Wersje
- 2022-12-29 - (2)
- 2022-12-29 - (1)
Słowa kluczowe
Nicholas Brown
historia polskiej krytyki literackiej
autonomia literatury
Jak cytować
Abstrakt
Pierwsza część artykułu jest próbą przeniesienia na grunt rozważań nad historią polskiej krytyki literackiej koncepcji Nicholasa Browna przedstawionej w książce Autonomy. The Social Ontology of Art Under Capitalism. Z kolei w drugiej części, inspirowanej projektem konstelacji krytycznych, na przykładzie heterogenicznych wypowiedzi z lat 90. XX wieku autor śledzi przejawy charakterystycznej dla późnokapitalistycznych społeczeństw ideologii estetycznej, w myśl której dzieło literackie jest takim samym towarem, jak każdy inny.
Bibliografia
Adorno, Theodor W. „Przemysł kulturalny: podsumowanie”. W: Przemysł kulturalny. Wybrane eseje o kulturze masowej, red. Tomasz Maślanka, Rafał Wiśniewski, tłum. Marta Bucholc, 143–155. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2019.
Antonik, Dominik. Autor jako marka: literatura w kulturze audiowizualnej społeczeństwa informacyjnego. Kraków: Universitas, 2014.
Antonik, Dominik. „Przeciw autonomii: pisarze-celebryci i próba rewizji illusio literatury”. W: Filozofia filologii, red. Łukasz Żurek, Artur Hellich, Jan Potkański, Helena Markowska-Fulara, 286–309. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019. DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323541622.pp.286-308 DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323541622.pp.286-308
Błoński, Jan. „Rok 1989 jest równie ważny co 1918…” NaGłos 1 (1990).
Brown, Nicholas. „Introduction. On Art and Commodity Form”. W: Autonomy: The Social Ontology of Art under Capitalism, 1–39. Durham: Duke University Press, 2019. DOI https://doi.org/10.1215/9781478002673-001 DOI: https://doi.org/10.1215/9781478002673-001
Brown, Nicholas. „Late postmodernism”. CLCWeb: Comparative Literature and Culture 22, 3 (2020). DOI https://doi.org/10.7771/1481-4374.3916 DOI: https://doi.org/10.7771/1481-4374.3916
Cywińska, Izabella. „Rynek i wartości”. Gazeta Wyborcza, 29.06.1990. Archiwum Cyfrowe „Gazety Wyborczej”.
Czapliński, Przemysław. „Rzemieślnicy, kpiarze, immoraliści”. Czas Kultury 5/6 (1995): 4–10.
Czapliński, Przemysław. „Żwawy trup. Krytyka literacka 1989–2004”. W: Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości, 87–133. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007.
„Człowiek na kryzys. Z Grzegorzem Bogutą, dyrektorem Państwowego Wydawnictwa Naukowego, rozmawiała Danuta Zagrodzka”. Gazeta Wyborcza, 13.07.1991.
Darska, Bernadetta. „Reklamować czy polecać. O towarze jakim jest literatura”. W: Dwadzieścia lat literatury polskiej: 1989–2009, red. Dariusz Nowacki, Krzysztof Uniłowski, t. 1, cz. 2. Życie literackie po roku 1989: 13–26. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011.
Duda, Maciej. „Robinson”. Czas Kultury (dwutygodnik), 23.01.2018. https://czaskultury.pl/czytanki/robinson/.
Głowiński, Michał. „Socparnasizm”. W: Rytuał i demagogia: trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej. Warszawa: Open, 1992.
Głowiński, Michał. „Tak jest dziwnie, tak jest inaczej”. Teksty 10 (1973): 9–15.
Golka, Marian. Rynek sztuki. Poznań: Artia, 1991.
Golka, Marian. Socjologiczny obraz sztuki. Poznań: Ars Nova, 1996.
Grupiński, Rafał, Izolda Kiec. „Emocjonalny realizm”. W: Niebawem spadnie błoto czyli Kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej, 145–149. Poznań: Wydawnictwo Obserwator, 1997.
Grupiński, Rafał, Izolda Kiec. Niebawem spadnie błoto czyli Kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej. Poznań: Wydawnictwo Obserwator, 1997.
Grupiński, Rafał, Izolda Kiec. „Schizmatycy, pielgrzymi, duchobiorcy, czyli niezrównana całość, która się rozpadła…”. W: Niebawem spadnie błoto czyli Kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej, 51–145. Poznań: Wydawnictwo Obserwator, 1997.
Grupiński, Rafał, Izolda Kiec. „W poszukiwaniu absolutnego słuchu”. W: Niebawem spadnie błoto czyli Kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej, 110–113. Poznań: Wydawnictwo Obserwator, 1997.
Jak sprzedać książkę? Poradnik dla sprzedawcy. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1948. https://polona.pl/item/jak-sprzedac-ksiazke-poradnik-dla-sprzedawcy,MTExNjM1MjM4/.
