Słowa kluczowe
relacyjność
procesy metaforyzacyjne
akomodacja
wiersz wolny
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł dotyczy problemu składni poetyckiej w wierszu wolnym rozpatrywanego w odniesieniu do zjawiska akomodacji. Analizowane tekstowe przypadki ujęć obiektów w tekstach poetyckich (a więc kategorii rzeczownikowych) pozwoliły na refleksję idącą dwutorowo: na poziomie elementów tworzących przestrzeń wiersza, czyli akomodacji tekstowej wersowych syntagm doraźnych, a także na poziomie obiektów mających swoje leksykalne (nominalne) wykładniki w tekście, czyli akomodacji składniowej. Akomodacja rozumiana jako adaptowanie do wymagań składniowych staje się w takim ujęciu mechanizmem metaforyzacji, dookreślenia i kontekstowego odświeżenia elementów leksykalnych. Przedmioty współtworzące w ten sposób przestrzeń w tekście (za sprawą leksykalnych odniesień i typowych ról semantyczno-składniowych) uzyskują cechy rozbijające kategorialność pojęciową i z racji wielości funkcji wzmacniają konstruowane przez odbiorcę projekty interpretacyjne. Szczegółowe zjawiska zilustrowane zostały wierszami uznanych poetów współczesnych.
Bibliografia
„Akomodacja”. Udostępniono 15 styczeń 2016. http://wsjp.pl/index.php?id_hasla=54735&ind=0&w_szukaj=akomodacja.
Balbus, Stanisław. „Graficzny inwariant tekstu literackiego”. W O je̜zyku literatury., zredagowane przez Józef Bubak i Aleksandrę Wilkoń, 230–56. Katowice: Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, 1981.
Bartmiński, Jerzy, Ryszard Tokarski, i Anna Pajdzińska, red. „Profilowanie w tekście poetyckim”. W Profilowanie w języku i w tekście, 343–53. Lublin: Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1998.
Bińczyk, Ewa. Obraz, który nas zniewala: współczesne uje̜cia je̜zyka wobec esencjalizmu i problemu referencji. Kraków: TAiWPN Universitas, 2007.
Chlebda, Wojciech. Elementy frazematyki: wprowadzenie do frazeologii nadawcy. Łask: Oficyna Wydawn. Leksem, 2003.
Dąbrowska, Elżbieta. Pejzaż stylowy nowej literatury polskiej: artystyczne języki, formy, gatunki. Opole: Wydawn. Uniw. Opolskiego, 2012.
Dobrzyńska, Teresa. Od słowa do sensu: studia o metaforze. Warszawa: Inst. Badań Literackich PAN, Wydawn., 2012.
Dobrzyńska, Teresa. Tekst poetycki i jego konteksty: zbiór studiów. Warszawa: Pro Cultura Litteraria : Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo, 2015.
Doroszewski, Witold. „Akomodacja”. Udostępniono 15 styczeń 2016. http://sjp.pwn.pl/doroszewski/akomodacja.
Doroszewski, Witold. „Kursywa”, 15 styczeń 2016. http://sjp.pwn.pl/doroszewski/kursywa;5445196.html.
Grabowski, Artur. Wiersz, forma i sens. Kraków: Universitas, 1999.
Greszczuk, Barbara, i Ewa Sławkowa. Polska poezja współczesna: studia stylistyczno-językowe. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2015.
Okopień-Sławińska, Aleksandra. Wiersz nieregularny i wolny Mickiewicza, Słowackiego i Norwida. Wrocław: Zakład narodowy imienia Ossolińskich, 1964.
Pajdzińska, Anna. Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji. Lublin: Agencja Wydawniczo-Handlowa, 1993.
Pszczołowska, Lucylla. Wiersz polski: zarys historyczny. Wrocław: FUNNA, 2001.
Pszczołowska, Lucylla. Wiersz wolny: geneza i ewolucja do roku 1939. Warszawa: IBL, 1998.
Sadowski, Witold. Wiersz wolny jako tekst graficzny. Kraków: TAiWPN Universitas, 2004.
Saloni, Zygmunt, i Marek Świdziński. Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa: Państw. Wydawn. Naukowe, 1985.
Skibski, Krzysztof. „Tabularność wiersza wolnego i jej konsekwencje lekturowe”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza., 2013, 75–92.
Skubalanka, Teresa. Herbert, Szymborska, Różewicz: studia stylistyczne. Lublin: Wydawn. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008.
Skubalanka, Teresa. Język poezji Czesława Miłosza. Lublin: Wydawn. Uniw. Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.
Skubalanka, Teresa. Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2000.
Studzińska, Joanna, i Krzysztof Skibski. „Frazeologizmy Wisławy Szymborskiej w przekładzie: propozycja kategorii śladu frazeologicznego”. Przestrzenie Teorii., nr 25 (2016): 149–75.
Urbańska, Dorota. Wiersz wolny: próba charakterystyki systemowej. Warszawa: Instytut Badań Literackich, 1995.
Wróblewski, Piotr. Struktura, typologia i frekwencja polskich metafor. Białystok: Wydawn. Uniwersytetu w Białymstoku, 1998.
„Z ust do ust”, 15 styczeń 2016. http://wsjp.pl/index.php?id_hasla=20118&ind=0&w_szukaj=ust
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.