Abstrakt
The article discusses contribution of archaeologists from the University of Poznań to the study of the origins and development of the early medieval stronghold at Ostrów Tumski, Poznań. The results of their research studies led to the conclusion that the Piasts’ stronghold had been organised on the basis of Carolingian-Ottonian residences with a stone palace and a chapel. These studies also enabled the reconstruction of the further history of the oldest part of Poznań.
Bibliografia
Binding G. 1996 Deutsche Königspfalzen. Von Karl dem Grossen bis Friedrich II. (765–1240), Darmstadt.
Bronowska K. 2011 Stan badań archeologicznych na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Dalewski Z. 1996 Władza, przestrzeń, ceremoniał. Miejsce i uroczystość inauguracji władcy w Polsce średniowiecznej do końca XIV w., Warszawa.
Dymaczewski A. 1953 Osadnictwo wczesnośredniowieczne w Poznaniu przy ul. Wieżowej 2/4, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Dymaczewski A. 1961 Badania wykopaliskowe w ogrodzie przy ul. Wieżowej 2–4 w Poznaniu w latach 1939, 1950–1953 [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. III, red. W. Hensel, Wrocław– Warszawa, s. 139–228.
Gauert A. 1965 Zur Struktur und Topographie der Königspfalzen, [w:] Deutsche Königspfalzen, t. 2, red. A. Gauert, Göttingen, s. 1–60.
Gradowski R. 2002 Zespół wczesnośredniowiecznej ceramiki z badań ratowniczych w południowej części Ostrowa Tumskiego w Poznaniu (wykop XV), Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Hensel W. 1938a Poznań wczesnodziejowy, Kronika Miasta Poznania XVI, nr 2, s. 222–240.
Hensel W. 1938b Zagadnienie początków Poznania i kwestia jego stołecznego charakteru w świetle wyników prac wykopaliskowych na Ostrowie Tumskim, Kronika Miasta Poznania, XVI, nr 4, s. 484–507.
Hensel W. 1946 Potrzeba przygotowania wielkiej rocznicy (O niektórych zagadnieniach polskiej protohistorii), Przegląd Wielkopolski II, nr 7/8, s. 3–16.
Hensel W. 1947a Na śladach Mieszkowej stolicy, Przegląd Zachodni 3, cz. 1, s. 121–132.
Hensel W. 1947b Rola Poznania w okresie wczesnopiastowskim na tle odkryć w innych ośrodkach polskich, Kronika Miasta Poznania XX, nr 2/3, s. 113–137.
Hensel W. 1949 Na marginesie wykopalisk w Poznaniu, Kronika Miasta Poznania XXII, nr 1, s. 61–62.
Hensel W. 1958 Poznań w zaraniu dziejów, Wrocław.
Hensel W. 1959 Przedmowa [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. I, red. W. Hensel, Warszawa–Wrocław, s. 7–12.
Hensel W. 1960 Najdawniejsze stolice Polski, Warszawa.
Hensel W., Hilczer-Kurnatowska Z. 1980 Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. V, Wrocław, s. 147–162.
Hensel W., Niesiołowska A., Żak J. 1959 Badania na placu katedralnym w 1938 r. [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. I, red. W. Hensel, Warszawa–Wrocław, s. 13–57.
Józefowiczówna K. 1963 Z badań nad architekturą przedromańską i romańską w Poznaniu, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Kaczmarek J. 1996 Organizacja badań i ochrony zabytków archeologicznych w Poznaniu (1720–1958), Poznań.
Kępiński M. 2007 Przybory tkackie z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Konieczna M. 1955 Osadnictwo wczesnośredniowieczne na Ostrowie Tumskim 17 w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Kostrzewski J. 1938 Zachowajmy na wieki gród Mieszka i Bolesława, Kurier Poznański 33, nr 402 z 7 września 1938 r., s. 18.
Kowalczyk A. 2007 Ceramika kamionkowa z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Kóčka-Krenz H. 2004 Początki monumentalnej architektury świeckiej na grodzie poznańskim [w:] Początki architektury monumentalnej w Polsce, red. T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno, s. 21–38.
Kóčka-Krenz H. 2005 Historia się powtarza. Rzecz o rezerwatach archeologicznych na Ostrowie Tumskim, Kronika Miasta Poznania 2, s. 48–57.
