“The Cinematic Novel” and the Materiality of the Text: Jan Brzękowski’s Bankructwo profesora Muellera [Professor Mueller’s Bankruptcy]
PDF (Język Polski)
PDF

Keywords

Jan Brzękowski
avant-garde
cinematic novel
typography
the materiality of the text

How to Cite

Wójtowicz, A. (2021). “The Cinematic Novel” and the Materiality of the Text: Jan Brzękowski’s Bankructwo profesora Muellera [Professor Mueller’s Bankruptcy]. Forum of Poetics, (23), 128–139. https://doi.org/10.14746/fp.2021.23.28900

Abstract

The article analyzes Jan Brzękowski’s cinematic novel Bankructwo profesora Muellera [Professor Mueller’s Bankruptcy] from the perspective of avant-garde experiments with novelistic conventions. It demonstrates how the imitation of silent film forms was translated into the “bibliographic code” (G. Bornstein), giving rise to an innovative typographic layout, thanks to which the materiality of the text (typographic composition, different typefaces, fonts, and letters) became one of the key aspects of the work. Moreover, the article draws attention to graphic design created by other artists (Witkacy, S. Taeuber-Arp, H. Stażewski).

https://doi.org/10.14746/fp.2021.23.28900
PDF (Język Polski)
PDF

References

Bornstein, George. „Jak czytać stronę? Modernizm i materialność tekstu”. Przetłumaczone przez Joanna Sobesto, przekład przejrzał Tomasz Kunz, Wielogłos 31, nr 1 (2017): 9.

Brzękowski, Jan. Bankructwo profesora Muellera (powieść sensacyjno-filmowa). Warszawa: Dom Książki Polskiej, 1932.

Brzękowski, Jan. Psychoanalityk w podróży. Warszawa: Wydawnictwo F. Hoesicka, 1929.

Brzękowski, Jan. W Krakowie i w Paryżu. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1963.

Cendrars, Blaise. Hollywood. La Mecque du Cinéma; L’ABC du Cinema; Une Nuit dans la Forêt. Paryż: Éditions Denoël, 1986.

Czeczot-Gawrak, Zbigniew. Współczesna francuska teoria filmu. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1982.

Deleuze, Gilles. Kino. Przetłumaczone przez Janusz Margański. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2009.

Dunin, Janusz. Rozwój cech wydawniczych polskiej książki literackiej XIX i XX wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018.

Giżycki, Marcin. Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1989.

Helman, Alicja i Jacek Ostaszewski. Historia myśli filmowej. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2007.

Kellman, Steven G. „The Cinematic Novel: Tracking a Concept”, Modern Fiction Studies 33, nr 3 (1987): 467–477.

Kurc-Maj, Paulina. „Nowe widzenie – język nowoczesnej typografii w międzywojennej Polsce”. W Maszyna do komunikacji. Wokół awangardowej idei nowej typografii. Zredagowane przez Paulina Kurc-Maj i Daniel Muzyczuk. Łódź: Muzeum Sztuki, 2015.

Lawson, Alexander. Anatomy of a Typeface. London: Hamish Hamilton, 1990.

Marino, Adrian. „L’art et l’esprit ludique”. W Les avant-gardes littéraires au XXe siècle, vol. 2: Théorie, publié par le Centre d’Étude des Avant-gardes Litteraires de l’Université de Bruxelles; sous la direction de Jean Weisgerber. Budapeszt: Akadémiai Kiadó, 1986.

Metz, Christian. Essais sur la signification au cinéma, t. 1. Paris: Klinksieck, 1968.

Metz, Christian. Langage et cinéma. Paris: Albatros, 1971.

Straus, Jan. Cięcie. Fotomontaż na okładkach w międzywojennej Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, 2014.

Wójtowicz, Aleksander. Cogito i „sejsmograf podświadomości”. Proza Pierwszej Awangardy. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 201