wiadomości Literackie nr 18 (1928): 1.
Kralkowska-Gątkowska, Krystyna. „Antymimesis i wizja. Typy konstrukcji przestrzeni w powieściach Stanisława Przybyszewskiego”. W Przełom antypozytywistyczny w polskiej świadomości kulturowej końca XIX wieku. Zredagowane przez Tadeusz Bujnicki i Janusz Maciejewski, 131–161. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986.
Kralkowska-Gątkowska, Krystyna. „Kompozycja powieści Przybyszewskiego”. W Studia o przemianach gatunkowych w powieści polskiej XX wieku, Zredagowane przez Tadeusz Bujnicki, 7–34. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1987.
Matuszek, Gabriela. „Der geniale Pole”? Niemcy o Stanisławie Przybyszewskim (1892–1992). Wydanie 2 rozszerzone. Kraków: Universitas, 1996.
Matuszek, Gabriela. Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii. Kraków: Universitas, 2008.
Michalski, Henryk. Przestrzeń przedstawiona. Szkice z poetyki mimesis w powieści XIX-wiecznej. Warszawa: IBL, 1999.
Mokranowska, Zdzisława. „Parodia”. W Słownik literatury polskiej XIX wieku. Zredagowane przez Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa, 679–682. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991.
Programy i dyskusje literackie Młodej Polski. Opracowane przez Maria Podraza-Kwiatkowska. Wyd. 2 rozszerzone. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977.
Przewóski, Edward. „Emil Zola jako krytyk naturalistyczny”. W Krytyka literacka we Francji. T. 1. Zredagowane przez Antoni Lange, 87–143. Lwów: Księgarnia H. Altenberga, 1899.
Przybyszewski, Stanisław. Ekspresjonizm, Słowacki i „Genezis z Ducha”. Poznań: „Zdrój”, 1918.
Przybyszewski, Stanisław. Listy. T. 1. Zredagowane przez Stanisław Helsztyński. Gdańsk–Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Nauki i Sztuki, Spółka Wydawnicza „Parnas Polski”, 1937.
Przybyszewski, Stanisław. Moi współcześni. Wśród obcych. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, 1926.
Przybyszewski, Stanisław. „Moja autobiografia”. Wiadomości Literackie nr 18 (1928): 2.
Przybyszewski, Stanisław. Na drogach duszy. Kraków: L. Zwoliński i S-ka, 1900.
Przybyszewski, Stanisław. Pro domo mea. Berlin: Storm, 1895.
Przybyszewski, Stanisław. Synagoga szatana i inne eseje. Wybrane, przetłumaczone i opatrzone wstępem przez Gabriela Matuszek. Kraków: Oficyna Literacka, 1995.
Przybyszewski, Stanisław. Werke, Aufzeichnungen und ausgewählte Briefe. T. 6: Kritische und essayistische Schriften Werke. Zredagowane przez Jörg Marx. Paderborn: Igel Verlag Literatur, 1992.
Przybyszewski, Stanisław. Wybór pism. Opracowane przez Roman Taborski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1966.
Rembowska-Płuciennik, Magdalena. „«Mitologia mózgu» – casus Stanisława Przybyszewskiego”. W Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku, 45–51. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2012.
Robert, Guy. Emil Zola. Ogólne zasady i cechy jego twórczości. Przetłumaczone przez Irena Wachlowska. Posłowie Halina Suwała. Warszawa: PIW, 1968.
Sławiński, Janusz. „O opisie”. Teksty nr 1 (1981): 119–138.
Szukiewicz, Maciej. „Stanisław Przybyszewski (Próbka sylwetki literackiej)". Dziennik Krakowski nr 330 (1897): 2; nr 331 (1897): 2; nr 332; nr 333 (1897): 2; nr 334 (1897): 2; nr 335 (1897): 2; nr 340 (1897): 2; nr 341 (1897): 2; nr 343 (1897): 2; nr 344 (1897): 2; nr 345 (1897): 2-3; nr 346 (1897): 2; nr 347 (1897): 2.
Szukiewicz, Maciej. „Stanisław Przybyszewski". Przegląd Tygodniowy nr 14 (1897): 163-165; nr 15 (1897): 175-177; nr 16 (1897): 189-191.
Szymańska, Beata. „Letejska strona sztuki (Koncepcja nieświadomości w polskiej literaturze modernistycznej)”. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 22 (1976): 177–200.
Taborski, Roman. „Przybyszewski w Wiedniu”. W Wśród wiedeńskich poloników. Wyd. 2 zmien. i powiększone, 125–134. Kraków–Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1983.
Über Stanislaw Przybyszewski. Rezensionen – Erinnerungen – Porträts – Studien (1892–1995). Rezeptionsdokumente aus 100 Jahren. Zredagowane przez Gabriela Matuszek. Paderborn: Igel Verlag Wissenschaft, 1995.
Wyka, Kazimierz. „«Naga dusza» i naturalizm”. Przegląd Współczesny nr 10 (1937): 114–131.
Wyka, Kazimierz. Modernizm polski. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1959.
Wyka, Marta. „Przybyszewski – powieściopisarz”. W Stanisław Przybyszewski. W 50-lecie zgonu pisarza. Zredagowane przez Hanna Filipkowska, 77–92. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982.
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.