Słowa kluczowe
Catholicism
Church system
renovation of Catholic theology
Polish Catholicism
Jak cytować
Abstrakt
The almost global erosion of Catholicism is a research hypothesis based on the analysis of decades of data collected by the global social science research initiative World Values Survey. It provided hard data on the condition of Catholicism. Analyzing such at-titudes as anti-Semitism, xenophobia, and homophobia, it can be concluded that they are not only prtesent in the mentality and attitudes of many Catholics, but we can observe also the intensification of such attitudes in some countries. However, it must also be stated that there are trends leading to the changes that were initiated at the Second Vatican Council. They rejoice in the last years, when Jorge Maria Bergoglio became pope in 2013, taking the name of Francis, the official support of the Vatican. Only a few such changes will be mentioned as harbingers of deeper processes, the consequences of which we are not yet aware of.
Bibliografia
Allen J.L. Jr., The Future Church. How Ten Trends are Revolutionizing the Catholic Church, Doubleday, New York 2009.
Baniak J., Religijność i moralność młodzieży polskiej w latach 1956-2018 na tle przemian cywilizacyjnych i społecznych. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM w Poznaniu, Poznań 2022.
Beck U., A God of One's Own: Religion's Capacity for Peace and Potential for Violence, Polity, Cambridge 2010.
Berger P.L., The Heretical Imperative. Contemporary Possibilities of religious Affirmation, Anchor Press/Doubleday, New York 1979.
Berger P.L., The Many Altars of Modernity. Toward a Paradigm for Religion in a Pluralist Age, De Gruyter, Boston/Berlin 2014. https://doi.org/10.1515/9781614516477 DOI: https://doi.org/10.1515/9781614516477
Burge R., How America's youth lost its religion in the 1990s, NCR, 19.04, https://www.ncronline.org/news/opinion/how-americas-youth-lost-its-religion-1990s [dostęp: 20.04.2022].
Burge R., The Nones. Where They Came From, Who They Are, and Where They Are Going, Fortress Press, Minneapolis 2021. https://doi.org/10.2307/j.ctv17vf41v DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv17vf41v
Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Nomos, Kraków 2005.
Clooney F.X., Comparative Theology. Deep Learning Across Religious Borders, Wiley-Blackwell, Oxford 2010. https://doi.org/10.1002/9781444318951 DOI: https://doi.org/10.1002/9781444318951
Cornwell J., The Pope in Winter. The Dark Face of John Paul II's Papacy, Viking, London 2004.
Cousins E.H., Christ of 21 Century, Continuum, New York 1998.
Curran Ch., Humanae Vitae: Fifty Years Later, "Theological Studies" 2018, nr 79(3). Dillon M., Postsecular Catholicism: Relevance and Renewal, Oxford University Press, New York 2018. https://doi.org/10.1177/0040563918784769 DOI: https://doi.org/10.1177/0040563918784769
Dupuis J., Chrześcijaństwo i religie. Od konfrontacji do dialogu, tłum. S. Obirek, WAM, Kraków 2003.
Ehrman B.D., Przeinaczanie Jezusa, tłum. M. Chowaniec, CiS, Warszawa 2009.
Elliott D., The Corrupters of Boys: Sodomy, Scandal, and Medieval Clergy, University of Pennsylvania Press, Philadelphia 2020. https://doi.org/10.9783/9780812297485 DOI: https://doi.org/10.9783/9780812297485
Graff A., Korolczuk E., Kto boi sie gender? Prawica, populizm i feministyczne strategie oporu, Krytyka Polityczna, Warszawa 2022.
Gutierrez G., Teologia wyzwolenia, tłum. J. Szewczyk, Pax, Warszawa 1976. Haight R., Jesus. Symbol of God, Orbis Books, New York 2002.
Haker H., Towards a Critical and Political Ethics. Catholic Ethics and Social Challenges, Schwabe Verlag-Echter Verlag, Basel-Wurzburg 2020. https://doi.org/10.24894/b10335 DOI: https://doi.org/10.24894/b10335
Inglehart R., Religion's Sudden Decline: What's Causing it, and What Comes Next?, Oxford University Press, Oxford 2021. https://doi.org/10.1093/oso/9780197547045.001.0001 DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780197547045.001.0001
Johnston E.A., Quest for the Living God, Bloomsbury, New York 2007.
Jordan M.D., Talking About Homosexuality by the (Church) Rules, w: More than a Monologue, Sexual Diversity and the Catholic Church, vol. 2: Inquiry, Thought, and Expression, red. J.P. Hornbeck II, M.A. Norko, Fordham University Press, New York 2014. https://doi.org/10.5422/fordham/9780823257621.003.0003 DOI: https://doi.org/10.5422/fordham/9780823257621.003.0003
Jordan M.D., The Silence of Sodom. Homosexuality in Modern Catholicism, University of Chicago Press, Chicago 2002.
Kearney R., Anatheism. Returning to God After God, Columbia University Press, New York 2010.
Kertzer D.I., The Pope and Mussolini. The Secret History of Pius XI and the Rise of Fascism in Europe, Oxford University Press, Oxford 2014.
Kuhn Th.S., The Structure of Scientific Revolution, The University of Chicago Press, Chicago 1970.
Küng H., Ist die Kirche noch zu retten?, Piper, München 2011.
Lüdemann G., The Great Deception: And What Jesus Really Said and Did, Prometheus Books, Amherst-New York 1999.
Lüdemann G., The Unholy in Holy Scripture: The Dark Side of the Bible, Westminster John Knox Press, Louisville, Kentucky 1997.
