Słowa kluczowe
Urad style
cemetery
late Bronze Age
Jak cytować
Abstrakt
This article presents the issues of the Urad style on the example of ceramics and metal products from the cemetery in Wartosław. The ceramic was obtained in the 19th century as a result of amateur research and in 2009 during archaeological excavations. Findings concerning the definition of the style of Uradzka ceramics and the interpretation possibilities of this phenomenon, registered in western Greater Poland, in the Lubusz region and in eastern Brandenburg, are presented.
Bibliografia
Bukowski, Z. 1998 Pomorze w epoce brązu w świetle dalekosiężnych kontaktów wymiennych. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe.
Durczewski, D. 1986 Cmentarzysko ludności kultury łużyckiej z IV–V okresu epoki brązu w Kaliszanach, woj. Pilskie. Fontes Archeaeologici Posnanienses, 35, 41–98.
Gediga, B. 1967 Plemiona kultury łużyckiej w epoce brązu na Śląsku środkowym. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Gediga, B. 1982 Zagadnienia periodyzacji okresu rozwoju kultury łużyckiej w świetle kontaktów z Południem. W: M. Gedl (red.), Południowa strefa kultury łużyckiej i powiązania tej kultury z południem (s. 49–59). Kraków – Przemyśl: Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gediga, B. 2007 Problemy obrazu kultury wczesnej epoki żelaza na Śląsku w świetle nowych badań terenowych. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 49, 123–146.
Gediga, B. 2010 Śląsk – regionalna prowincja kultury halsztackiej. W: B. Gediga, W. Piotrowski (red.), Rola głównych centrów kulturowych w kształtowaniu oblicza kulturowego Europy Środkowej we wczesnych okresach epoki żelaza (s. 187–218). Biskupin – Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie.
Gediga, B. 2011 Neue Forschungen zu den früheisenzeitlichen Kulturen in Südwestpolen. Acta Archaeologica Carpathica, 46, 83 – 116.
Gediga, B. 2018 Bemerkungen über den begriff „Lausitzer kultur” heute. W: L. Benediková. M. Horňák (red.), Sĭdla, artefakty a čas… Zborník štúdií o dobe bronzovej a dobe halštatskej k 75. narodeninám Ladislava Veliačika (s. 105–111). Nitra – Vrutky: Archeologický ústav SAV.
Gediga, B. Józefowska, A. 2019 Przemiany obrządku grzebalnego w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza w świetle analizy źródeł w Domasławiu, pow. wrocławski i nekropolii bliskiego rejonu (problemy zmian społeczno-kulturowych). Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Gedl, M. 1975 Kultura łużycka. Kraków: Wydawnictwo Ossolińskich.
Gedl, M. 1980a Studia nad periodyzacją kultury łużyckiej w południowej części Śląska. Archeologia Polski, 25, 79–129.
Gedl, M. 1980b Zróżnicowanie kulturowe w strefie zaliczanej do „kultury łużyckiej”. W: M. Gedl (red.), Zróżnicowanie wewnętrzne kultury łużyckiej (s. 78–94). Kraków: Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Götze, A. 1897 Die Vorgeschichte der Neumark. Würzburg: A. Stuber Verlag.
Götze, A. 1924 Aurither Typus. W: M. Ebert (red.), Reallexikon der Vorgeschichte, t. 1 (s. 278–279). Berlin.
Kaczmarek, M. 2001 Niektóre aspekty badań nad kulturą łużycką młodszej epoki brązu w zachodniej Wielkopolsce. Sprawozdania Archeologiczne, 53, 85–98.
Kaczmarek, M. 2002 Zachodniowielkopolskie społeczności kultury łużyckiej w epoce brązu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Kaczmarek, M. 2005 Epoka brązu i wczesna epoka żelaza na ziemi obornicko-rogozińskiej. W: T. Skorupka (red.), Archeologia powiatu obornickiego. Oborniki-Rogoźno-Ryczywół (s. 127–235). Poznań: Wydawnictwo Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Kaczmarek, M. 2008 Remarks on the Urad type pottery style in Lubusz Land and western Wielkopolska during Late Bronze Age. W: A. Błażejewski (red.), Labor et Patientia. Studia archaeologica Stanislao Pazda (s. 19–35). Wrocław: Wydawnictwo Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kaczmarek, M. 2013 Uwagi o stanie i potrzebach badań nad cmentarzyskami ludności łużyckich pól popielnicowych na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej. W: J. Kolenda, A. Mierzwiński, S. Moździoch, L. Żygadło (red.), Z badań nad kulturą społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gedidze w osiemdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, kolegów i uczniów (s. 237–249). Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Kostrzewski, J. 1955 Wielkopolska w pradziejach, wyd. 3. Warszawa – Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.