Kaczmarski, Paweł. „Materialism As Intentionalism: on the Possibility of a «New Materialist» Literary Criticism”. Praktyka Teoretyczna 34, 4 (2019). https://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/21971. DOI https://doi.org/10.14746/prt2019.4.10 DOI: https://doi.org/10.14746/prt2019.4.10
Kałuża, Anna. „Estetyczna autonomia poezji: krytyka kultury masowej”. W: Bumerang. Szkice o polskiej poezji przełomu XX i XXI wieku. Wrocław: Biuro Literackie, 2010.
Kałuża, Anna. „Pęknięcia”. W: Wielkie wygrane. Wspólne sprawy poezji, krytyki i estetyki, 224–227. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2011.
Komendant, Tadeusz. „Zostaje kantyczka. Tekst wygłoszony na zjeździe poetów”. W: Zostaje kantyczka: eseje z pogranicza czasów, 5–15. Warszawa: Oficyna Literacka, 1987.
Koronkiewicz, Marta. „Żeby było normalnie. W jaki sposób początek opowieści o trzydziestoleciu literatury najnowszej wyznacza jej koniec”. Śląskie Studia Polonistyczne 18, 2 (2021): 1–16. DOI https://doi.org/10.31261/SSP.2021.18.15 DOI: https://doi.org/10.31261/SSP.2021.18.15
Kozicka, Dorota, Monika Świerkosz, Katarzyna Trzeciak,. „«Innowacyjne rozumienie». Konstelacyjne badania krytyki literackiej”. W: Konstelacje krytyczne, t. 1 Teorie i praktyki: 7–23. Kraków: Universitas, 2020.
Lalewicz, Janusz. „Proces i aparat komunikacji literackiej”. Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja 37 (1978): 17–36.
Marecki, Piotr, Ewelina Sasin. „Geneza i rozwój pola literackiego w Polsce po 1989”. W: Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu: podręcznik, 41–65. Kraków: Korporacja Ha!art, 2015.
Marks, Karol. Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Tłum. Henryk Lauer, Mieczysław Kwiatkowski, Jerzy Heryng. T. 1: Proces wytwarzania kapitału. Warszawa: Książka i Wiedza, 1951.
Musiał, Grzegorz. „Wielki bajer czyli o czerwonych plackach, pejczach i jeszcze trochę”. Tygodnik Powszechny 7 (1995): 13.
Nowacki, Dariusz. „«Robinson w Bolechowie» Macieja Płazy: powieść dla tych, którzy potrafią odróżnić literaturę piękną od produkcji książkowej”. Gazeta Wyborcza, 3.01.2018. https://wyborcza.pl/7,75517,22847981,robinson-w-bolechowie-macieja-plazy-powiesc-dla-tych-ktorzy.html.
Orska, Joanna. „O «lewicowej» strategii współczesnej krytyki literackiej wobec wolnego rynku mediów”. W: Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Między rynkiem a uniwersytetem, red. Dorota Kozicka, Tomasz Cieślak-Sokołowski, 219–234. Kraków: Universitas, 2007.
Sosnowski, Jerzy. „Grześ wśród Rastignaców”. Tygodnik Powszechny 4 (1995): 12.
Szot, Wojciech. „Maciej Płaza, «Robinson w Bolechowie»”. Zdaniem Szota, 11.12.2017. https://zdaniemszota.pl/1070-maciej-plaza-robinson-w-bolechowie.
Śliwiński, Piotr, Przemysław Czapliński. „Arcydzieło na tydzień”. W: Kontrapunkt. Rozmowy o książkach, 167–171. Poznań: Obserwator, 1999.
Śliwiński, Piotr, Przemysław Czapliński. „Paragon kasowy, czyli historia literatury w odcinkach”. W: Kontrapunkt. Rozmowy o książkach, 163–166. Poznań: Obserwator, 1999.
Uniłowski, Krzysztof. „Cała prawda o «prozie środka». Cz. 1”. Fa-Art 3 (2002): 10–15.
Uniłowski, Krzysztof. „Cała prawda o «prozie środka». Cz. 2”. Fa-Art 4 (2002): 32–41.
Uniłowski, Krzysztof. „Cała prawda o «prozie środka». Cz. 3”. Fa-Art 1/2 (2003): 72–75.
Viktorsson, Mio Tastas, Saoirse Gowan. „Revisiting the Meidner Plan”. Jacobin Magazine, 22.08.2017. https://jacobinmag.com/2017/08/sweden-social-democracy-meidner-plan-capital.
Żółkiewski, Stefan. Cetno i licho: szkice 1938–1980. Warszawa: Książka i Wiedza, 1983.
Żółkiewski, Stefan. „Pomysły do teorii produkcji literackiej”. W: Kultura, socjologia, semiotyka literacka: studia, 511–555. Z Prac Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979.
Żurek, Łukasz. „Drugi modernizm”. Dwutygodnik, luty 2018. https://www.dwutygodnik.com/artykul/7643-drugi-modernizm.html.
Żurek, Łukasz. „Lustro akustyczne”. Dwutygodnik, maj 2018. https://www.dwutygodnik.com/artykul/7796-lustro-akustyczne.html.
Żurek, Łukasz. „Wiersz i gumowa kaczka. Odpowiedź Dawidowi Kujawie”. Mały Format, 13.07.2021. http://malyformat.com/2021/07/wiersz-i-gumowa-kaczka-odpowiedz-dawidowi-kujawie/
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Łukasz Żurek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.