“White bellies of fish:” Zygmunt Haupt and modernity’s fascination with mountaineering
PDF (Język Polski)
PDF

Keywords

modernity
Zygmunt Haupt
mountaineering
mountains
modern literature

How to Cite

Kaliszuk, P. (2023). “White bellies of fish:” Zygmunt Haupt and modernity’s fascination with mountaineering. Forum of Poetics, (32), 44–61. https://doi.org/10.14746/fp.2023.32.40065

Abstract

This article discusses the motifs of mountains and mountaineering in Zygmunt Haupt’s selected texts. The author analyzes how mountain spaces and experiences related to mountains are described, and also reflects on the scale of mountaineering fascinations. He examines whether inspirations suggested by Haupt may be used to reconstruct his hypothetical influences, thus proving that Haupt had a very good knowledge of professional articles and books on mountaineering. The article further demonstrates how Haupt combines the theme of mountains and the related new cultural practices, primarily climbing and mountaineering, with reflection on the processes which constitute modernity.

https://doi.org/10.14746/fp.2023.32.40065
PDF (Język Polski)
PDF

References

Bayers, Peter L. Imperial Ascent Mountaineering, Masculinity, and Empire. Boulder, Colo.: University Press of Colorado, 2003.

Colley, Ann C. Victorians in the Mountains: Sinking the Sublime. Farnham-Burlington: Ashgate, 2010.

Davis, Wade. Into the Silence the Great War, Mallory, and the Conquest of Everest. New York: Vintage Books, 2012.

Dąbrowski, Zdzisław. „Nanga Parbatnajtragiczniejsza góra Himalajów”. Wierchy 15 (1937): 206–209.

Dhar, Amrita. „Travel and Mountains”. W The Cambridge History of Travel Writing, red. Nandini Das, Tim Youngs, 1. wyd., 345–360. Cambridge University Press, 2019. DOI: https://doi.org/10.1017/9781316556740.023

Dorawski, Jan Kazimierz. Walka o szczyt świata. Warszawa: Iskry, 1955.

Felsch, Philipp. „Mountains of Sublimity, Mountains of Fatigue: Towards a History of Speechlessness in the Alps”. Science in Context 22, 3 (2009): 341–364. DOI: https://doi.org/10.1017/S0269889709990044

Gierszewska, Barbara. „Inżynier Edmund Libańskipopularyzator nauki i techniki we Lwowie w początkach XX wieku”. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 49, 2 (2004): 53–67.

Hansen, Peter H. „Albert Smith, the Alpine Club, and the Invention of Mountaineering in Mid-Victorian Britain”. Journal of British Studies 34, 3 (lipiec 1995): 300–324. DOI: https://doi.org/10.1086/386080

Hansen, Peter H. The summits of modern man: mountaineering after the enlightenment. Cambridge: Harvard University Press, 2013. DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674074521

Hansen, Peter H. „Vertical Boundaries, National Identities: British Mountaineering on the Frontiers of Europe and the Empire, 1868–1914”. The Journal of Imperial and Commonwealth History 24, 1 (styczeń 1996): 48–71. DOI: https://doi.org/10.1080/03086539608582968

Haupt, Zygmunt. Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże. Zebrał, oprac. i notą edytorską opatrzył Aleksander Madyda. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.

Haupt, Zygmunt. Z Roksolanii: opowiadania, eseje, reportaże, publicystyka, warianty, fragmenty (1935–1975). Red. Aleksander Madyda. Wydanie II zmienione, poprawione i uzupełnione. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2018.

Isserman, Maurice, i Stewart Angas Weaver. Upadek olbrzymów: historia wspinaczek himalajskiech od epoki imperiów do epoki skrajności. Tłum. Miłosz Młynarz. Oświęcim: Wydawnictwo Bez Fikcji, 2019.

Kordys, Roman. „Taternictwo wczoraj, dziś i jutro”. Taternik 13, 3 (1929): 50–59.

Krygowski, Władysław. „O zapachu gór i wojny”. Wierchy 15 (1937): 87–104.