Kostrzewski, J., Chmielewski, W., Jażdżewski, K. 1965 Pradzieje Polski. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład im. Ossolińskich.
Krzyszowski, A. 2009 Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na stanowisku archeologicznym w Wartosławiu, stan. 1 (ark. AZP 46-21, nr 33), gm. Wronki, w woj. wielkopolskim (w obrębie działki nr ew. 80432/2) [maszynopis w archiwum WUOZ w Poznaniu].
Krzyszowski, A. 2019 Zagadnienia wprowadzające. W: A. Krzyszowski (red.), Nekropola z późnej epoki brązu Wartosław-Biezdrowo-Zakrzewo (s. 13–21). Poznań: Wydawnictwo Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Krzyszowski, A. 2019 Grób odlewnika-metalurga (obiekt nr 198) z badań w 2009 roku. W: A. Krzyszowski (red.), Nekropola z późnej epoki brązu Wartosław-Biezdrowo-Zakrzewo (s. 73–87). Poznań: Wydawnictwo Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Łopata, J. 1964 Cmentarzysko ludności kultury łużyckiej z IV–V okresu epoki brązu w Wartosławiu pow. Szamotuły. Fontes Archaeologici Posnanienses, 15, 12–76.
Machajewski, H. 2005 Sprawozdanie z archeologicznych badań przeprowadzonych na stanowisku 1 w Wartosławiu, gmina Wronki [maszynopis w archiwum WUOZ w Poznaniu].
Malinowski, T. 1961 Katalog cmentarzysk ludności kultury łużyckiej w Polsce, t. 1. Poznań: Polska Akademia Nauk.
Marcinkian, A. 1974 Stan badań nad kulturą łużycką epoki brązu w północnej części Dolnego Śląska. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 4, 41–65.
Marcinkian, A. 1986 Z badań nad epoką brązu i wczesną epoką żelaza na Ziemi Lubuskiej. Rocznik Lubuski, 14, 103–118.
Marcinkian, A. 2010a Ziemia lubuska w dobie cywilizacji łużyckiej, cz. 1 – katalogowa. Zielona Góra: Totem.
Marcinkian, A. 2010b Ziemia lubuska w dobie cywilizacji łużyckiej, cz. 2 – analityczna. Zielona Góra: Totem.
Mizerka, J. 2016 Wartosław – późnobrązowe cmentarzysko z zachodniej Wielkopolski. Wyniki badań ratowniczych z 2009 roku [maszynopis pracy magisterskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu].
Mizerka, J. 2019 Wyniki badań archeologicznych z 2009 roku. W: A. Krzyszowski (red.), Nekropola z późnej epoki brązu Wartosław-Biezdrowo-Zakrzewo (s. 45–73). Poznań: Wydawnictwo Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Mizerka, J., Krzyszowski, A. 2019 XIX-wieczne materiały z cmentarzyska z Wartosławia-Biezdrowa-Zakrzewa w zbiorach MAP. W: A. Krzyszowski (red.), Nekropola z późnej epoki brązu Wartosław – Biezdrowo – Zakrzewo (s. 29–45). Poznań: Wydawnictwo Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Schneider, F. 1958 Die Keramik des Aurither Stils westlich der Oder. W: Schneider F. (red.), Studien zur Lausitzer Kultur (s. 5–70). Leipzig: Johann Ambrosius Barth.
Szamałek, K. 2009 Procesy integracji kulturowej w młodszej epoce brązu i początkach epoki żelaza na Pojezierzu Wielkopolskim. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Virchow, R. 1880 Der Spreewald und die Lausitz. Zeitschrift filr Ethnologie, 12, 222–236.
Voss, A. 1903 Keramische Stilarten der Provinz Brandenburg und benachbarter Gebiete. Zeitschrift filr Ethnologie, 35, 163–212.
Voss, A., Stimming, G. 1887 Vorgeschichtlicher Alterthilmer aus der Mark Brandenburg. Brandenburg – Berlin: Hardcover.
Zeylandowa, M. 1965 Cmentarzysko kultury łużyckiej w Sierszewie, pow. Jarocin. Fontes Archaeologici Posnanienses, 16, 79–103.