Abstrakt
This article is an attempt to take a new look at the research on the Egyptian pyramids conducted until the end of the nineteenth century in Poland.Bibliografia
Abdel-Kader S. 1991 Les Obélisques Égypties histoire et archéologie, Le Caire (Supplément aux Annales du Service des Antiquités de l’Égypte Cahier No. 26).
Alexandrowicz S. 1976 Peregrynacja do Ziemi Świętej księcia Radziwiłła Sierotki. Czas powstania rękopisu, „Ars Historica”, Poznań, s. 585–595.
Beckerath J. von 1997 Chronologie des pharaonischen Ägypten. Die Zeitbestimmung der ägyptischen Geschichte von der Vorzeit bis 332 v. Chr., Mainz am Rhein.
Bielicki M. 1966 Zapomniany świat Sumerów, Warszawa.
Bochnacki A. 1994 O piramidach inaczej, Gdańsk.
Boratini T. L. 1675 Misura universale, Wilno.
Boratini T. L. 1897 Misura universale, Kraków.
Borzęcki H. 1776 Zbiór historii egipskiej i kartagińskiej z francuzkiego na polski język przełożony, Grodno.
Braun J. 971 Stosunki etniczne starożytnej Mezopotamii, (w:) Mezopotamia, red. J. Braun, Warszawa.
Chmielowski B. 1754 Nowe Ateny albo Akademia wszelkiey scyencyi pełna, na rozne tytuły iak na Classes podzielona, Mądrym dla memoryału, Idiotom dla nauki, Politykom dla praktyki, Melancholikom dla rozrywki erygowana, t. 3, Lwów.
Chrościcki J. A. 1974 Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa.
Černý J. 1976 Coptic Etymological Dictionary, Cambridge.
Donadoni S. 1990 Egypt over the centuries, (w:) S. Donadoni, S. Curto, A. M. Donadoni Roveri, Egypt from myth to Egyptology, Milano, s. 11–103.
Drohojowski J. 1812 Pielgrzymka X….Reformata Do Ziemi Świętey, Egiptu, niektórych wschodnich i południowych kraiów odbyta w Roku 1788, 89, 90 i 91, pobożno-ciekawey publiczności ofiarowana, Kraków.
Edwards I. E. S. 1995 Piramidy Egiptu, Warszawa.
Fischer von Erlach J. B. 1721 Entwurff einer Historischen Architectur: in Abbildung unterschiedener berühmten Gebäude des Alterthums und fremder Völcker; umb aus den Geschicht-büchern, Gedächtnüß-müntzen, Ruinen, und eingeholten wahrhafften Abrißen, vor Augen zu stellen, Leipzig.
Górka J. 1913 Podróż do Ziemi Św. i Egiptu, Kraków.
Graefe E. 1911 Das Pyramidenkapitel in Al-Makrizi’s „Hitat“ nach zwei Berliner und zwei Münchner Handschriften unter Berücksichtigung der Bulaker Druckausgabe hrsg. und übersetzt von …, Leipzig (Leipziger semitistische Studien; 5, H. 5).
Grabowski A. 1822 Cuda i osobliwości Natury i Sztuki w różnych znayduiących się kraiach, z naynowszych i nayciekawszych podróży do wszystkich części świata zebrane, z wiadomościami o niektórych celnieyszych starożytności zabytkach z kopersztychami illuminowane, Kraków.
Greaves J. 1646 Pyramidographia: or a description of the Pyramids in Aegypt, London.
