Abstrakt
Artykuł zadaje pytanie o autobiografizm neoawangardowej twórczości literackiej Witolda Wirpszy, próbując określić znaczenie, jakie zajmuje w niej gatunek dziennika. Wychodząc od analizy jego wypowiedzi metaliterackich, autor kreśli portret Wirpszy jako twórcy odrzucającego biografizm na rzecz eksperymentu, pokazując jednocześnie, że część jego wierszy (zwłaszcza z tomów Granica wytrzymałości i Przypomnienie Hioba) oraz powieści (Pomarańcze na drutach, Sama niewinność) czytać można jako efekt podjęcia eksperymentalnej gry z gatunkami life writing. Z kolei analiza niepublikowanych dzienników Wirpszy zachowanych w jego archiwum, zwłaszcza zeszytu zatytułowanego Zapiski datowane, bez porządku, potwierdza niechęć poety do intymistyki i utrwalania stanów psychicznych.
Bibliografia
Balcerzan, Edward. „Człowiek Witolda Wirpszy”. Nurt 2 (1965): 48–49.
Bogalecki, Piotr. Wiersze-partytury w poezji polskiej neoawangardy. BiałoszewskiCzyczDrahanGrześczakPartumWirpsza. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2020.
Derrida, Jacques. Szibbolet dla Paula Celana. Tłum. Adam Dziadek. Bytom: FA-art, 2000.
Grądziel-Wójcik, Joanna. Poezja jako teoria poezji. Poznań: Wydawnictwo UAM, 2001.
Leader, Zachary. „Introduction”. W: On Life-Writing, red. Zachary Leader, 1-6. Oxford: Oxford University Press, 2015.
Lipski, Jan Józef. „Autotematyzm, ekspresja i koncept”. Twórczość 12 (1967): 112–114.
Lejeune, Philippe. „Autobiografia i poezja (fragmenty)”. Tłum. Regina Lubas-Bartoszyńska. W: Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, red. Regina Lubas-Bartoszyńska, 299-304. Kraków: Universitas, 2001.
Lejeune, Philippe. „Koronka: dziennik jako seria datowanych śladów”. Tłum. Magda i Paweł Rodakowie. Pamiętnik Literacki 4 (2006): 17–27.
Lejeune, Philippe. „Pakt autobiograficzny (bis)”. Tłum. Stanisław Jaworski. W: Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, red. Regina Lubas-Bartoszyńska, 177-204. Kraków: Universitas, 2001.
Marszałek, Rafał. „Eksperyment Wirpszy”. Nowe Książki 9 (1965): 402.
Novak, Julia. „Experiments in Life-Writing: Introduction”. W: Experiments in Life-Writing. Intersections of Auto/Biography and Fiction, red. Lucia Boldrini, Julia Novak, 1–36. Cham: Palgrave MacMillan, 2017. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-55414-3_1
Pawelec, Dariusz. „Posłowie”. W: Witold Wirpsza, Sama niewinność, 193-214. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2017.
Pawelec, Dariusz. Wirpsza wielokrotnie. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2013.
Wirpsza, Witold. Cząstkowa próba o człowieku i inne wiersze. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2005.
Wirpsza, Witold. Drugi opór. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2020.
Wirpsza, Witold. „Dzieje rymopisa czasu swego”. W tegoż: Gra znaczeń. Przerób, 253-266. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2008.
Wirpsza, Witold. „Ein Pole in Westberlin (kartki z dziennika)”. W: Witold Wirpsza, Heinrich Kunstmann, „Salut Henri! Don Witoldo!”. Witold WirpszaHeinrich Kunstmann. Listy 1960–1983, tłum. i oprac. Dorota Cygan, Marek Zybura, 308-316. Kraków: Universitas, 2015.
Wirpsza, Witold. List do żony. Wiersze. Warszawa: PIW, 1953.
Wirpsza, Witold. Pomarańcze na drutach. Oprac. Dariusz Pawelec. Mikołów: Instytut Mikołowski 2021.
Wirpsza, Witold. „Przerób”. W tegoż: Gra znaczeń. Przerób, 212-224. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2008.
Wirpsza, Witold. Sama niewinność. Oprac. Dariusz Pawelec. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2017.
Wirpsza, Witold. Spis ludności. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2005.
Wirpsza, Witold. „Spożytkować pisarsko”. W tegoż: Przesądy, 11. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2011.
Wirpsza, Witold. Utwory ostatnie. Mikołów: Instytut Mikołowski, 2007.
Wyka, Marta. „Poetafilozof”. Życie Literackie 34 (1967): 10
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Piotr Bogalecki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.