Wersje
- 2024-03-11 - (3)
- 2022-12-29 - (2)
- 2022-12-29 - (1)
Słowa kluczowe
lewica
marksizm
klasa
transformacja ustrojowa
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest wskazanie (wybranych) przyczyn i strategii usuwania pojęcia klasy z polskiego dyskursu krytycznoliterackiego po roku 1989. Przedmiotem analizy jest przede wszystkim pewna tradycja niemarksistowskiej krytyki lewicowej, określona nazwiskami Marii Janion, Kingi Dunin i Igora Stokfiszewskiego. Artykuł wskazuje, w jaki sposób ogólna wizja świata i polityki implicytnie szkicowana w pracach wymienionych krytyków wyklucza możliwość znaczącego wykorzystania pojęcia klasy.
Finansowanie
Projekt „Autonomia 2.0. Nowe podejścia do autonomii we współczesnej krytyce literackiej” (nr 2021/04/N/HS2/01612) finansowany przez Narodowe Centrum Nauki.
Bibliografia
Czapliński, Przemysław. Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007.
Dunin, Kinga. Czytając Polskę. Warszawa: WAB, 2004.
Dunin, Kinga. Karoca z dyni. Warszawa: Sic!, 2000.
„E.P. Thompson on Europe, from 1975”. https://kmflett.wordpress.com/2019/09/09/e-p-thompson-on-europe-from-1975/.
Edwards, Jason. „The Materialism of Historical Materialism”. W: New Materialisms, red. Diana Coole, Samantha Frost. Durham-London: Duke University Press, 2010.
Hoły-Łuczaj, Magdalena. „Czy «zwrot polityczny» to «zwrot marksistowski»? Projekt «Krytyki Politycznej» a marksistowska tradycja literaturoznawcza”. Literaturoznawstwo 6-7 (2012-2013): 11–26.
Jameson, Fredric. The Political Unconscious. London: Methuen, 1981.
Janicka, Katarzyna, Kazimierz Słomczyński. „Struktura społeczna w Polsce: klasowy wymiar nierówności”. Przegląd Socjologiczny 63 (2014): 55–72 .
Janion, Maria. „Szanse kultur alternatywnych”. Res Publica 3 (1991): 107–110.
Janion, Maria. Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś? Warszawa: Sic!, 1996.
Kaczmarski, Paweł, Marta Koronkiewicz. „Literatura ludowa jako projekt”. Mały Format 7-9 (2021). http://malyformat.com /2021/10/literatura-ludowa/.
Kaczmarski, Paweł. „Trzy opowieści o awansie klasowym”. Mały Format 6 (2019). http://malyformat.com/2019/06/opowiesci-o-awansie-klasowym/.
Knapek, Ryszard. „Ustanowienie uniwersalizmu”. ArtPapier 5 (2010). http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=102&artykul=2370.
Maliszewski, Karol. „Czkawka po Lukácsu”. Tygodnik Powszechny, 13.03.2007.
Martin, Hans-Peter, Harald Schumann. Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt. Tłum. Marek Zybura. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1999.
Meiksins Wood, Ellen. The Retreat from Class. London-New York: Verso, 1986.
Michaels, Walter Benn. Kształt znaczącego. Tłum. Jan Burzyński. Kraków: Ha!art, 2006.
Mitchell, Bill, Thomas Fazi. Reclaiming the State. London: Pluto Press, 2017.
Orska, Joanna. „O «lewicowej» strategii współczesnej krytyki literackiej wobec wolnego rynku mediów”. W: Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku, red. Dorota Kozicka, Tomasz Cieślak-Sokołowski, ???. Kraków: Universitas, 2007.
Polityka literatury. Przewodnik Krytyki Politycznej. Red. Kinga Dunin et al. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009.
„Rzeczpospolita klas. Z Kazimierzem M. Słomczyńskim rozmawiają Staś Chankowski, Stanisław Zakroczymski”. Magazyn Kontakt, 27.01.2015, https://magazynkontakt.pl/prof-slomczynski-rzeczpospolita-klas/.
Sala, Zuzanna. „Eternit i wiśnie, czyli o zadupiach w poezji polskiej”. Czas Kultury. Dwutygodnik 2 (2021). https://czaskultury.pl/artykul/eternit-i-wisnie-czyli-o-zadupiach-w-poezji-polskiej/.
Sala, Zuzanna. „O tym jak szlachcic rabację wywołał”. https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/o-tym-jak-szlachcic-rabacje-wywolal/.
Skurtys, Jakub. „Bywa rewolucyjna. Podsumowanie roku 2019 w poezji”. Mały Format 12 (2019). http://malyformat.com/2020/02/bywa-rewolucyjna-podsumowanie-roku-2019-poezji/.
Stokfiszewski, Igor. „Poezja a demokracja”. Tygodnik Powszechny 10 (2007): ???.
Stokfiszewski, Igor. „Poezja uników”. Gazeta Wyborcza 33 (2007): ???.
Stokfiszewski, Igor. „Pragmatyczna krytyka kultury”. Ha!art 21 (2005): ???.
Stokfiszewski, Igor. Zwrot polityczny. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009.
„Studenci to nie jest niższy personel. Z Marią Janion rozmawiają Kazimiera Szczuka i Sławomir Sierakowski”. W: Uniwersytet zaangażowany. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. Zespół KP, ???. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2010.
Thurow, Lester. Przyszłość kapitalizmu. Jak dzisiejsze siły ekonomiczne kształtują świat jutra. Tłum. Lech Czyżewski. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1999.
Tittenbrun, Jacek. „Death of Class?”. Przegląd Socjologiczny 2 (2014): 35–53.
Uniłowski, Krzysztof. „Chcieliśmy rynku…”. Teksty Drugie 1/2 (2002): 259–268.
Williams, Raymond. Marksizm i literatura. Tłum. Antoni Chojnacki, Edward Kasperski. Warszawa: PWN, 1989.
Żuk, Piotr. „O aktualności pojęcia «klasa społeczna» w społeczeństwie i analizach, socjologicznych”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3 (2008): 165–184.
Żurek, Łukasz. „Drugi modernizm”, Dwutygodnik 2 (2018). https://www.dwutygodnik.com/artykul/7643-drugi-modernizm.html
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Paweł Kaczmarski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.