Herbelot M. B. 1776 Bibliotheque Orientale ou dictionnaire universel, contenant ce qui regarde la connoissance des Peuples de l’Orient leurs histories et traditions Véritables ou fabuleuses, leurs religions, sects et politique, les Gouvernement, Loix, Coutumes, Mæurs, Guerres, & les Révolutions de leurs Empires; Leurs sciences et leurs arts, Leurs Théologie, Mythologie, Magie, Phisique, Morale, Médicine, Mathématiques, Histoire naturelle, Chronologie, Géographie, Obesrvations Asronomiques, Grammaire, et Réthorique; Les vies et actions Remarquables et de tous leurs Saints, Docteurs, Philosophes, Historiens, Poëtes, Capitaines, & de tous ceux qui se sont rendus illustres parmi eux, par leur Vertu, ou par leur Savoir; Des Jugements critiques, et des extraits de tous leurs ouvrages, De leurs Traités, Traductions, Commentaires, Abrégés, Recueils de Fables, de Sentences, de Maximes, de Proverbes, de Contes, de bon mots, & de tous leurs Livres écrits en Arabe, en Persian, ou en Turc, sur toutes sortes de Sciences, d’Arts, & de Professions, par… Maesticht.
Herwart von Hohenburg J. G. 1623 Admiranda ethnicæ theologiæ mysteria propalata: Vbi lapidem magnetem antiqvissimis passim nationibvs pro deo cvltvm: et artem qva nauigationes magneticæ per vniuersum orbem instituerentur, à veterum sacerdotibus, sub inuolucris deorum, dearúmque et aliarum perinde fabularum cortice, summo studio occultatam esse nouiter commonstratur. Accessit, exacta temporum ratio, aduersis incredibiles chronologiæ vulgaris errores, opus diu desideratum, Monachii.
Hornung E. 1999 Das esoterische Ägypten. Das geheime Wissen der Ägypter und sein Einfluß auf das Abendland, München.
Jablonski P. E. 1752 Prolegomena, (w:) Pantheon Aegyptioyum sive de Diis eorum commentarius cum Prolegomenis de religione et Theologia Aegyptiorum, Francofurti ad Viadrum.
Jonston J. 1634 Naturae Constantia, Amstelodami.
Jonston J. 1657 An History of the Constancy of Nature by John Jonston of Poland, London.
Jonston J. 1960 O stałości natury, tłum. wyd. M. Stokowska, Kraków (Biblioteka Klasyków Filozofii).
Kacnelson I. 1970 Напата и Мероэ – древние царства Судана, Москва.
Kaczmarek H. 1997 Egyptian Travel of Józef Kościelski, Warsaw Egyptological Studies, I: Essays in honour of Prof. Dr. Jadwiga Lipińska, Warszawa, s. 249–257.
Kołłątaj H. 1972 Rozbiór krytyczny zasad historii początkowej wszystkich ludów, opr. i wstęp H. Hinz, Warszawa.
Kortens J. 1743 Reise nach dem welland Gelobten Nun aber seit siebenzehn hundert Jahren unter dem Fluche liegenden Lande, Wie auch nach Egypten, dem Berg Libanon, Syrien und Mesopotamien von ihn selbst aufrichtig beschreiben und bey diese zweyten Auflage mit zwei Supplementen vermehret, Halle.
Kościelski J. 2007 Szkice egipskie. Wrażenia z podróży. Studia i Materiały, opr. H. Kaczmarek, Poznań.
Krasicki I. 1781 Zbiór potrzebnych wiadomości porządkiem alfabetycznym ułożonych, Warszawa.
Kraszewski J. I. 1860 Podróże i poselstwa polskie do Turcyi, a mianowicie: Podróż E. Otwinowskiego 1557, Jędrzeja Taranowskiego komornika J.K.M. 1569, i Poselstwo Piotra Zborowskiego. 1568 przygotowane do druku z rękopismu przez… Wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków.
Lee I. L. 2007 Okres hellenistyczny. Aleksander Wielki. Narodziny i upadek dynastii hasmonejskiej, (w:) Starożytny Izrael od Abrahama do zburzenia świątyni jerozolimskiej przez Rzymian, red. H. Shanks, Warszawa.
Leszczyński R. 1998 Poselstwo Rafała Leszczyńskiego do Turcji w 1700 roku. Diariusze i inne materiały, opr. I. Czamańska przy współpracy D. Zydorek, Leszno.
