Słowa kluczowe
gramatyka literacka
redundancja
narracja
potoczność
peryfraza
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł dotyczy specyfiki języka wczesnych utworów prozatorskich Magdaleny Tulli. Zjawiska z obszaru gramatyki literackiej – specyficznego operowania nadmiarem w narracji, osobliwym typem składni aranżującej, a także twórczym wykorzystaniem potoczności – pozwalają przyjrzeć się tej prozie jako opowieści entropicznej. Przede wszystkim ze względu na charakterystyczne rozproszenie energii narracyjnej, jak również kontrastujące z czytelniczymi oczekiwaniami nieuporządkowanie. Dzięki przytoczonym przykładom i odniesieniom do wybranych koncepcji badawczych z obszaru językoznawstwa uruchomić można kolejną perspektywę namysłu nad cechami tekstów autorki „Skazy”, a dzięki temu – zadać nowe pytania o wyjątkowość opowieści zawartych w tej oryginalnie poetyckiej prozie.
Bibliografia
Bińczyk, Ewa, Aleksandra Derra. „Wybrane problemy programu semantycznego Donalda Davidsona”. Przegląd Filozoficzny 2 (2006), 179–194.
Bińczyk, Ewa. Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji. Kraków: Universitas, 2007.
Chrzanowska-Kluczewska, Elżbieta. Language-games: pro and against. Kraków: Universitas, 2004.
Czapliński, Przemysław. „Wobec literackości (2): Metafikcja i nieepicki model prozy”. W tegoż: Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976–1996, 139–164. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1997.
Davidson, Donald. Inquires into Truth and Interpretation. Oxford University Press, 1991.
Dobrzyńska, Teresa. Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 1994.
Dutka, Elżbieta. „Historyjki czy historie? Parabole czy alegorie?: o prozie Magdaleny Tulli”. W: Skład osobowy: szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 1. Zredagowali Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki i Jolanta Pasterska, 525–550. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014.
Gawroński, Alfred. Dlaczego Platon wykluczył poetów z Państwa? U źródeł współczesnych badań nad językiem. Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 1984.
Głowiński, Michał. Nowomowa po polsku. Warszawa: Wydawnictwo Open, 1990.
Ingarden, Roman. „Z teorii dzieła literackiego”. W: Problemy teorii literatury. Seria 1. Zredagował Henryk Markiewicz. Wrocław: Ossolineum, 1987.
Izdebska, Agnieszka. „Proza Magdaleny Tulli – w kręgu wieloznacznej referencji”. W: Inna literatura? Dwudziestolecie 1989–2009. Zredagowali Zbigniew Andres, Janusz Pasterski, t. 1, 303–322. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010.
Kula, Agnieszka. Redundancja w mediach. Studium pragmalingwistyczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2017.
Maciaszek, Janusz. „Filozofia Donalda Davidsona. Podstawy semantyki”. Bibliotheca Philosophica 4 (2019): 111–170.
Mizerkiewicz, Tomasz. „Dezautomatyzacja skojarzeń kulturowych i wolność literatury – Sny i kamienie Magdaleny Tulli”. W tegoż: Stylizacje mityczne w prozie polskiej po 1968 roku. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2001.
Morawiec, Arkadiusz. „Sny i kamienie Magdaleny Tulli – płaszczyzny odczytań”, W: Literatura polska 1990–2000. Zredagował Tomasz Cieślak, Krystyna Pietrych, t. 2, 309–326. Kraków: Zielona Sowa, 2002.
Nycz, Ryszard. „Tropy «ja»: koncepcje podmiotowości w literaturze polskiej ostatniego stulecia. Teksty Drugie 2 (1994): 7–27.
Osiewicz, Marek, Krzysztof Skibski. „Struktura statystyczna polskiego systemu graficznego. Analiza historyczno-porównawcza”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 2 (2012): 87–116.
Saloni, Zygmunt i Marek Świdziński. Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
Skubalanka, Teresa. Podstawy analizy stylistycznej. Rozważania o metodzie”. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2001.
Sławkowa, Ewa. „Sny i kamienie – traktat o języku: Magdaleny Tulli ćwiczenia z semantyki”. W tejże: Tekst literacki w kręgu językoznawstwa, t. 1, 15–38. Katowice: Wydawnictwo Gnome, 2012.
Wiegandt, Ewa. „Postmodernistyczne alegorie Magdaleny Tulli”. W: Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989–2009. Zredagował Piotr Śliwiński. Poznań: Wydawnictwo WBPiCAK, 2011.
Wołos, Marta. Koncepcja „gry językowej” Wittgensteina w świetle badań współczesnego językoznawstwa. Kraków: Universitas, 2002.
Zaleski, Marek. „Niczym mydło w grze w scrabble”. Teksty Drugie 6 (2013): 33–47.
Zaleski, Marek. „Za plecami narratora. Rozmowa z Magdaleną Tulli”. Res Publica Nowa 5–6 (1999): 79.
Zieniewicz, Andrzej. „Przedmiot (w) opowieści. Relacja jako stwarzanie wydarzeń w prozie współczesnej (na przykładzie powieści Magdaleny Tulli)”. W: Narracje po końcu (wielkich) narracji. Kolekcje, obiekty, symulakra..., red. H. Gosk, A. Zieniewicz. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2007.
Ziomek, Jerzy. „Fikcyjne pole odniesienia a problem quasi-sądów”. W: Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna. Zredagowali Michał Głowiński, Janusz Sławiński. Wrocław: Ossolineum, 1982.
Zygan, Ewelina. „Literacka (?) rzeczywistość Trybów Magdaleny Tulli”. W: Literackie obrazy świata 3. Fikcje urealnione. Zredagowali Arkadiusz Luboń, Monika Karpińska, 109–121. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019.
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.