Landscape and Imagination: A History of Fascination and an Anatomy of Passion in Jacek Woźniakowski’s Góry niewzruszone [Immovable Mountains] and Robert Macfarlane’s Mountains of the Mind
PDF (Język Polski)
PDF

Keywords

Jacek Woźniakowski
Robert Macfarlane
mountains
landscape
imagination
culture
mountain studies

How to Cite

Dutka, E. (2024). Landscape and Imagination: A History of Fascination and an Anatomy of Passion in Jacek Woźniakowski’s Góry niewzruszone [Immovable Mountains] and Robert Macfarlane’s Mountains of the Mind. Forum of Poetics, (35), 24–39. https://doi.org/10.14746/fp.2024.35.43252

Abstract

Mountain studies in the humanities concentrates on the relation between people and mountains. Robert Macfarlane explored that topic in Mountains of the Mind (2003). In this article, Macfarlane’s bestseller is compared with Jacek Woźniakowski’s Góry Niewzruszone [Immovable Mountains] (1974). The Polish art historian writes about the history and the place of mountains in culture and art since Antiquity to Romanticism. Macfarlane’s book picks up, as if, where Woźniakowski left off. Both works are complementary in this regard, and allow one to reconstruct a history of a fascination, which starts with aversion and often leads to a deadly and dangerous obsession. Both authors dissect a passion for mountains: Woźniakowski comes up with a typology of cultural approaches to mountains, and Macfarlane lists and explains the reasons for the fascination with height. These two approaches are also complementary.

https://doi.org/10.14746/fp.2024.35.43252
PDF (Język Polski)
PDF

Funding

Research supported by the Initiative of Excellence – Research University program at the University of Silesia in Katowice.

References

Blake, Kevin S. „Mountain Symbolism and Geograhical Imaginations”. Cultural Geographies vol. 12, no 4 (October 2005): 527–531. DOI: https://doi.org/10.1191/1474474005eu339ra

della Dora, Veronica. Mountain. Nature and Culture. London: Reaktion Books Reprinted, 2016.

Dziok-Łazarecka, Anna. „Tekstualne doświadczenie krajobrazu górskiegoo funkcjach intertekstualności w książce Roberta Macfarlane’a Mountains of the Mind”. Białostockie Studia Literaturoznawcze 11 (2017): 275–288. DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2017.11.19

Grzęda, Ewa. „Wstęp”. W: Od Kaukazu po Sudety. Studia i szkice o poznawaniu i zamieszkiwaniu gór dalekich i bliskich, red. Ewa Grzęda, 7–15. Kraków: Universitas, 2020. DOI: https://doi.org/10.19195/2084-4107.13.2

Jachowicz, Marta. „Jacek Woźniakowski jako krytyk sztuki współczesnej”. Roczniki Humanistyczne t. XVI–XVII, 4 (2008–2009): 5–39.

Jan Gwalbert Pawlikowski. Humanistyczna wizja ochrony przyrody i turystyki. Red. Piotr Dąbrowski, Bernadetta Zawilińska. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Wierchy”, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK, 2014.

Janion, Maria. „Kuźnia natury”. W: Gorączka romantyczna, 247–287. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975.

Kaliszuk, Przemysław. „Wertykalna izolacja. Górska proza Tadeusza Piotrowskiego”. Napis 27 (2021): 134–153. DOI: https://doi.org/10.18318/napis.2021.1.9

Kolbuszewski, Jacek. Góry. Przestrzenie i krajobrazy. Studia z historii literatury i kultury. Kraków: Universitas, 2020.

Korenjak, Martin. „Why Mountains Matter: Early Modern Roots of a Modern Notion”. Renaissance Quarterly 70 (2017): 179–219. DOI: https://doi.org/10.1086/691833

Krupa, Maciej. „Góryhistoria wyobraźni”. Nowe Książki 4 (2019): 45.

Macfarlane, Robert. Góry. Stan umysłu. Tłum. Jacek Konieczny. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2018.

Macfarlane, Robert. Landmarks. London: Hamish Hamilton–Penguin Books, 2015.