Levi-Alvares D. 1851 Obraz historyi powszechney skreślony podług nowej zupełnie metody ułatwiayącej wykład i naukę głównych wypadków od stworzenia świata do naszych czasów przez… wedle 22go wydania przełożył z francuskiego Henryk K. Liebleind, Część I: Dzieje starożytne, Warszawa.
Łubieński W. 1740 Świat we wszystkich swoich częściach większych y mnieyszych, to iest: w Europie, Azyi, Afryce y Ameryce, w monarchiach, krolestwach, xięstwach, prowincyach, wyspach y miastach, geograficznie, chronologicznie y historycznie okryślony. Opisaniem religii, rządów, rewolucyi, praw. zwyczaiów, skarbów, ciekawości y granic każdego kraiu z autorów Francuskich, Włoskich, Niemieckich y Polskich zebranym przyozdobiony, przez… Wrocław.
Maciejowski K. 1871 Siedem cudów świata, „Przyjaciel Dzieci. Pismo tygodniowe nauce i rozrywce młodzieży poświęcone z dodatkiem dla małych Dzieci”, r. XI, nr 3 z 9/21 I, s. 23–24.
Małecki A. 1851 Prelekcye o Filologii klasycznej i jej Encyklopedyi miane w półroczu letniem r. 1850, Kraków.
Mejer K. 1867 Piramidy Egipskie, „Opiekun Domowy. Pismo tygodniowe obrazkowe”, r. III, nr z 12 (24) VII, s. 233–234.
Miaskowski W. 1985 Wielka legacja Wojciecha Miaskowskiego do Turcji w 1640 r., opr. A. Przyboś, Warszawa–Kraków.
Moszyński A. 1970 Dziennik podróży do Francji i Włoch … architekta JKM Stanisława Augusta Poniatowskiego 1784–86, opr. B. Zboińska-Daszyńska, Kraków.
Otwinowski E. 1860 Wypisanie drogi tureckiej, gdym tam z posłem wielkim wielmożnym panem Andrzejem Bzickim, kasztelanem chełmskim, od króla Zygmunta posłanym roku pańskiego 1557 jeździł, (w:) Józef Ignacy Kraszewski: Podróże i poselstwa polskie do Turcyi, a mianowicie: Podróż E. Otwinowskiego
Otwinowski E. 1557, Jędrzeja Taranowskiego komornika J.K.M. 1569, i Poselstwo Piotra Zborowskiego. 1568 przygotowane do druku z rękopismu przez… Wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków.
Pauw C. de 1774 Recherches philosophiques sur les Égyptiens et les Chinois, Pour servir de suite aux recherches philosophiques sur les Americans, Geneve.
Pawlicki S. 1877 Tajemnice wielkiej piramidy, „Kronika Rodzinna. Pismo dwutygodniowe”, seria II, t. 5, s. 145–147.
Pelczar J. 1875 Ziemia Święta i Islam czyli szkice z pielgrzymki do Ziemi Świętej, którą w roku 1872 odbył i opisał ks. dr. … t. I: Ziemia Święta; t. II: Islam, Lwów.
Perry Ch. 1743 A View of the Levant: particularly of Constantinople, Syria, Egypt, and Greece. In which their antiquities, government, politics, maxims, manners, and customs,(with many other Circumstances and Contingencies) are attempted to be Described and Treated on, London.
Potocki J. 1959 Podróże, wyd. L. Kukulski, Warszawa.
Radziwiłł M. K. 1601 Jerosolymitana Peregrinatio… Nicolai Christophori Radzivili Ducis Olicae et Niesvilii Palatini Vilnensis Militis Jerosolymitani etc. Primum a Thoma Tretero Custode Varmiensi E Polono sermone in latinum translata, Bunsbergae.
Radziwiłł M. K. 1603 Juengst geschehene Hierosolimitanische Reise, Moguncja.
