Nastrój
PDF
PDF (English)

Słowa kluczowe

estetyka
nastrój
kategoria
Stimmung
teoria literatury
H. U. Gumbrecht
David Wellbery
czytanie nastrojów
zestrojenie
całość
Leo Spitzer
nastrojowość
harmonia

Jak cytować

Ronge, G. (2016). Nastrój. Forum Poetyki, (3), 78–83. https://doi.org/10.14746/fp.2016.3.26708

Abstrakt

Hasło „nastrój” stanowi próbę zdefiniowania tej kategorii na gruncie poetologicznym. Choć sam termin pojawiał się często w dyskusjach o literaturze już w epoce romantyzmu i symbolizmu, jego znaczenie odczytywano raczej intuicyjnie i arbitralnie i stanowił on bardziej środek estetycznego wartościowania dzieł literackich niż ściśle określone pojęcie z zakresu literaturoznawstwa. Postulowane przez H. U. Gumbrechta nowe spojrzenie na nastrój i zaproszenie do rozważania go w kategoriach teorii literatury i kultury oraz poetyki wymaga jasnego określenia jego pozycji w repertuarze pojęć poetologicznych i podjęcia próby zdefiniowania naukowych funkcji, które ta tradycyjna, ale odczytywana przez Gumbrechta w zupełnie nowy sposób, kategoria mogłaby realizować.

https://doi.org/10.14746/fp.2016.3.26708
PDF
PDF (English)

Bibliografia

Baranowski, Paweł, i Fred Hatt. Światło w malarstwie. Poznań, 2013.

Gumbrecht, Hans Ulrich. Atmosphere, Mood, Stimmung. On a Hidden Potential of Literature. Przetłumaczone przez Erik Butler. Stanford: Stanford University Press, 2012.

Gumbrecht, Hans Ulrich. „«Czytanie nastrojów». Jak można pomyśleć dziś rzeczywistość literatury”. W Teoria - literatura - życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej, zredagowane przez Anna Legeżyńska i Ryszard Nycz, przetłumaczone przez Andrzej Żychliński. Warszawa, 2012.

Kant, Immanuel. Krytyka Władzy Sądzenia. Przetłumaczone przez Jerzy Gałecki. Warszawa, 1986.

Ronge, Gerard. „«Czytanie nastrojów» Hansa Ulricha Gumbrechta jako «anty-metoda» analizy tekstów literackich”. W Tematy modne w humanistyce. Studia interdyscyplinarne., zredagowane przez Łukasz Grajewski, Jakub Osiński, Aleksandra Szwagrzyk, i Paweł Tański, 142–56. Toruń, 2015.

Sobol, Elżbieta, red. „Nastrój”. W Słownik języka polskiego PWN. Warszawa, 2002.

Spitzer, Leo. „Classical and Christian Ideas of World Harmony. Prolegomena to an Interpretation of the Word «Stimmung»”. Przetłumaczone przez Gerard Ronge. Traditio, nr 2 (1944): 409–64.

Wellbery, David. „Stimmung”. W Ästhetische Grundbegriffe. Historisches Wörterbuch, zredagowane przez Karlheinz Barck, T. 5. Stuttgart-Weimar, 2003