Wersje
- 2024-03-11 - (3)
- 2022-12-29 - (2)
- 2022-12-29 - (1)
Słowa kluczowe
lewica
marksizm
klasa
transformacja ustrojowa
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest wskazanie (wybranych) przyczyn i strategii usuwania pojęcia klasy z polskiego dyskursu krytycznoliterackiego po roku 1989. Przedmiotem analizy jest przede wszystkim pewna tradycja niemarksistowskiej krytyki lewicowej, określona nazwiskami Marii Janion, Kingi Dunin i Igora Stokfiszewskiego. Artykuł wskazuje, w jaki sposób ogólna wizja świata i polityki implicytnie szkicowana w pracach wymienionych krytyków wyklucza możliwość znaczącego wykorzystania pojęcia klasy.
Finansowanie
Projekt „Autonomia 2.0. Nowe podejścia do autonomii we współczesnej krytyce literackiej” (nr 2021/04/N/HS2/01612) finansowany przez Narodowe Centrum Nauki.
Bibliografia
Czapliński, Przemysław. Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007.
Dunin, Kinga. Czytając Polskę. Warszawa: WAB, 2004.
Dunin, Kinga. Karoca z dyni. Warszawa: Sic!, 2000.
„E.P. Thompson on Europe, from 1975”. https://kmflett.wordpress.com/2019/09/09/e-p-thompson-on-europe-from-1975/.
Edwards, Jason. „The Materialism of Historical Materialism”. W: New Materialisms, red. Diana Coole, Samantha Frost. Durham-London: Duke University Press, 2010. DOI https://doi.org/10.1215/9780822392996-013
Hoły-Łuczaj, Magdalena. „Czy «zwrot polityczny» to «zwrot marksistowski»? Projekt «Krytyki Politycznej» a marksistowska tradycja literaturoznawcza”. Literaturoznawstwo 6-7 (2012-2013): 11–26.
Jameson, Fredric. The Political Unconscious. London: Methuen, 1981.
Janicka, Katarzyna, Kazimierz Słomczyński. „Struktura społeczna w Polsce: klasowy wymiar nierówności”. Przegląd Socjologiczny 63 (2014): 55–72 .
Janion, Maria. „Szanse kultur alternatywnych”. Res Publica 3 (1991): 107–110.
Janion, Maria. Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś? Warszawa: Sic!, 1996.
Kaczmarski, Paweł, Marta Koronkiewicz. „Literatura ludowa jako projekt”. Mały Format 7-9 (2021). http://malyformat.com /2021/10/literatura-ludowa/.
Kaczmarski, Paweł. „Trzy opowieści o awansie klasowym”. Mały Format 6 (2019). http://malyformat.com/2019/06/opowiesci-o-awansie-klasowym/.
Knapek, Ryszard. „Ustanowienie uniwersalizmu”. ArtPapier 5 (2010). http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=102&artykul=2370.
Maliszewski, Karol. „Czkawka po Lukácsu”. Tygodnik Powszechny, 13.03.2007.
Martin, Hans-Peter, Harald Schumann. Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt. Tłum. Marek Zybura. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1999.
Meiksins Wood, Ellen. The Retreat from Class. London-New York: Verso, 1986.
Michaels, Walter Benn. Kształt znaczącego. Tłum. Jan Burzyński. Kraków: Ha!art, 2006.
Mitchell, Bill, Thomas Fazi. Reclaiming the State. London: Pluto Press, 2017. https://doi.org/10.2307/j.ctt1v2xvvp
Orska, Joanna. „O «lewicowej» strategii współczesnej krytyki literackiej wobec wolnego rynku mediów”. W: Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku, red. Dorota Kozicka, Tomasz Cieślak-Sokołowski, ???. Kraków: Universitas, 2007.
Polityka literatury. Przewodnik Krytyki Politycznej. Red. Kinga Dunin et al. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009.
„Rzeczpospolita klas. Z Kazimierzem M. Słomczyńskim rozmawiają Staś Chankowski, Stanisław Zakroczymski”. Magazyn Kontakt, 27.01.2015, https://magazynkontakt.pl/prof-slomczynski-rzeczpospolita-klas/.
Sala, Zuzanna. „Eternit i wiśnie, czyli o zadupiach w poezji polskiej”. Czas Kultury. Dwutygodnik 2 (2021). https://czaskultury.pl/artykul/eternit-i-wisnie-czyli-o-zadupiach-w-poezji-polskiej/.
Sala, Zuzanna. „O tym jak szlachcic rabację wywołał”. https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/o-tym-jak-szlachcic-rabacje-wywolal/.
Skurtys, Jakub. „Bywa rewolucyjna. Podsumowanie roku 2019 w poezji”. Mały Format 12 (2019). http://malyformat.com/2020/02/bywa-rewolucyjna-podsumowanie-roku-2019-poezji/.
Stokfiszewski, Igor. „Poezja a demokracja”. Tygodnik Powszechny 10 (2007): ???.
Stokfiszewski, Igor. „Poezja uników”. Gazeta Wyborcza 33 (2007): ???.
Stokfiszewski, Igor. „Pragmatyczna krytyka kultury”. Ha!art 21 (2005): ???.
Stokfiszewski, Igor. Zwrot polityczny. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009.
„Studenci to nie jest niższy personel. Z Marią Janion rozmawiają Kazimiera Szczuka i Sławomir Sierakowski”. W: Uniwersytet zaangażowany. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. Zespół KP, ???. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2010.
Thurow, Lester. Przyszłość kapitalizmu. Jak dzisiejsze siły ekonomiczne kształtują świat jutra. Tłum. Lech Czyżewski. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1999.
Tittenbrun, Jacek. „Death of Class?”. Przegląd Socjologiczny 2 (2014): 35–53.
Uniłowski, Krzysztof. „Chcieliśmy rynku…”. Teksty Drugie 1/2 (2002): 259–268.
Williams, Raymond. Marksizm i literatura. Tłum. Antoni Chojnacki, Edward Kasperski. Warszawa: PWN, 1989.
Żuk, Piotr. „O aktualności pojęcia «klasa społeczna» w społeczeństwie i analizach, socjologicznych”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3 (2008): 165–184.
Żurek, Łukasz. „Drugi modernizm”, Dwutygodnik 2 (2018). https://www.dwutygodnik.com/artykul/7643-drugi-modernizm.html
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Paweł Kaczmarski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.