Radziwiłł M. K. 1607 Peregrinacia abo pielgrzymowania do Ziemie świetey przez Tomasza Tretera… językiem łacińskim napisane a przez X Andrzeja Wargockiego .. na polski przełożona, Kraków.
Radziwiłł M. K. 1787 [Радивил] Путишестие ко святым местам и в Египет; Петерсбург.
Radziwiłł M. K. 1879 Радивил: Похождениев Эемлю Святую княэя Радивилa Cиротки 1582–1584, Спб.
Radziwiłł M. K. 1925 Peregrynacja do Ziemi świętej (1582–1584), wyd. J. Czubek, Kraków („Archiwum do dziejów Literatury i Oświaty w Polsce”, t. XV, cz. 2).
Radziwiłł M. K. 1962 Podróż do Ziemi świętej Syrii i Egiptu 1582–1584, opr. L. Kukulski, Warszawa.
Radziwiłł M. K. 1990 Kelioné i Jeruzalę. Iš lotynų vertč Ona Matusevičiūté, Vilnius.
Radziwiłł M. K. 1994 Пэрэгрынацыя або Паломніцтва Ясна Асветленага Княэя Ягомосці Мікалая Крыштофа Рад-эівіла ў Святую Эямлю, w: Кніга жыцій і хаджэнняў, Минск, s. 165–447.
Rollin K. 1743 Na większa chwałę Boga a synom oyczyzny na pożytek Dziejopis starożytny Egipcyanów, Kartainców, Assyryiczyków, Babilońców, Medów, Persów, Macedończyków y Greków przez … Rektora Szkół Paryzkich, Nauczyciela wymowy w Kollegium Królewskim, y Kollegę Akademii Królewskiey napisów, y wyzwolonych nauk, francuskim ięzykiem napisany, A od Józefa Alexandra xiążęcia z Prussów na Jabłonowie y Lacowcach, hrabi na Lisiance i Zawałowie, LB na Podhorcach Jabłonowskiego, Buskiego, Korsuńskiego, Wołyńskiego, Zagośćkiego, Onyxteńskiego, Dzwinogrodzkiego starostę, Lawaryskiego, Rakanciskiego dzierżawcę y rosmistrza woysk Koronnych, na Oyczystą mową wyłożony, t. I, Lublin.
Romerowie J. i E. 1997 Siedem cudów świata. Historia nowoczesnej wyobraźni, Warszawa.
Rottek K. 1842 Obraz historyi powszechnej od najdawnieszych do najnowszych czasów. Dzieło z niemieckiego przerobione przez Leona Rogalskiego, Warszawa.
Sandys G. 1615 A Relation of a Journal begun A. Dom. 1610. Foure Books. Containing a description of the Turkish Empire, of Aegypt, of the Holy Land, of the Remote Parts of Italy and Ilands adjoyning, London. Sas-Zubrzycki J.
Sandys G. 1910 Styl nadwiślański jako odcień sztuki średniowiecznej w Polsce, Kraków.
Sandys G. 1928 Znaczenie piramid egipskich, Lwów.
Schroeck J. M. 1813 Historya powszechna przez … z niemieckiego ięzyka na polski przez X Pawła Kotowskiego S.P. przetłumaczona potrzebnemi dodatkami pomnożona, i do roku 1812 doprowadzona, Wilno–Warszawa.
Słowacki E. 1824 Teorya smaku w dziełach sztuk pięknych, (w:) Dzieła z pozostałych rękopismów ogłoszone, t. I, Wilno.
Słowacki J. 1871 Odwiedziny piramid, „Przyjaciel Dzieci. Pismo tygodniowe nauce i rozrywce młodzieży poświęcone z dodatkiem dla małych Dzieci”, r. XI, nr 11 z 6/18 III, s. 101–102.
Sołtyk M. 1784 Encyklopedya wiadomości elemantarnych czyli pierwsze rysy i wyobrażenia nauk i kunsztów dla użytku młodzieży przez…, cz. 1–2, Kraków.
