Słowa kluczowe
niejednokształtność
redundancja
peryfraza
kondensacja
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł stanowi próbę nakreślenia perspektywy badawczej w odniesieniu do gramatyki literatury. Filologiczny sposób analizy tekstów literackich skłania autora do przyjrzenia się kilku swoistym przejawom dynamiki gramatycznej przy założeniu, że tekstom przynależna jest językowa potencjalność determinowana przez różne czynniki. Wśród nich wymienia się przestrzenność struktury wiersza (syntagmatyczność), specyfikę sytuacyjnego użycia języka z odniesieniem do powtarzalnych elementów tekstotwórczych, mechanizmy kategoryzacji czy – w nieco innym ujęciu – płynność tekstu. Omówione przykłady tekstów literackich stanowią wprowadzenie podstawowych elementów istotnych w podejmowaniu prób analitycznych skoncentrowanych na zjawiskach gramatycznych. Wśród problemów najistotniejszych wskazuje się niejednokształtność i redundancję.
Bibliografia
Borowczyk, Jerzy. „Zmagania z początkiem. Przed-tekst wybranych opowiadań Włodzimierza Odojewskiego (na materiale z poznańskiego archiwum pisarza)”, Forum Poetyki 22 (2020): 26–51. DOI: https://doi.org/10.14746/fp.2020.22.27423
Bryant, John. Płynny tekst. Teoria zmienności tekstów i edytorstwa w dobie książki i ekranu. Tłum. Łukasz Cybulski. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2020.
Dziadek, Adam. Przed-teksty a relacje intertekstualne (w kontekście krytyki genetycznej). Forum Poetyki 17 (2019): 6–27. DOI: https://doi.org/10.14746/fp.2019.17.20652
Hillis Miller, Joseph. O literaturze. Tłum. Krzysztof Hoffmann. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2014.
Jakobson, Roman. W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism”. T. I i II. Red. Maria Renata Mayenowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989.
Języki literatury współczesnej. Red. naukowa Jan Potkański, Maciej Libich, Antoni Zając. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2022.
Język nowej literatury. Red. Kazimierz Michalewski. Łódź: Primum Verbum, 2012.
Karpowicz, Ignacy. Cicho, cichutko. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2021.
Kornhauser, Julian. Poezja i codzienność”. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003.
Kula, Agnieszka. Redundancja w mediach. Studium pragmalingwistyczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2017.
Lipska, Ewa. 1999. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1999.
Lobin, Henning. Marzenie Engelbarta. Czytanie i pisanie w świecie cyfrowym. Tłum. Łukasz Musiał. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2017.
Manganelli, Giorgio. Literatura jako kłamstwo. Tłum. Joanna Ugniewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2021.
Mioduszewska, Ewa. „Teoria relewancji”. W: Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne, red. Piotr Stalmaszczyk. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2006, 155–174.
Pajdzińska, Anna. Wierszzłożony sens. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2021.
Pustkowski, Henryk. Gramatyka poezji?. Wrocław: Wydawnictwo Pax, 1974.
Siwczyk, Krzysztof. Gdzie indziej jest teraz. Poznań: Wydawnictwo WBP i CAK, 2011.
Skibski, Krzysztof. Poezja jako iteratura. Relacje między elementami języka poetyckiego w wierszu wolnym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018.
Sperber, Dan, Deirdre Wilson. Relevance. Communication and Cognition. Oxford: Blackwell Publishing, 1995.
Szwabe, Joanna. Odbiór komunikatu jako zadanie poznawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2008.
Tabakowska, Elżbieta. nie-pełna pustkahaiku. Kraków–Budapeszt: Wydawnictwo Austeria, 2016.
Wilson, Deirdre. „Relewancja a interpretacja tekstu literackiego”. Tłum. Elżbieta Tabakowska. Przestrzenie Teorii 18 (2012): 203–17. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2012.18.11
Wittgenstein, Ludwig. Dociekania filozoficzne”. Przełożył, wstępem poprzedził i przypisami opatrzył Bogusław Wolniewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
Zaleski, Marek. „Niczym mydło w grze w scrabble”. Teksty Drugie 6 (2013): 33–47
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Krzysztof Skibski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.