Kurczab, Janusz. „Osiągnięcia alpinistów polskich w Alpach na tle alpinizmu światowego (1786–1975)”. W: Materiały z teorii i dydaktyki alpinizmu, red. Andrzej Matuszyk, 11–105. Kraków: AWF Kraków, 1990.

Libański, Edmund. Na szczyt świata! Wyprawy na Ewerest. Warszawa: Rój, 1926.

Libański, Edmund. Walka o szczyt świata. Lwów–Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1924.

Madyda, Aleksander. Haupt: monografia. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2012.

Malicki, Tadeusz. „Niedobitki”. Wierchy 15 (1937): 35–67.

Mazzolini, Elizabeth. The Everest Effect: Nature, Culture, Ideology. Tuscaloosa: University of Alabama Press, 2015.

Mikulski, Antoni J. „Adam Asnyk w Tatrach”. Wierchy 15 (1937): 24–34.

Mizerkiewicz, Tomasz. „Proza Zygmunta Hauptaproblem uwagi”. W: Jestem bardzo niefortunnym wyborem: studia i szkice o twórczości Zygmunta Haupta, red. Andrzej Niewiadomski, Paweł Panas, 13–22. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018.

Młodziejowski, Jerzy. „Morskie oko”. Wierchy 15 (1937): 68–86.

Niewiadomski, Andrzej. „Ja, Zygmunt z Roksolanii. O gatunkowej nieprzejrzystości prozy Haupta”. W: Jestem bardzo niefortunnym wyborem: studia i szkice o twórczości Zygmunta Haupta, red. Andrzej Niewiadomski, Paweł Panas, 81–111. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018.

Niewiadomski, Andrzej. Jeden jest zawsze ostrzem: inna nowoczesność Zygmunta Haupta. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2015.

Okupnik, Małgorzata. Autobiografie polskich sportowców samotników. Gniezno: Gnieźnieńska Oficyna Wydawnicza „Tum”, 2005.

Pawlikowski, Jan Gwalbert. „Współczesne prądy w alpinizmie niemieckim”. Wierchy 4 (1926), 145–151.

Powter, Geoff. Strange and dangerous dreams: the fine line between adventure and madness. 1st ed. Seattle: Mountaineers Books, 2006.

Rambowicz, Piotr. „«Potrafię skazać się na nicość». Kreacje przestrzenie w prozie Zygmunta Haupta”. W: Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej: Paryż, Londyn, Monachium, Nowy Jork, red. Violetta Wejs-Milewska, Ewa Rogalewska, 793–812. Białystok: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, 2009.

Romaniszyn, Bronisław. „Ideologja alpinistyczna Mallory’ego (Wyprawy na Mount Everest)”. Wierchy 3 (1925): 89–117.

Smythe, Francis S. Obóz szósty. Dzieje wyprawy na Mount Everest w roku 1933. Tłum. Aleksander Dobrot. Warszawa: Rój, 1938.

Szczepański, Jan Alfred. „Druga polska wyprawa w Andy”. Wierchy 15 (1937): 118–147.

Wierzejska, Jagoda. Retoryczna interpretacja autobiograficzna na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego. Seria Prac Zakładu Literatury Polskiej XX Wieku Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2012.

Wójtowicz, Aleksander. „Kronika wypadków epoki. Wokół «Listu z Arktydy» Zygmunta Haupta”. W: Jestem bardzo niefortunnym wyborem: studia i szkice o twórczości Zygmunta Haupta, red. Andrzej Niewiadomski, Paweł Panas, 203–217. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018.

W skałach i lodach świata: polskie wyprawy górskie i polarne. Red. Kazimierz Saysse-Tobiczyk, t. 2: Polskie wyprawy egzotyczne. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1961.

Zając, Stanisław. „Zygmunt Haupt: wstęp do teorii «nowej wiarygodności»”. W: Na boku: pisarze teoretykami literatury?…, red. Józef Olejniczak, Monika Bogdanowska, 139–156. Katowice: Para, 2007