Stadelmann R. 1997 Die ägyptischen Pyramiden. Vom Ziegelbau zum Weltwunder, Mainz a.Rhein.
Starowolski S. 1858 Dwór cesarza tureckiego i rezydencya jego w Konstantynopolu, Kraków.
Steffen W. 1969 Sylwetki filologów wielkopolskich. Antoni Małecki, „Meander”, r. XXIV, s. 416–423.
Stryjkowski M. 1978 O początkach, wywodach, dzielnościach, sprawach rycerskich i domowych sławnego narodu litewskiego, żmojdzkiego i ruskiego, przedtym nigdy od żadnego ani kuszone ani opisane z natchnienia Bożego, a uprzejmie pilnego doświadczenia, Warszawa.
Szybiński D. 1772 Krótka wiadomość o znakomitych w świecie monarchiach, starodawnych krolestwach, rzeczachpospolitych, tudzież o cesarzach państwa rzymskiego i jego podziale, upadku wzmocnieniu na Zachodzie, powstanie natomiast tureckiego na Wschodzie, y rewolucyach w nich zachodzących do naszych czasów, Warszawa.
Śliwa J. 1974a Łukasz Dobrzański (1864–1909) i jego zainteresowania archeologią Egiptu, „Filomata” 276, s. 322–328.
Śliwa J. 1974b Łukasz Dobrzański jako jeden z prekursorów polskich zainteresowań starożytnym Egiptem, „Meander”, r. XXIX, s. 91–96.
Śliwa J. 1977 Łukasz Dobrzański and his excavations in Egypt, 1895, „Schriften zur Geschichte und Kultur des Alten Orients”, Bd. 13: Ägypten und Kush, s. 397–400.
Terrasson J. 1731 Séthos. Histoire ou vie tirée des monuments, anecdotes de l’ancienne Egypte. Ouvrage dans lequel on trouve la description des Initiations aux Mysteres Egyptiennes, traduit d’un manuscript Grec. Paris.
Tietze Ch. 1999 Die Pyramide. Geschichte – Entdeckung – Faszination, Weimar–Berlin.
Tomkiewicz S. 1888 Sprawozdania z posiedzeń Komisyi Historyi Sztuki za czas od 1 stycznia do 31 marca 1888 zestawione przez sekretarza Komisyi Dra …, „Sprawozdania Komisyi do badania historyi sztuki w Polsce”, t. III.
Tuczyński F. X. 1878 Cuda świata, „Oświata. Tygodnik katolicko-narodowy dla stanu średniego”, r. III, nr 119 z dnia 12 IV, s. 998–999 i nr 120, z 19 IV, s. 1006–1007.
Wörterbuch 1971 Wörterbuch der aegyptischen Sprache, Hrsg. von A. Erman und H. Grapow, Berlin.
Wężyk W. 1842 Podróże po starożytnym świecie… w dwóch częściach. Egipt, cz. I: Dzieje; cz. II: Obrazy, Warszawa.
Widok 1871 Widok piramid w Egipcie (wzięty z miejsca gdzie dawniej stało miasto Memfis), r. XI, nr 28 z dnia 3/16 lipca, s. 308, il. s. 305.
Witte S. S. 1789 Ueber den Ursprung der Pyramiden in Egypten und der Ruinen von Persopolis, ein neuer Versuch, Leipzig.
Zakrzewski E. 1850 Historya powszechna, t. I: Świat przedchrześcijański, Poznań.
Zinkow L. 2006 Nad Wisłą, nad Nilem … Starożytny Egipt w piśmiennictwie polskim (do roku 1914), Kraków.
Zinkow L. 2009 Imhotep i pawie pióra. Z dziejów inspiracji egipskich w architekturze polskiej, Kraków.
Złotnicki A. 1891 Egipt, „Świat. Dwutygodnik Ilustrowany”, r. IV, s. 533–536, 550–554, 571–576.