Kóčka-Krenz H. 2007 Odkrycia archeologiczne [w:] Akademia Lubrańskiego, red. J. Skuratowicz, Poznań, s. 13–19.
Kóčka-Krenz H. 2012 Na wyspie Ostrów, przy której dzisiaj jest Poznań, Poznań.
Kóčka-Krenz H. 2013 Stan i potrzeby badań Ostrowa Tumskiego w Poznaniu [w:] Archeologia o przeszłości Poznania i jego zaplecza, red. J. Kaczmarek, H. Kaczmarek, Poznań, s. 134–141.
Kurnatowska Z. 2000 Badania nad początkami i rozwojem społeczeństwa wczesnopolskiego [w:] Archeologia i prahistoria polska w ostatnim półwieczu, red. M. Kobusiewicz, S. Kurnatowski, Poznań, s. 381–412.
Lech P. 2013 Nowożytna studnia z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu (stan. 9), Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Malinowska M. 1961 Badania na stanowisku Ostrów Tumski 17 w Poznaniu w latach 1953–1954 [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. III, red. W. Hensel, Wrocław–Warszawa, s. 7–95.
Marciniak I. 2004 Wyroby włókiennicze odkryte na stanowisku Ostrów Tumski 9/10 w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Myrcha J. 2003 Ceramika wczesnośredniowieczna z wykopu 2 na Ostrowie Tumskim w Poznaniu (stan. OT 10), Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Nowak A. 1962 Osadnictwo południowej części Ostrowa Tumskiego w Poznaniu w świetle badań archeologicznych, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Nowak A. 1974 Badania wykopaliskowe w ogrodzie arcybiskupim na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 1960–1961 [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. IV, red. W. Hensel, J. Żak, Wrocław, s. 75–135.
Pietras M. 2004 Gotycka ceramika budowlana ze stanowiska Ostrów Tumski 9/10 w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Poznań 1959 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. I, red. W. Hensel, Warszawa–Wrocław.
Poznań 1960 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. II, red. W. Hensel, Wrocław–Warszawa.
Poznań 1961 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. III, red. W. Hensel, Wrocław–Warszawa.
Poznań 1974 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. IV, red. W. Hensel, J. Żak, Wrocław.
Poznań 2005 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. V, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań.
Poznań 2008 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VI, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań.
Poznań 2012 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VII, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań.
Poznań 2013 Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VIII, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań.
Przewoźna K. 1959 Badania wykopaliskowe w katedrze poznańskiej w 1946 r. [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. I, red. W. Hensel, Warszawa–Wrocław, s. 59–79.
Racek N. 2010 Sygnatury na butelkach szklanych z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Sankiewicz P. 2006 Wczesnośredniowieczne konstrukcje obronne grodu na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Sikora M. 2006 Znaleziska monetarne z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Szyszka A. 2005 Ozdoby ze szkła, kamieni ozdobnych, bursztynu i gliny ze stanowiska Ostrów Tumski w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Wawrzyniak P. 2005a Badania wykopaliskowe wczesnośredniowiecznych umocnień wałowych przy ul. ks. Ignacego Posadzego nr 5 na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 2001–2004 [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. V, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań, s. 91–110.
Wawrzyniak P. 2005b Badania archeologiczne murów obronnych fundacji biskupa Jana Lubrańskiego w rejonie ul. ks. Ignacego Posadzego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. V, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań, s. 191–200.
Wenzel J. 2006 Ceramika grafitowa z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Wieczorek M. 2009 Inicjatywy budowlane biskupa Jana Lubrańskiego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w świetle źródeł archeologicznych, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Wrzesiński K. 2003 Średniowieczne i nowożytne wyroby żelazne ze stanowiska Ostrów Tumski 9/10 w Poznaniu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Żak J. 1952 Kształtowanie się ośrodka feudalnego w Poznaniu na Ostrowie Tumskim w świetle wyników badań w 1946 r., Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Żak J. 1959 Badania w ogrodzie przy ul. Ostrów Tumski 10 w 1946 r. [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. I, red. W. Hensel, Warszawa–Wrocław, s. 81–129.