Abstrakt
Językoznawstwo zajmuje się komunikacją i jej pragmatycznymi efektami w kategoriach dynamicznych zmian w stanie stosunków międzyludzkich powodowanych przez informację przekazywaną między stronami interakcji. Stosunki takie mogą być szczególnie złożone w kontekście międzykulturowym, gdy pewne informacje przynależne do kontekstu źródłowego mogą nie być zrozumiałe dla uczestników funkcjonujących w kontekście docelowym. Komunikacja może dotyczyć weryfikowalnych wyłącznie technicznie faktów, lecz także nieweryfikowalnych przekonań, poglądów i stereotypów. Jej specyficzny przejaw we współczesnym obiegu popkulturowym (i nie tylko) to obecność wątków orientalistycznych. Pewne przesłanki służące uzyskaniu odpowiedzi na pytanie, czy i dlaczego wątki takie można uznać za z gruntu złe i wypaczające perspektywę komunikacyjną, przedstawiono w artykule. Metodologia badania gier, z odniesieniem do gier psychologicznych i ról Dziecka, Dorosłego oraz Rodzica, do jakiej celowo nawiązuje triada narracji fachowych, niefachowych i niedbałych, pozwala na efektywne oddzielenie weryfikowalnych doniesień na temat faktów od relacji z definicji niepodlegających weryfikacji, często mylących lub niewykraczających poza szkodliwe stereotypy.
Bibliografia
Austin, J. L. (1962). How to Do Things With Words. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Bator, J. (2004). Japoński wachlarz [A Japanese fan]. Warszawa: Twój Styl.
Bator, J. (2014). Rekin z parku Yoyogi [A shark of the Yoyogi Park]. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal.
Bednarz, K. (2016). Samobójstwa w Japonii. Zestaw do wypadków z udziałem ludzi [Suicides in Japan: A set for dealing with accidents resulting in injury or death]. Gazeta Wyborcza. Online: <https://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,20558366,samobojstwa-w-japonii-zestaw-dowypadkow-z-udzialem-ludzi.html>. Accessed: 15 November 2019.
Bednarz, K. (2018). Kwiaty w pudełku [Flowers in the box]. Warszawa: Czarne.
Bednarz, K. (2019). Japońska szkoła zaciskania zębów [The Japanese school of teeth-clenching]. Pismo. Online: <https://magazynpismo.pl/japonska-szkola-edukacja-przemoc>. Accessed: 15 November 2019.
Berger, P. L., Luckmann T. (1966). The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge. London, New York: Penguin.
Austin, J. L. (1962). How to Do Things With Words. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Bator, J. (2004). Japoński wachlarz [A Japanese fan]. Warszawa: Twój Styl.
Bator, J. (2014). Rekin z parku Yoyogi [A shark of the Yoyogi Park]. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal.
Bednarz, K. (2016). Samobójstwa w Japonii. Zestaw do wypadków z udziałem ludzi [Suicides in Japan: A set for dealing with accidents resulting in injury or death]. Gazeta Wyborcza. Online: <https://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,20558366,samobojstwa-w-japonii-zestaw-dowypadkow-z-udzialem-ludzi.html>. Accessed: 15 November 2019.
Bednarz, K. (2018). Kwiaty w pudełku [Flowers in the box]. Warszawa: Czarne.
Bednarz, K. (2019). Japońska szkoła zaciskania zębów [The Japanese school of teeth-clenching]. Pismo. Online: <https://magazynpismo.pl/japonska-szkola-edukacja-przemoc>. Accessed: 15 November 2019.
Berger, P. L., Luckmann T. (1966). The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge. London, New York: Penguin.
Berne, E. (1964). Games People Play: The Psychology of Human Relationships. New York: Grove Press.
Caillois, R. (2001). Man, Play and Games (transl. M. Barash). Urbana and Chicago: University of Illinois Press.
Duszak, A. (1998). Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa [Text, discourse, inter-cultural communication]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Goffman, E. (1956). The Presentation of Self in Everyday Life. Edinburgh: University of Edinburgh.
Guiraud, P. (1975). Semiology (transl. G. Gross). London, Boston and Henley: Routledge & Kegan Paul.
Hidasi, J. (1999). Cases of Miscommunication between Europeans and Japanese. In R. Huszcza, A. Kozyra (eds.), Proceedings of Warsaw Symposium on Japanese Studies, 23–26 November 1994 (pp. 275–284). Warszawa: Dialog.
Huizinga, J. (1949). Homo Ludens: A Study of the Play-Element in Culture. London, Boston and Henley: Routledge & Kegan Paul.
Jabłoński, A. (2009). Gry, procedury, przewidywalność – w kontekście polsko-japońskiej komunikacji międzykulturowej [Games, procedures, predictability – in the context of Polish-Japanese intercultural communication]. Homo Ludens, 1(1), 103–112.
Jabłoński, A. (2013). Homeostaza tekstu. Tłumaczenie i komunikacja międzykulturowa w perspektywie polsko-japońskiej [Homeostasis of text: Translation, interpretation and intercultural communication in the Polish-Japanese perspective]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jabłoński, A. (2015). Japoński miszmasz [A Japanese mishmash]. Baranowo: Jeżeli P to Q.
Jabłoński, A. (2016). Japońskie alter ego. Jeszcze o antyinformacji w „narracjach niedbałych” [A Japanese alter ego: More on the anti-information in the ‘careless narratives’]. Homo Ludens, 9(1), 2016, 53–63.
Martin, S. E. (1964). Speech Levels in Japan and Korea. In D. Hymes (red.), Language in Culture and Society (pp. 407–415). New York, Evanston, London:
Harper & Row, Publishers.
mk (2019). Absurdalny zakaz w Japonii. Kobiety nie mogą nosić okularów. Bo tracą kobiecość [An absurd ban. Women may not wear glasses. They lack the feminine look]” Wysokie obcasy. <https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,163229,25392156,absurdalny-zakaz-w-japonii-kobiety-nie-moga-nosic-okularow.html>. Accessed: 15 November 2019.
Nakane, C. (1970). Japanese Society. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
Said, E. W. (2003). Orientalism. London: Penguin.
Sugiyama-Lebra T. (1976). Japanese Patterns of Behavior. Honolulu: University of Hawaii Press.
Olewicz, B. (1994). Na co komu dziś [I don’t need today]. Lyrics online: <https://www.tekstowo.pl/piosenka,lady_pank,na_co_komu_dzis.html>. Accessed: 15 November 2019.
Rosiewicz, A. (1980). Najwięcej witaminy [Most vital]. Lyrics online: <https://www.tekstowo.pl/piosenka,andrzej_rosiewicz,najwiecej_witaminy.html>. Accessed: 15 November 2019.
Tomański, R. (2015). Japonia. Kraj przywiędłej wiśni [Japan: The country of wilted cherry blossom]. Online: <http://wyborcza.pl/magazyn/1,149044,19074844,japonia-kraj-przywiedlej-wisni.html>. Accessed: 15 November 2019.
Wierzbicka, A. (2003). Cross-Cultural Pragmatics: The Semantics of Human Interaction. Berlin: Mouton de Gruyter.
Witkiewicz, S. I. (1985). Matka [Mother]. In Dzieła wybrane. T. V. Dramaty** [selected works. Vol. 5. Dramas, part 2]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.