Abstrakt
W artykule analizuję sposób sfunkcjonalizowania enumeracji w poezji Juliana Kornhausera, przyglądając się różnym etapom twórczości poety. Enumeracja spełnia w tej poezji wiele zadań, stanowi swego rodzaju metodę „zalaminowania” elementów rzeczywistości, ale jest przede wszystkim próbą wydobycia rzeczy i wspomnień z przeszłości, retroaktywnego ich odzyskiwania, choć w niepełnej formie. To zdecydowanie rodzaj awangardowego z ducha eksperymentu, prowadzącego do uchwycenia tożsamości podmiotu. Podążając za myślą Umberto Eco czy Michela Foucaulta, którzy (każdy na swój sposób) w swoich pracach odnosili się do nieskończonych możliwości wykorzystania oraz różnych form wyliczenia, warto przyjrzeć się ich zróżnicowanym układom i funkcjom, a przede wszystkim sposobom, w jaki potencjał tego zabiegu wykorzystuje autor Za nas, z nami.
Bibliografia
Agamben, Giorgio. Profanacje. Przetłumaczone przez Mateusz Kwaterko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006.
Baron-Milian, Marta. „Wyliczenie/enumeracja”. W: Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia. Zredagowane przez Zbigniew Kadłubek, Beata Mytych-Forajter. Aleksander Nawarecki. 514–519. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2017.
Bieńkowski, Zbigniew. „Rzeczownik”. W: Kultura (Warszawa) 26 (1973): 3.
Bogalecki, Piotr. „Pomarańcza dla Juliana Kornhausera”. W: Teksty Drugie 4 (2019): 48.
Brzękowski, Jan. Wyobraźnia wyzwolona. Szkice i wspomnienia. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976.
Bukowiec, Paweł. Metronom. O jednostkowości poezji „nazbyt” rytmicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2015.
Cieślak-Sokołowski, Tomasz. „Zapomniany język Kornhausera. Glosy do wiersza Tyle rzeczy niezwykłych”. W: Było nie minęło. Antologia tekstów krytycznych poświęconych twórczości Juliana Kornhausera. Zredagowane przez Adrian Gleń. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2011.
Czaja, Kamila. (Nie)przygotowani. Metafora szkoły w polskiej poezji współczesnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018.
Czapliński, Przemysław. „Literatura i nadmiar”. Kultura Współczesna 1 (2013): 121.
Dziadek, Adam. Projekt krytyki somatycznej. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2014.
Dziadek, Adam. „Rytm i ciało. Henri Meschonnica krytyka rytmu”. W: Szybko i szybciej. Eseje o pośpiechu w kulturze. Zredagowane przez Marek Bieńczyk, Aleksander Nawarecki, Dorota Siwicka. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 1996.
Dziadek, Adam. Rytm i podmiot w liryce Jarosława Iwaszkiewicza i Aleksandra Wata. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1999.
Eco, Umberto. Szaleństwo katalogowania. Przetłumaczone przez Tomasz Kwiecień. Poznań: Wydawnictwo Rebis, 2009.
Foucault, Michel. Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych. Przetłumaczone przez Tadeusz Komendant, Anna Tatarkiewicz. Gdańska: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2007.
Foucault, Michel. „Sobą pisanie”, W: Powiedziane, napisane Szaleństwo i literatura. Przetłumaczone przez Bogdan Banasiak, 306–307. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2009.
Gleń, Adrian. „Marzenie, które czyni poetą”… Autentyczność i empatia w dziele literackim Juliana Kornhausera. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2013.
Głowiński, Michał. Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe. Wydawnictwo Universitas: Kraków, 2009.
Grochowski, Maciej. „Wprowadzenie do opisu wyliczenia jako zasady budowy tekstu”. Pamiętnik Literacki 3 (1978): 133.
Gutorow, Jacek. „Języki Kornhausera”. W: Było nie minęło. Antologia tekstów krytycznych poświęconych twórczości Juliana Kornhausera. Zredagowane przez Adrian Gleń, 108. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2011.
Kornhauser, Julian. „Realizm nienaiwny”. W: Krytyka zebrana. T. II. Zredagowane przez Adrian Gleń, Jakub Kornhauser, 311. Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2019.
Kornhauser, Julian. Wiersze zebrane. Poznań: Wydawnictwo WBPiCAK, 2016.
Markowski, Michał Paweł. „Reprezentacja i ekonomia”. Teksty Drugie 4 (2004): 11–27.
Michałowski, Piotr. „Prywatne kolekcje w depozycie fikcji: Kwiaty polskie Juliana Tuwima”. Teksty Drugie 62, nr 3 (2000): 19.
Nycz, Ryszard. „Poetyka epifanii a modernizm. Od Norwida do Leśmiana”. Teksty Drugie 4 (1996): 21.
Pawelec, Dariusz. „Pokolenie 68. Wybrane zagadnienia języka artystycznego”. W: Cezury i przełomy. Studia o literaturze polskiej XX wieku. Zredagowane przez Krzysztof Krasuski, 125. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1994.
Pawelec, Dariusz. Od kołysanki do trenów. Z hermeneutyki form poetyckich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006.
Pawelec, Dariusz. Poezja Stanisława Barańczaka. Reguły i konteksty. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1992.
Przyboś, Julian. „Sens poetycki”. W: Sens poetycki, tom 1, 50. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1967.
Ruwet, Nicolas. „Synekdochy i metonimie”. Przetłumaczone przez Aleksander Wit Labuda. Pamiętnik Literacki 68 (1977): 265.
Sendyka, Roma. „Lista”. Autobiografia. Literatura. Kultura. Media 1 (2014): 112.
Slany, Katarzyna. „Karnawalizacja grozy w folklorze dziecięcym”. Literatura Ludowa 1 (2017): 3–19.
Tokarz, Bożena. Poetyka Nowej Fali, 83. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1990.
Tuwim, Julian. Bal w operze. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2006.
Węgrzyniak, Anna. Ja głosów świata imitator. Studia o poezji Juliana Tuwima. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.