Lubię wrony – poet’s words and cultural scripts
PDF (Język Polski)
PDF

Keywords

script in an artistic text
blending in an artistic text
linguistic and cultural image of birds
language and style of songs
works by Wojciech Młynarski

How to Cite

Wysocka, A. (2021). Lubię wrony – poet’s words and cultural scripts. Forum of Poetics, (26), 82–99. https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30849

Abstract

The paper concerns various manifestations of intersubjective images of nature, established in language and culture, in an artistic text: Wojciech Młynarski’s song Lubię wrony, and two other poetic works which have intertextual relationships with it: List do KIG z Łodzi by the same author, and Wierszyk o wronach by K.I. Gałczyński. Methodologically, the paper is based on the theory of cultural scripts combined with cognitive concepts of imaging and conceptual blending. The analysis presented reveals the way in which Młynarski reinterprets shared cultural knowledge in order to express his own patriotism in a form which differs from conventionalized ways of expressing such an attitude.

https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30849
PDF (Język Polski)
PDF

References

Bańko, Mirosław, red. Inny słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN, 2000.

Bobryk, Jerzy. „Teoretyczny punkt wyjścia: czynności spostrzegania i interpretowania, wytwory tych czynności, dyspozycje psychiczne je determinujące”. W: Percepcja i interpretacja społecznej i politycznej sytuacji w Polsce, zredagowane przez Ida Kurcz, Jerzy Bobryk, 35–67. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, 1997.

Boryś, Wiesław. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005.

Bralczyk, Jerzy. „Bananowa młodzież”. Dostęp 15.05.2021. sjp.pwn.pl/ciekawostki/haslo/Bananowa-mlodziez;5391622.html.

Burszta, Wojciech J. Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i S-ka, 1998.

Chlewiński, Zdzisław. Umysł. Dynamiczna organizacja pojęć. Analiza psychologiczna. Warszawa: PWN, 1999.

Derlatka, Piotr. Poeci piosenki 1956–1989. Agnieszka Osiecka, Jeremi Przybora, Wojciech Młynarski i Jonasz Kofta. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2012.

Dijk, Teun van. „Dyskurs polityczny i ideologia”. Przetłumaczone przez Aneta Wysocka. Etnolingwistyka 15 (2003): 7–28.

Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1958–1969.

Evans, Vyvyan. Leksykon językoznawstwa kognitywnego. Przetłumaczone przez Magdalena Buchta, Małgorzata Cierpisz, Joanna Podhorodecka, Agnieszka Gicala, Justyna Winiarska. Kraków: Universitas, 2009.

Gałczyński, Konstanty Ildefons. „Wierszyk o wronach”. Oficjalna witryna Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Dostęp 15.05.2021. https://www.kigalczynski.pl/wiersze/wierszyk_o_wronach.html.

Jäkel, Olaf. Metafory w abstrakcyjnych domenach dyskursu. Kognitywno-lingwistyczna analiza metaforycznych modeli aktywności umysłowej, gospodarki i nauki. Przetłumaczone przez Monika Banaś, Bronisław Drąg. Kraków: Universitas, 2003.

Kępa-Figura, Danuta. Kategoryzacja w komunikacji językowej na przykładzie leksemu „ptak”. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007.

Kövecses, Zoltán. Metaphors of Anger, Pride and Love. A Lexical Approach to the structure of concepts. Amsterdam: John Benjamins Publishing House, 1986.

Krzyżanowski, Julian, red. Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. Warszawa: PIW, 1972.

Lakoff, George, Mark Johnson. Metafory w naszym życiu. Przetłumaczone przez Tomasz Krzeszowski. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2010.

Langacker, Ronald. Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie. Przetłumaczone przez Elżbieta Tabakowska, Magdalena Buchta, Henryk Kardela, Wojciech Kubiński, Przemysław Łozowski, Adam Głaz, Joanna Jabłońska-Hood, Hubert Kowalewski, Katarzyna Stadnik, Daria Bębeniec, Justyna Giczela-Pastwa. Kraków: Universitas, 2009.

Lem, Stanisław. Wywiad przeprowadzony przez Stanisława Beresia. Telewizja Literacka TVL. Dostęp 15.05.2021. https://www.youtube.com/watch?v=nnUwxKcZR9Y.

Mandler, Jean Matter. Opowiadania, skrypty i sceny: aspekty teorii schematów. Przetłumaczone przez Małgorzata Cierpisz. Kraków: Universitas, 2004.

Mickiewicz, Adam. Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem. Opracował Stanisław Pigoń. Wrocław: Ossolineum, 2015. Kindle.

Mikrut, Izabela. Przymrużonym okiem. Radość czytania satyryków. Wydawnictwo Internetowe E-bookowo, 2016. Kindle.

Młynarski, Wojciech. Od oddechu do oddechu. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2017. Kindle.

Młynarski, Wojciech. Rozmowy. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2018. Kindle.

Młynarski, Wojciech. W Polskę idziemy. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2018. Kindle.

Müldner-Nieckowski, Piotr. Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa: Świat Książki, 2004.

Pajdzińska, Anna. „Czy «zaklęty krąg języka» można przekroczyć?” W: Relatywizm w języku i kulturze, zredagowane przez Anna Pajdzińska, Ryszard Tokarski, 43–58. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010.

Pajdzińska, Anna. „Interpretacja w języku”. W: Polonistyka w przebudowie, zredagowane przez Małgorzata Czermińska, Stanisław Gajda, Krzysztof Kłosiński, Anna Legeżyńska, Andrzej Makowiecki, Ryszard Nycz, 293–304. Kraków: Universitas, 2005.

Pajdzińska, Anna. „Sposoby uobecniania się podmiotu w tekście”. W: Podmiot w języku i kulturze, zredagowane przez Jerzy Bartmiński, Anna Pajdzińska, 225–239. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2008.

Russel, James A., Ghyslaine Lemay, „Pojęcia dotyczące emocji”. W: Psychologia emocji, zredagowane przez Michael Lewis, Jeannette M. Haviland-Jones, 617–631. Gdańsk: GWP, 2005.

Sapir, Edward. Kultura, język, osobowość. Wybrane eseje. Przetłumaczone przez Barbara Stanosz, Roman Zimand. Warszawa: PIW, 1978.

Skudrzykowa, Aldona, Krystyna Urban. Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej. Kraków–Warszawa: Rytm, 2000.

Słownik języka polskiego PWN. Dostęp 15 maja 2021. https://sjp.pwn.pl.

Szymborska, Wisława. Wszystkie lektury nadobowiązkowe. Kraków: Znak, 2015.

Tabakowska, Elżbieta. Językoznawstwo zastosowane. Kraków–Budapeszt–Syrakuzy: Asteria, 2019.

Taylor, John R. Gramatyka kognitywna. Przetłumaczone przez Magdalena Buchta, Łukasz Wiraszka. Kraków: Universitas, 2007.

Tokarski, Ryszard. „Skrypty w semantycznym opisie systemu i tekstu”. Poradnik Językowy 6 (2012): 46–55.

Tokarski, Ryszard. Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2004.

Tomasello, Michael. Kulturowe źródła ludzkiego poznawania. Przetłumaczone przez Joanna Rączaszek. Warszawa: PIW, 2002.

Wysocka, Aneta. Fakty – język – podmiotowość. Stylistyczne osobliwości reportaży Ryszarda Kapuścińskiego. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2016.

Wysocka, Aneta. O miłości uskładanej ze słów. Obraz miłości erotycznej w polszczyźnie ogólnej oraz poezji Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Anny Świrszczyńskiej i Haliny Poświatowskiej. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2009.