Słowa kluczowe
Chiny
eurazjanizm
Nagi rok
Sankt-Piter-Burkh
Kitajskij dniewnik
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł omawia sposób przedstawiania i opisywania Chin w dziełach Borisa Pilniaka. Autor stawia tezę, iż twórczość fikcyjna i dzienniki podróżne Pilniaka reprezentują dwa podejścia w literackiej reprezentacji Chin: wyobrażone [imaginary] i dokumentarne [documentary]. Elementem łączącym owe podejścia jest fundamentalna dla pisarza wizja eurazjatycka, którą z jednej strony można postrzegać jako dziedzictwo uniwersalistycznej postawy rosyjskiej tradycji modernistycznej, a z drugiej jako odpowiedź na kryzys tożsamości narodowej, który wyrasta z ówczesnych realiów geopolitycznych. Wyobrażenia Pilniaka na temat Chin miały charakter produktu ubocznego wyobraźni poetyckiej w dziełach napisanych przed 1922 rokiem. Tam kontynuowany był palimpsestowy proces wpisywania mitu chińskiego w rosyjskie środowisko literackie, co przekładało się na utrwalenie pojęciowej internalizacji „Chin” w kształtującej się po swojemu Rosji. Przykładem jest obraz „Kitaj-gorodu” w powieści Nagi rok, który generował różne symboliczne znaczenia Chin. Od roku 1922 wariacje narracyjnej scenerii w prozie Pilniaka odzwierciedlały wpływ ówczesnych wydarzeń na obsesyjne myśli autora dotyczące historycznego związku Rosji i Azji. Wielkie znaczenie dla Pilniaka miała jego wyprawa do Chin w 1926 roku, której rezultatem jest Kitajskij dniewnik (Dziennik chiński). Państwo chińskie staje się tam punktem odniesienia rosyjskiej autorefleksji, socjopolitycznych i ideologicznych wahań. Łącząc wyobrażenie historii z komentarzem na temat rzeczywistości, Pilniak, w różnych sposobach przedstawiania Chin, pragnął zobrazować zmieniającą się tożsamość Rosji, zarówno z jej mitologizowanej przeszłości, jak z i uwydatnionej teraźniejszości.
Bibliografia
Abdurazakova, Elena. „Tema Vostoka v tvorchestve Borisa Pil’niaka”. Rozprawa doktorska. Far Eastern Federal University, 2005.
Bassin, Mark. Glebov, Sergey. Laruelle, Marlene. „What Was Eurasianism and Who Made It?”. W Between Europe and Asia: The Origins, Theories, and Legacies of Russian Eurasianism, 1–12. Zredagowane przez Mark Bassin, Sergey Glebov i Marlene Laruelle. Pittsburg: University of Pittsburg Press, 2015.
Browning, Gary. Boris Pilniak: Scythian at a Typewriter. Ann Arbor: Ardis Publishers, 1985.
Damerau, Reinhard. Boris Pil’njaks Geschichts- und Menschenbild: Biographische und thematische Untersuchungen. Giessen: Wilhelm Schmitz, 1976.
Doran, Sabine. The Culture of Yellow or the Visual Politics of Late Modernity. New York: Bloomsbury, 2013.
Kriuchkov, Vladimir. „O «prazdnoi mozgovoi igre» v «Sankt-Piter-Burkhe” B. A. Pil’niaka”. Voprosy literatury 2 (2005): 66–110.
Liubomova, M. I. „O Peterburgskikh povestiakh Borisa Pilnyaka”. W Boris Pilnyak, Opyt sevodniashnevo prochteniia, 55–62. Moscow: Nasledie, 1995.
Maguire, Robert. Red Virgin Soil: Soviet Literature in the 1920’s. Evanston: Northwestern University Press, 2000.
Moraniak-Bamburian, Nirman. „B.A. Pilnyak i «Peterburgskii tekst»”. W B.A. Pilnyak. Issledovanija i materialy, mezhvuzovskii sbornik nauzhnykh trudov 1. Zredagowane przez Aleksandr Auer, 36–46. Kolomna: Izd-vo. KGPI, 2001.
Pilniak, Boris. Chinese Stories and Other Tales. Przetłumaczone przez Vera Reck and Michael Green. Norman: University of Oklahoma Press, 1988.
Pilniak, Boris. Mashiny i volki. Munich: W. Fink, 1925.
Pilniak, Boris. Maszyny i wilki. Przełożyła i posłowiem opatrzyła Janina Dziarnowska. Warszawa: Czytelnik 1984.
Pilniak, Boris. Sankt-Piter-Burkh. Letchworth: Prideaux Press, 1979.
Pilniak, Boris. Sobranie Sochinenii. Moscow: Gos. izd-vo., 1929.
Pilniak, Boris. Stat’i 1922–1929. Moscow: Sovetskii pisatel’, 1991.
Pilnyak, Boris. Nagi rok. Przetłumaczone przez Janina Dziarnowska. Wstępem opatrzyła Ewa Korpała-Kirszak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.
Pilnyak, Boris. The Tale of the Unextinguished Moon and Other Stories. Przetłumaczone przez Beatrice Scott. New York: Washington Square Press, 1967.
Prokhorov, Aleksandr, red. Bol’shaia sovetskaia entsiklopediia. Moscow: Sov. entsiklopediia, 1973.
Solzhenitsyn, Aleksandr. „«Golyi god» Borisa Pilnyaka”. Novyi mir 1 (1997): 195
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.