Keywords
affective research
affective criticism
Polish literature
literary criticism
Benedict Spinoza
Gilles Deleuze
Félix Guattari
schizoanalysis
literary theory
How to Cite
Abstract
The article deals with affective criticism present in Polish literary studies and the traditions to which this project refers. It shows the discrepancies between the characteristics of this current and the ways in which the issue of affect is operationalized in philosophical traditions, which are embedded into a new context and identified with the discourse on trauma. The article illustrates the difference between the two models of affect in action – through interpretations of texts by Janusz Sławiński and Stefan Szymutka. The comparison makes it possible to grasp the different critical approaches to affect – as a (re)construction of traces of the unrepresentable and as creating maps of social bodies.
References
Bojarska, Katarzyna. „Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki (dziś)”. Teksty Drugie 6 (2013): 8–16.
Dauksza, Agnieszka. „Afektywny awangardyzm”. Teksty Drugie 1 (2014): 41–66.
Dauksza, Agnieszka. Afektywny modernizm. Nowoczesna literatura polska w interpretacji relacyjnej. Warszawa: IBL PAN, 2017. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.4293
Deleuze, Gilles. Spinoza. Filozofia praktyczna. Tłum. Jędrzej Brzeziński. Warszawa: PWN, 2014.
Deleuze, Gilles, Félix Guattari. Anty-Edyp. Kapitalizm i schizofrenia. Tłum. Tomasz Kaszubski. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2017.
Deleuze, Gilles, Félix Guattari. Co to jest filozofia? Tłum. Paweł Pieniążek. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2000.
Glosowitz, Monika. Maszynerie afektywne. Literackie strategie emancypacji w najnowszej polskiej poezji kobiet. Warszawa: IBL PAN, 2019. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.2785
Kaczmarski, Paweł. „Afekty, intencje, przypadki. Krytyka badań afektywnych w kręgu czasopisma «Nonsite»”. Litteraria Copernicana 2 (2022): 47–60.
Kaczmarski, Paweł. „Nieczułe narracje. O pewnym modelu zaangażowania w poezji”. Praktyka Teoretyczna 01–03 (2021). http://malyformat.com/2021/04/nieczule-narracje-o-pewnym-modelu-zaangazowania-poezji/.
Koza, Michał. Asceza, inność, nomadyzm. O dyskursach etycznych literatury polskiej po 1989 roku. Warszawa: IBL PAN, 2021.
Kujawa, Dawid. „Czułość i nieczułość w jednym stały domu. Odpowiedź Pawłowi Kaczmarskiemu”. Praktyka Teoretyczna 01–03 (2021). http://malyformat.com/2021/04/kujawa-kaczmarski-polemika/.
Kujawa, Dawid. „«Dzieci skitrane na tyłach katedry». O technice Julka Rosińskiego na podstawie «Streszczenia pieśni»”. Stoner Polski, 2022. https://stonerpolski.pl/faza-biezaca-dzieci-skitrane-na-tylach-katedry-o-technice-julka-rosinskiego-na-podstawie-streszczenia-piesni/.
Kujawa, Dawid. „Największy mankament poezji. Ciąg dalszy dyskusji z Pawłem Kaczmarskim i Łukaszem Żurkiem”. Mały Format 07–09 (2021).
Kujawa, Dawid. Pocałunki ludu. Poezja i krytyka po roku 2000. Kraków: Ha!art, 2021.
Leys, Ruth. The Ascent of Affect. Genealogy and Critique. Chicago and London: The University of Chicago Press, 2017. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226488738.001.0001
Markiewicz, Miłosz. „Pomiędzy dziedzictwem Spinozy a wyzwaniami nowego materializmu. Tropy”. Praktyka Teoretyczna, 20.09.2017. https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/miosz-markiewicz-pomiedzy-dziedzictwem-spinozy-a-wyzwaniami-nowego-materializmu-tropy/.
Massumi, Brian. „Autonomia afektu”. Teksty Drugie 6 (2013): 112–135.
Nycz, Ryszard. Poetyka doświadczenia. Teorianowoczesnośćliteratura. Warszawa: IBL PAN, 2012. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.788
Skurtys, Jakub. „Percepty świata, jakiego nie znamy”. Czas Kultury 21 (2021). https://czaskultury.pl/artykul/percepty-swiata-jakiego-nie-znamy/.
Sławiński, Janusz. „Za co powinniśmy kochać Jana Błońskiego?” Teksty 4 (1979): 1–9.
Spinoza, Benedykt. Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona. Tłum. Ignacy Myślicki. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska, 2009. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/spinoza-etyka.html.
Stanley, Kate. „Affect and Emotion: James, Dewey, Tomkins, Damasio, Massumi, Spinoza”. W: The Palgrave Handbook of Affect Studies and Textual Criticism, red. Donald R. Wehrs, Thomas Blake, 97–112. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2017. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-63303-9_2
Szymutko, Stefan. „Ciało profesora Sławińskiego”, b.d.
Tabaszewska, Justyna. „Trauma jako estetyczne, afektywne doświadczenie: próba analizy «empatycznej wizji»”. Teksty Drugie 4 (2010): 221–234.
Uhlmann, Anthony. „Affect, Meaning, Becoming, and Power: Massumi, Spinoza, Deleuze, and Neuroscience”. W: Affect and Literature, red. Alex Houen, 159–174. Cambridge: Cambridge University Press, 2020. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108339339.009
Uniłowski, Krzysztof. „Obrońcy literatury i ich (kryptoteologiczne) fantazje”. W: Dyskursy, w dyskursach. Szkice o krytyce i literaturze lat ostatnich, red. Piotr Śliwiński, 18–32. Poznań: WBPiCAK, 2019.
Uniłowski, Krzysztof. „«Proza środka», czyli stereotyp literatury nowoczesnej”. W: Granice nowoczesności. Proza polska i wyczerpanie modernizmu, 156–195. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006.
Żurek, Łukasz. Filologia lokalnalokalność filologa. Praktyki literacko-naukowe Stefana Szymutki. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2022. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323557647
Żurek, Łukasz. „Wiersz i gumowa kaczka. Odpowiedź Dawidowi Kujawie”. Mały Format 04–06 (2021)
License
Copyright (c) 2024 Michał Koza
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors of articles are responsible for securing the rights to other publications (texts, tables, drawings and other illustrations) quoted or reproduced in their texts.