Mariański J., Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988-2005-2017. Raport z ogólnopolskich badań socjologicznych, Adam Marszałek, Toruń 2018.
Martel F., Sodoma. Hipokryzjai i władza w Watykanie, Agora, Warszawa 2019.
Martin J., Building a Bridge: How the Catholic Church and the LGBT Community Can Enter Into a Relationship of Respect, Compassion, and Sensitivity, HarperCollins Publishers, New York 2018.
Marzano M., La casta dei casti. I preti, il sesso, l'amore, Bompiani, Mediolan 2021. Modras R., The Catholic Church and Antisemitism, Poland 1933-1939, Harwood Academic Publisher, Langhorne, Penn. 1994.
Müller A., Tausch A., Zulehner P.M., Wickens H., Global capitalism, liberation theology, and the social sciences: an analysis of the contradictions of modernity at the turn of the millennium, Nova Science Publishers, Huntington, N.Y. 2000.
Nowak A., Obirek S., Gomora. Pieniądze, władza i strach w polskim Kościele, Agora, Warszawa 2021.
O'Dwyer T., Betrayal by Silence. The Collapse of the Irish Catholic Church. Has it a Future?, Print Bureau, Dublin 2019.
O'Malley J.W., Co się zdarzyło podczas soboru watykańskiego drugiego, tłum. A. Wojtasik, WAM, Kraków 2011.
Obirek S., Fraktalna interpretacja religijnej różnorodności, "Humaniora. Czasopismo Internetowe" 2022, nr 1(37). https://doi.org/10.14746/h.2022.1.1 DOI: https://doi.org/10.14746/h.2022.1.1
Obirek S., Nones - A New Religious Category, a New Form of American Pragmatism?, "Discourses on Culture" 2016, nr 5.
Pasieka A., Hierarchy and Pluralism. Living religious difference in Catholic Poland, Palgrave, New York 2015. https://doi.org/10.1057/9781137482860 DOI: https://doi.org/10.1057/9781137482860
Peters E., Inquisition, Macmillan, New York 1988.
Phan P.C., Being Religious Interreligiously. Asian Perspective on Interfaith Dialogue, Orbis Books, New York 2004.
Polak T., System kościelny czyli przewagi pana K., Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM w Poznaniu, Poznań 2020.
Radford Ruether R., Faith and Fratricide. The Theological Roots of Anti-Semitism, The Seabury Press, New York 1974.
Radford Ruether R., Goddesses and the Divine Feminine. A Western Religious History, University of California Press, Berkeley 2005. https://doi.org/10.1525/9780520940413 DOI: https://doi.org/10.1525/9780520940413
Radford Ruether R., Sexism and God-Talk. Toward A Feminist Theology, Beacon Press, Boston 1983.
Radford Ruether R., The emergence of Christian feminist theology, w: The Cambridge Companion to Feminist Theology, red. S.F. Parsons, Cambridge University Press, Cambridge 2004.
Schmidt-Leukel P., Religious Pluralism and Interreligious Theology, Orbis Books, New York 2017.
Skinner Keller R., Radford Ruether R., Encyclopedia of Women and Religion in North America, t. I-III, Indiana University Press, Bloomington 2006.
Sobrino J., Jesus the Liberator. A Historical Theological Reading of Jesus of Nazareth, Orbis Books, New York 1993. https://doi.org/10.5040/9781472549877 DOI: https://doi.org/10.5040/9781472549877
Stanosz B., W cieniu Kościoła, czyli demokracja po polsku, Instytut Wydawniczy "Książka i Prasa", Warszawa 2004.
Tausch A., "El Papa - ¿Cuántas divisiones tiene?" El primer sondeo global del catolicismo mundial según el "World Values Survey" y el "European Social Survey", Centro Argentinos de Estudios Internationales, Buenos Aires 2014.
Tausch A., Obirek S., Global Catholicism. Tolerance and Open Society: An Empirical Study of the Value Systems of Roman Catholics, Springer, Cham 2020. https://doi.org/10.1007/978-3-030-23239-9 DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-23239-9
The Age Gap in Religion Around the World, June 13, 2018, Pew Research Center, https://www.google.com/search?q=The+Age+Gap+in+Religion+Around+the+World&rlz=1C1SQJL_enIL864IL864&oq=The+Age+Gap+in+Religion+Around+the+World&aqs=chro me..69i57j0i390j69i60l2.1898j0j4&sourceid=chrome&ie=UTF-8 [dostęp: 29.05.2022]. Theology of Migration in the Abrahamic Religions, red. E. Padilla, P.C. Phan, Palgrave Macmillan, New York 2014
World Values Survey, https://www.worldvaluessurvey.org/wvs.jsp [dostęp: 20.04.2022].
Ziemiński I., Bóg pokutujący: o zbędności teodycei, "Analiza i Egzystencja" 2018, nr 43. Ziemiński I., Dlaczego Bóg czyni zło? O trudnościach teodycei, filozofiareligii.pl 2015, nr 1, http://www.filozofiareligii.pl/uploads/1/8/7/0/18702650/fr_2015_2 1_zieminski.pdf [dostęp: 29.05.2022].
Ziemiński I., Kryzys chrześcijaństwa z perspektywy filozofii religii, "Filo-Sofija" 2014, nr 2(25).
Ziemiński I., Religia jako idolatria. Esej filozoficzny o nieuchronności elementów idolatrycznych w religii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2020.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Stanisław Obirek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.