Abstrakt
The article presents results of dendrochronological investigations of wooden constructions of the rampart of early medieval stronghold in Bnin (current location Kómik-Bnin), of which a well preserved stone-wooden-earthen fortifications are among the best recognized in Wielkopolska. The site was excavated in the years 1961-1969. The relicts of two phases of the rampart construction discovered in so-called northern trench were dated to the end of the 12,h - beginning of the 13lh century. Based on results of dendrochronological dates of 25 samples taken in 1994, a discovered part of the rampart was constructed in two phases with a break in the year 939. The older construction was finished in 938, while the younger one in 940.
Bibliografia
Dzieduszycki W. 1982 Wczesnomiejska ceramika kruszwicka w okresie od 2 potowy X w. do połowy XIV w. [Sum. The early-urban Kruszwica ceramics from the second half of the 1011' to the mid-1411' centuries], Wroclaw - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź.
Dzieduszycki W.1990 Podstawy periodyzacji okresu wczesnośredniowiecznego w Wielkopolsce, (w:) Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce (red. Z. Kurnatowska), Poznań - Wrocław - Warszawa 1992, s. 155-159.
Fogel J. 1993 Mit i rzeczywistość „grodu" ludności kultury łużyckiej w Bninie, w środkowej Wielkopolsce (nie odosobniony przykład funkcjonowania półprawd we współczesnej archeologii polskiej) [Zus. Die Mythe und die Wirklichkeit der „Burg” der Bevólkerung der Lausitzer Kultur in Bnin, im mittleren Grosspolen], Poznań.
Górecki J. 1998 Lednicka łódź - powrót do źródeł, „Studia Lednickie”, t. V, s. 401-403.
Hensel W. 1950 Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, 1.1, Poznań.
Hensel W. 1962 Budownictwo obronne za czasów pierwszych Piastów [Rés. La construction defensive aux temps des premiers Piasts], (w:) Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, t. I (red. K. Tymieniecki), Poznań, s. 163-186.
Herrmann J. 1966 Tornow und Vorberg. Ein Beitrag zur Frühgeschichte der Lausitz, Berlin.
Hilczerówna Z. 1967 Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do początków XI wieku [Sum. The basin of the Upper and Middle Obra from the Vlth to the beginnings of the Xlth century], Wrocław - Warszawa - Kraków.
Hilczer-Kurnatowska Z., Kara M. 1994 Die Keramik vom 9. bis zur Mitte des II. Jahrhunderts in Groflpolen, (w:) Slawische Keramik in Mitteleuropa vom 8. bis zum I I. Jahrhundert (red. Ć. Staña), Brno, s. 121-141.
Kara M. 2000a Anfange der Bildung des Piastenstaates im Lichte neuer archaologischer Ermittlungen, „Quaestiones Medii Aevi Novae”, vol. 5, s. 57-85.
Kara M. 2000b Przemiany kulturowe związane z procesem formowania się państwa Piastów, Poznań (maszynopis pracy doktorskiej w archiwum IAE PAN).
Kara M. 2000c Stan badań dendrochronologicznych wczesnośredniowiecznych grodzisk z terenu Wielkopolski [Sum. The current state of dendrochronological dating of the early medieval strongholds of Wielkopolska (1990-1999)], (w:) Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie Zjazdu Gnieźnieńskiego (red. A. Buko, Z. Swiechowski), Warszawa, s. 55-68.
Kara M. ,Krąpiec M. 2000 Możliwości datowania metodą dendrochronologiczną oraz stan badań dendrochronologicznych wczesnośredniowiecznych grodzisk z terenu Wielkopolski, Dolnego Śląska i Małopolski, (w:) Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy (red. H. Samsonowicz), Kraków, s. 303-327.
Krause E. 1976 Grodzisko stożkowate w Bninie koło Śremu [Zus. Turmhiigel (Motte) in Bnin neben Śrem], (w:) Materiały do studiów nad osadnictwem bnińskim. Grodzisko stożkowate (red. J. Żak), Warszawa - Poznań, s. 3-115.
Krąpiec M. 1998a Dendrochronological dating o f early medieval fortified settlements in Poland, (w:) Friilimittelalterlicher Burgenbau in Mittel- und Osteuropa (red. J. Henning, A.T. Ruttkay), Bonn, s. 257-266.
Krąpiec M. 1998b Oak dendrochronology o f the Neoholocene in Poland, „Folia Quaternaria”, t. 69, s. 5-133.
Kurnatowska Z. 1998 Forschungen zu friihmittelalterlichen Burgen in Grofipolen, (w:) Friihmittelalterlicher Burgenbau in Mittel- und Osteuropa (red. J. Henning, A.T. Ruttkay), Bonn, s. 31-36.
Kurnatowska Z., Łosińska A. 1990 Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Wielkopolsce, (w:) Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce (red. Z. Kurnatowska), Poznań - Wrocław - Warszawa, s. 105-153.
Leśny J. 1976 Początki, rozwój i upadek kasztelanii na Ostrowie Lednickim, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. XII (23), z. 1, s. 5-37.
Łosiński W. 1990 Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem na Pomorzu Zachodnim, (w:) Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce (red. Z. Kurnatowska), Poznań - Wrocław - Warszawa, s. 23-49.
Ossowski W. 1999 Studia nad lodziarni jednopiennymi z obszaru Polski [Sum. Study on logboats from Poland], Gdańsk.
Ossowski W., Krąpiec M. 1999 Problemy datowania bezwzględnego najstarszych zabytków szkutniczych z terenu Polski metodą dendrochronologiczną [Sum. Problems of absolute dendrochronological dating of the oldest boatbuilding relicts from Poland], „Przegląd Archeologiczny”, t. 47, s. 155-165.
Pałubicka A. 1975 Grodzisko wklęsłe w Bninie, pow. śremski [Zus. Niederungsburg in Bnin, Kreis Śrem], (w:) Materiały do studiów nad osadnictwem bnińskim. Grodzisko wklęsłe (red. J. Żak), Poznań, s. 11-184.
Szamałek K., Dudziak - Jankowiakowa J., Karolczak Z. 1979 Osadnictwo podgrodzia bnińskiego [Zus. Besiedlung der Vorburg in Bnin], (w:) Materiały do studiów nad osadnictwem bnińskim. Podgrodzie (red. J. Żak), Warszawa - Poznań, s. 5-263.
Żak J. 1986 Bnin, (w.) Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 7, cz. 2, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź, s. 488, 489.
Żak J., Fogel J. (red.) 1985 Materiały do studiów nad osadnictwem bnińskim. Mikroregion bniński, Poznań.