Macfarlane, Robert. Mountains of the Mind. A History of the Fascination. London: Granta Books, 2003.

Macfarlane, Robert. The Old Ways: A Journey on Foot. London: Hamish Hamilton–Penguin Books, 2012.

Macfarlane, Robert. The Wild Places. London: Granta Books, 2007.

Macfarlane, Robert. Underland: A Deep Time Journey. London: Nortoh&Company, 2019.

Mountain. Reż. Jennifer Peedom, scenariusz Robert Macfarlane. Australia 2017.

Nicolson, Marjorie Hope. Mountain Gloom and Mountain Glory; The Development of the Aestetics of the Infinite. Ithaca, New York: Cornell University Press, 1963.

Pacukiewicz, Marek. Grań kultury. Transgresje alpinizmu. Kraków: Universitas, 2012.

Porębski, Mieczysław. „Góry w końcu ujrzane”. Tygodnik Powszechny 26 (1996): 18.

Rak, Julie. False Summit: Gender in Mountaineering Nonfiction. London–Chicago: McGill-Queens University Press 2021. DOI: https://doi.org/10.1515/9780228007722

Robiński, Adam. „Dobra droga do pogadania”. Tygodnik Powszechny 37 (2018): 94–97.

Słownik wyrazów obcych. Red. Jan Tokarski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1980.

Woźniakowski, Jacek. Die Wildnis. Zur deutungsgeschichte des Berges in der europäischen Neuzeit. Tłum. Theo Mechtenberg. Frankfurt: Suhrkamp Verlag, 1987.

Woźniakowski, Jacek. Góry niewzruszone. O różnych wyobrażeniach przyrody w dziejach nowożytnej kultury europejskiej. Warszawa: Czytelnik, 1974.

Woźniakowski, Jacek. Góry niewzruszone. O różnych wyobrażeniach przyrody w dziejach nowożytnej kultury europejskiej. Kraków: Znak, 1995.

Woźniakowski, Jacek. „Góry niewzruszone. O różnych wyobrażeniach przyrody w dziejach nowożytnej kultury europejskiej”. W: Pisma wybrane, t. 2: Góry niewzruszone i pisma rozmaite o Tatrach, oprac. Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, 5–330. Kraków: Universitas, 2011).

Woźniakowski, Jacek. „Interwencje (1952–2002)”. W: Pisma wybrane, t. 2. Góry niewzruszone i pisma rozmaite o Tatrach, oprac. Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, 417–452. Kraków: Universitas, 2011).

Augustyniuk, Małgorzata. Profesor Jacek Woźniakowski (1920–2012). https://www.bu.kul.pl/jacek-wozniakowski-1920-2012-sylwetka,art_41164.html. Dostęp 5.07.2023.

Góra-Stępień, Agnieszka. Jacek Woźniakowski 1920–2012. https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/jacek-wozniakowski-1920-2012/. Dostęp 2.03.2023.

Hajdukiewicz, Jerzy. Dzieje alpinizmuczęść pierwsza. http://www.krakow.ptt.org.pl/www3/archiwum/wolanie/nr28/hajdukiewicz1.html. Dostęp 2.08.2023.

Łęcka, Ilona. „Szaleniec czy taktyk? Wizerunek alpinisty we współczesnej literaturze górskiej”. Nowy Napis Co Tydzień 30 (2020), https://nowynapis.eu/tygodnik/nr-30/artykul/szaleniec-czy-taktyk-wizerunek-alpinisty-we-wspolczesnej-literaturze. Dostęp 5.07.2023.

Macfarlane Robert. https://www.davidhigham.co.uk/authors-dh/robert-macfarlane/. Dostęp 3.08.2023.

Mountains of the Mind. https://en.wikipedia.org/wiki/Mountains_of_the_Mind. Dostęp 15.04.2023.

Wystawa „Góry (nie)wzruszone)”. http://cojestgrane24.wyborcza.pl/cjg24/Zakopane/1,43,600163,WystawaGorynie-wzruszone-.html. Dostęp 2.03.2023.

https://polszczyzna.pl/entuzjazm-co-to-jest-co-to-znaczy-definicja-synonimy/. Dostęp 3.08.2023